Wie in de supermarkt op zoek gaat naar frituurolie, botst vaak op lege rekken. Een gevolg van de oorlog in Oekraïne. Rusland en Oekraïne staan immers in voor driekwart van de wereldexport van zonnebloemolie, de meest gebruikte frituurolie. Toch zijn er ook alternatieven om je frietjes in te bakken.
Door de oorlog raken voorraden op. Supermarkten gaan ertoe over om de verkoop van het aantal flessen zonnebloemolie per klant te beperken. In sommige supers is er nu al geen aanbod meer, meldt brancheorganisatie Centraal bureau Levensmiddelenhandel (CBL).
Frituurolie, zonnebloemolie of frituurvet kopen bij 4UStore? Zoals eerder aangehaald kan je bij 4UStore frituurvet kopen. Hiernaast vind je bij 4UStore ook frituurolie.
De tekorten worden veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne. Dat land is een grote producent van plantaardige olie. "Twee derde van de zonnebloemolie die hier in de winkels ligt, komt daar vandaan", zegt een woordvoerder van het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL).
Dat komt door de oorlog in Oekraïne, waar Nederlandse bedrijven tweederde van hun zonnebloemolie vandaan halen. Als gevolg van de schaarste raakt het zonnebloemolieschap in de supermarkt leeg. Om tekorten tegen te gaan, wordt de verkoop van zonnebloemolie in supermarkten soms beperkt.
Bij supermarkten Jumbo en Plus mag een klant nog een fles afrekenen, bij Lidl roepen ze (nog) vrijblijvend op om rekening te houden met de medemens. Zonnebloemolie is een belangrijk ingrediënt voor onder meer sauzen, dressings en bakkerijproducten. Het wordt ook gebruikt om eten te bakken en te frituren.
De voorraden voor zonnebloemolie dalen hard en zijn over vier tot zes weken op, aldus de Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie. Dat de voorraden opraken, komt door de oorlog in Oekraïne. Het land is normaliter een grote producent van plantaardige olie.
Alternatieven voor bakken
Verder zijn raapzaadolie, koolzaadolie, olijfolie (absoluut geen extra vierge) en maisolie goede alternatieven. Ook palmolie (palmvet) en kokosolie kunnen worden gebruikt, maar die bevatten veel verzadigd vet. Daarnaast is palmolie allesbehalve duurzaam.
Zo neutraal als de smaak van zonnebloemolie is helaas bijna niet mogelijk, maar de beste vervangers zijn arachideolie en koolzaadolie. What is this? Ook zou je boter of kokosolie kunnen gebruiken om zonnebloemolie te vervangen in recepten voor cake en muffins.
De prijs van eetbare oliën als palmolie en zonnebloemolie stijgt hard door de oorlog in Oekraïne, droogte en exportbeperkingen. De prijs van palmolie, de basis voor veel producten, is verdubbeld, terwijl zonnebloemolie en sojaolie 50 procent duurder zijn geworden.
Belangrijke factoren zijn de oogst die niet (goed) lukt en het transport dat een lastige opgave is ten tijden van oorlog. "Ook de mensen in de productie zijn van groot belang voor het realiseren van zonnebloemolie", vertelt Martis aan Hart van Nederland.
De winnaar: Kokosolie is de gezondste keuze voor frituren
Kokosolie is alles bij elkaar genomen de beste keus. Uit onderzoek blijkt dat zelfs na 8 uur continu frituren bij 180°C de kwaliteit niet afneemt (2). Meer dan 90% van de vetzuren in kokosolie zijn verzadigd, waardoor het zeer goed tegen verhitting kan.
Olie met een neutrale smaak
Maar nu het schaars is, gebruiken we arachideolie. Dat is wat duurder, maar wel neutraal: geur- en smaakloos." Voor het frituren gebruikt Ignacio frituurvet, een blend van oliën die bij supermarkten te koop is in grote flessen van 3, 4 of 5 liter.
Zonnebloemolie is duur en schaars, als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Afhankelijk van wat u ermee wilt doen, zijn er gelukkig alternatieven beschikbaar. Tot voor kort was zonnebloemolie een van de voordeligste oliesoorten, een stuk goedkoper dan bijvoorbeeld olijfolie.
Zo is twee derde van alle zonnebloemolie die Nederland invoert, afkomstig uit Oekraïne. Er komt nu nog wel wat ons land binnen, maar veel minder dan voorheen, zegt Frans Claassen, directeur bij MVO, de ketenorganisatie voor oliën en vetten.
Het beste om in te bakken of te frituren is olie of zachte of vloeibare margarine uit een fles. Behalve vloeibaar frituurvet is gewone plantaardige olie, zoals zonnebloemolie en olijfolie, ook geschikt om in te frituren.
Zonnebloemolie is de betere grondstof voor frituurolie. Dat heeft vooral met de vetzuursamenstelling te maken. We onderscheiden in zonnebloemolie de normale versie en High Oleic zonnebloemolie. Die laatste soort is veel meer hittebestendig dan de gewone zonnebloemolie.
"We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond", legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.
Het maakt de olie nog langer houdbaar en extra bestand tegen verhitting. Een groot nadeel van dit gedeeltelijke hardingsproces is dat het transvetten produceert. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat deze soort vetten erg ongezond zijn en het risico op hartaandoeningen kunnen verhogen (1).
Van frituren worden producten erg vet. En veel vet levert veel calorieën. Frituurolie bevat vooral onverzadigd vet wat bekend staat om positieve gezondheidseffecten. Frituurolie is daarom gezonder dan hard frituurvet, dat vaak veel verzadigd vet bevat.
Frituren helpt alleen niet om gezonder te eten, vertelt Astrid Postma, expert voeding en gezondheid van het Voedingscentrum. "Met frituren worden altijd meer calorieën toegevoegd. Neem bijvoorbeeld een gewone aardappel. Die bevat ongeveer 80 kilocalorieeën.
Zonnebloemolie is bij ons niet te betalen", zegt Guro Kirimoo. "Voorheen reden we ervoor naar Belgie en Duitsland, maar daar betaal je 1,05 euro per fles. In Nederland is de prijs (0,79 euro) veel beter." Volgens Kirimoo is het een lucratieve business om de flessen olie in Oost-Europa vervolgens te verkopen.