BARNEVELD In de supermarkten zijn sinds eind vorige week gaten ontstaan in de schappen zonnebloemolie en frituurvet. Door de oorlog in Oekraïne is de levering van deze producten gestagneerd. In sommige winkels gaan flessen olie en vet daarom op rantsoen.
Wie in de supermarkt op zoek gaat naar frituurolie, botst vaak op lege rekken. Een gevolg van de oorlog in Oekraïne. Rusland en Oekraïne staan immers in voor driekwart van de wereldexport van zonnebloemolie, de meest gebruikte frituurolie. Toch zijn er ook alternatieven om je frietjes in te bakken.
Oorlog en droogte
Dat u de olie in uw friteuse vandaag maar moeilijk kan verversen, is een gevolg van de oorlog in Oekraïne. Rusland en Oekraïne zijn verantwoordelijk voor zo'n 75 procent van de wereldexport van zonnebloemolie, en die wordt nu net het vaakst gebruikt voor frituurolie.
Frituurolie, zonnebloemolie of frituurvet kopen bij 4UStore? Zoals eerder aangehaald kan je bij 4UStore frituurvet kopen. Hiernaast vind je bij 4UStore ook frituurolie.
Alternatieven voor bakken
Verder zijn raapzaadolie, koolzaadolie, olijfolie (absoluut geen extra vierge) en maisolie goede alternatieven. Ook palmolie (palmvet) en kokosolie kunnen worden gebruikt, maar die bevatten veel verzadigd vet. Daarnaast is palmolie allesbehalve duurzaam.
De winnaar: Kokosolie is de gezondste keuze voor frituren
Kokosolie is alles bij elkaar genomen de beste keus. Uit onderzoek blijkt dat zelfs na 8 uur continu frituren bij 180°C de kwaliteit niet afneemt (2). Meer dan 90% van de vetzuren in kokosolie zijn verzadigd, waardoor het zeer goed tegen verhitting kan.
Van frituren worden producten erg vet. En veel vet levert veel calorieën. Frituurolie bevat vooral onverzadigd vet wat bekend staat om positieve gezondheidseffecten. Frituurolie is daarom gezonder dan hard frituurvet, dat vaak veel verzadigd vet bevat.
De prijs van eetbare oliën als palmolie en zonnebloemolie stijgt hard door de oorlog in Oekraïne, droogte en exportbeperkingen. De prijs van palmolie, de basis voor veel producten, is verdubbeld, terwijl zonnebloemolie en sojaolie 50 procent duurder zijn geworden.
Het beste om in te bakken of te frituren is olie of zachte of vloeibare margarine uit een fles. Behalve vloeibaar frituurvet is gewone plantaardige olie, zoals zonnebloemolie en olijfolie, ook geschikt om in te frituren.
Belangrijke factoren zijn de oogst die niet (goed) lukt en het transport dat een lastige opgave is ten tijden van oorlog. "Ook de mensen in de productie zijn van groot belang voor het realiseren van zonnebloemolie", vertelt Martis aan Hart van Nederland.
Supermarkten gaan ertoe over om de verkoop van het aantal flessen zonnebloemolie per klant te beperken. In sommige supers is er nu al geen aanbod meer, meldt brancheorganisatie Centraal bureau Levensmiddelenhandel (CBL). De zonnebloemolie die in Nederland wordt verkocht komt voor twee derde uit Oekraïne.
Zo is twee derde van alle zonnebloemolie die Nederland invoert, afkomstig uit Oekraïne. Er komt nu nog wel wat ons land binnen, maar veel minder dan voorheen, zegt Frans Claassen, directeur bij MVO, de ketenorganisatie voor oliën en vetten.
Zonnebloemolie kan gevaarlijke transvetten bevatten. Plantaardige oliën, waaronder zonnebloemolie, zijn hoog in essentiële omega-6 vetzuren waardoor de broodnodige balans tussen omega-6 en omega-3 vetzuren in het lichaam wordt verstoord.
Zonnebloemolie is de betere grondstof voor frituurolie. Dat heeft vooral met de vetzuursamenstelling te maken. We onderscheiden in zonnebloemolie de normale versie en High Oleic zonnebloemolie. Die laatste soort is veel meer hittebestendig dan de gewone zonnebloemolie.
Dat komt door de oorlog in Oekraïne, waar Nederlandse bedrijven tweederde van hun zonnebloemolie vandaan halen. Als gevolg van de schaarste raakt het zonnebloemolieschap in de supermarkt leeg. Om tekorten tegen te gaan, wordt de verkoop van zonnebloemolie in supermarkten soms beperkt.
Olie met een neutrale smaak
Maar nu het schaars is, gebruiken we arachideolie. Dat is wat duurder, maar wel neutraal: geur- en smaakloos." Voor het frituren gebruikt Ignacio frituurvet, een blend van oliën die bij supermarkten te koop is in grote flessen van 3, 4 of 5 liter.
Alle oliën bestaan uit een mengeling van onverzadigde en verzadigde vetten. ,,We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond'”, legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.
Frituren is een techniek waarbij het product wordt ondergedompeld in gloeiend heet vet of olie. Voor deze kooktechniek heb je een frituurpan of een hoge pan nodig. Je kunt een neutrale olie gebruiken, zoals zonnebloemolie of arachideolie, maar ook een daarvoor bestemde frituurolie of frituurvet.
Filteren en verversen:
Filter het vet minimaal één keer per dag om kruimels en voedseldeeltjes te verwijderen. Omdat frituurvet door gebruik in kwaliteit achteruit gaat, moet het tijdig worden ververst. Gebruik daarbij een (digitale) frituurvetoliemeter om de kwaliteit van het frituurvet in de gaten te houden.
Frituur op maximaal 175 °C en tot de friet een goudgele kleur heeft. Gebruik vloeibaar, plantaardig frituurvet. Geschikt om te frituren zijn: vloeibaar frituurvet, zonnebloemolie en olijfolie (geen extra vierge). Doe kleine hoeveelheden in de frituurpan, houd maximaal 150 gram per keer aan.
Vast frituurvet wordt meestal gemaakt van plantaardige oliën of het wordt gemaakt van dierlijk vet, zoals rundvet. Vast frituurvet bevat meer verzadigde vetzuren dan vloeibaar frituurvet of olie. Vast frituurvet is in dozen verpakt, met daarin verschillende wikkels met blokken frituurvet.
De frituurolie moet worden vervangen voordat ze tekenen van kwaliteitsvermindering vertoont en na maximaal 10 keer gebruik, of minder als dit op het etiket wordt vermeld. Bij elke verversing moet alle olie vervangen worden en moet de friteuse worden gereinigd.
Behalve dat ossewit een heerlijke smaak geeft aan je frietjes, is het ook nog eens een stuk gezonder dan zonnebloemolie, waar nagenoeg alle friettenten in bakken. In plantaardige olie kun je eigenlijk maar 1 keer bakken, omdat deze na verhitting onstabiel wordt.
Oliën die geschikt zijn om te bakken, zijn oliën die verhit kunnen worden tot 180 ºC. Dat zijn o.a. arachideolie, olijfolie, sojaolie, zonnebloemolie. Arachideolie wordt gemaakt uit pinda's en werd door de Inca's al toegepast. In de Chinese keuken wordt voornamelijk arachideolie gebruikt.