Vandaag werd bekend dat oud-presentator Frank Masmeijer gratie heeft gekregen. Ruim zeven jaar zat hij in de cel vanwege drugssmokkel, inmiddels is hij weer op vrije voeten. Veel is nog onduidelijk over de gratieverlening.
Hoe dan ook: voormalig tv-presentator Masmeijer, veroordeeld vanwege betrokkenheid bij drugssmokkel, heeft gratie gekregen van de koning. De laatste 1,5 jaar van zijn celstraf hoeft hij daarom niet uit te zitten. Woensdagochtend bleek uit een interview in De Telegraaf dat Masmeijer sinds kort op vrije voeten is.
Gratie wordt volgens Knoops slechts verleend in "uitzonderlijke gevallen". "Dan moet u denken aan buitengewone humanitaire omstandigheden die niet eerder bekend waren bij de rechtbank of het hof, of omstandigheden die hebben gemaakt dat iemand een totaal ander leven is gaan leiden of gaat leiden."
Vanochtend werd bekend dat Masmeijer gratie is verleend door koning Willem-Alexander. Daarbij speelde zijn vriendin Anita een belangrijke rol. Masmeijer was in 2017 veroordeeld tot acht jaar cel voor zijn rol in de smokkel van honderden kilo's cocaïne via de haven van Antwerpen.
Gratie is vermindering, verandering of kwijtschelding van een straf of maatregel die de strafrechter heeft opgelegd. Gratie wordt alleen verleend als het bijdraagt aan een rechtvaardige, menselijke en doelmatige uitvoering van de straf.
Gratie kan worden verleend op grond van een omstandigheid waarmee de rechter ten tijde van de veroordeling geen rekening heeft gehouden én die voor hem aanleiding zou zijn geweest geen of een andere straf op te leggen.
Dat de koning gratie verleent, komt "regelmatig" voor, zegt Lieneke de Klerk, rechter-commissaris en woordvoerder van de Raad voor de rechtspraak. Uit cijfers van het ministerie van Justitie en Veiligheid blijkt dat vorig jaar 657 gratieverzoeken werden gedaan, waarvan er 131 werden verleend.
De Koning kan straffen en maatregelen die door de strafrechter zijn opgelegd kwijtschelden. Of hij kan ze verminderen of veranderen. Dit heet gratie verlenen. Gratie is mogelijk als het bijdraagt aan een rechtvaardige, menselijke en doelmatige uitvoering van de straf.
Slechts twee van de in Nederland tot levenslang veroordeelden met een veroordeling na 1970 hebben gratie gekregen. Een groter aantal heeft reeds om gratie gevraagd, maar dit is in alle andere gevallen afgewezen.
gratie (zn) : bekoorlijkheid, bevalligheid, élégance, sierlijkheid. gratie (zn) : begenadiging, genade, vergiffenis.
Wie verleent gratie? Zijne Majesteit de Koning verleent gratie bij Koninklijk Besluit. Hij doet dit na advies van in voorkomend geval het Openbaar Ministerie en in ieder geval de rechter en de minister voor Rechtsbescherming. Alle voorstellen tot gratieverlening worden persoonlijk voorgelegd aan de koning.
In het algemeen geldt: hoe zwaarder de straf, hoe kleiner de kans op gratie. Als u veroordeeld bent, kunt u zelf een gratieverzoek indienen. Ook uw advocaat of familieleden kunnen een gratieverzoek indienen. Staat u onder toezicht van reclassering, dan kan ook reclassering het gratieverzoek indienen.
De levenslang gestrafte die momenteel het langst vastzit is Edwin Senff, hij zit sinds 1994 vast voor doodslag en tweemaal poging doodslag in Badhoevedorp.
Tijdelijke of levenslange gevangenisstraf
Een gevangenisstraf kan tijdelijk (maximaal 30 jaar), of levenslang zijn. De levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die Nederland kent. Alleen mensen die de meest ernstige misdrijven hebben gepleegd krijgen deze straf. Het gaat dan bijvoorbeeld om moord of terrorisme.
Langste gevangenisstraf
De langste gevangenisstraffen die voor zover tot op heden zijn opgelegd zijn die aan de Amerikanen Darron Bennalford Anderson (10.750 jaar in 1997) en Dudley Wayne Kyzer (10.000 jaar + 2 maal levenslang in 1981).
De zwaarste straf die in Nederland opgelegd kan worden is levenslange gevangenisstraf. Levenslang betekent voor het leven. Aan een levenslang gestrafte kan door de Koning gratie worden verleend.
Levenslang is in Nederland levenslang. Levenslanggestraften hebben sinds 2016 een kans om zich te herstellen en mogelijk ooit weer vrij te komen. Na 25 jaar wordt beoordeeld of iemand met levenslang mag gaan werken aan een mogelijke terugkeer in de maatschappij.
Bij de gratie Gods of bij der gratiën Gods is sinds de Middeleeuwen de gangbare formule in officiële documenten, zoals oorkonden en besluiten, waarmee gezegd werd of wordt dat de ondertekenaar de waardigheid van machthebber aan Gods genade (Latijn: gratia) te danken heeft.
De koning kan buiten het gezag worden geplaatst
Maar wat als de koning nu echt iets heel ergs doet, zoals een moord plegen? Wordt hij dan vervolgd? In het uiterste geval kan in Nederland het staatshoofd buiten het gezag worden geplaatst. Dat noemen we een 'buitenstaatverklaring'.
Sinds 1848 staat in de Grondwet dat de koning onschendbaar is, en dat de ministers verantwoordelijk zijn. De koning kan dan ook niet gedwongen worden af te treden naar aanleiding van een politieke handeling; een minister wel. De onschendbaarheid van de koning komt ook tot uiting in het zogenaamde contraseign.
Koning Willem-Alexander is staatshoofd van een republiek en niet van een koninkrijk. Daarom ook draagt hij geen kroon.
Voor moord kan een levenslange gevangenisstraf worden opgelegd of een maximale tijdelijke gevangenisstraf van 30 jaar. Voor doodslag is de maximale gevangenisstraf 15 jaar. Indien er sprake is van nog een ander strafbaar feit dat bewezen wordt verklaard, dan kan deze straf met maximaal 1/3 worden verhoogd tot 20 jaar.
In de Verenigde Staten verschilt de opvatting van levenslang sterk per staat. Meestal wordt er geen 'levenslang' gegeven, maar een straf die veel langer is dan een normaal mensenleven (bijvoorbeeld 200 jaar voor meerdere moorden).
Nog nooit zaten zo veel personen in Nederland een levenslange gevangenisstraf uit als nu. In 2000 waren er 10 levenslanggestraften, nu zijn het er 55, de uitspraken van dinsdag meegerekend. Voor 41 van hen is de straf onherroepelijk, blijkt uit cijfers van het Forum Levenslang.