Dingen worden statisch wanneer ze elektronen afgeven aan óf ontvangen van andere materialen, waardoor ze elektrisch geladen worden. Haar krijgt bijvoorbeeld een positieve lading als je een wollen trui over je hoofd trekt, doordat het haar elektronen afgeeft.
Hoe ontstaat statische elektriciteit? Statische elektriciteit is een oppervlakteverschijnsel en ontstaat zodra twee of meer oppervlakken met elkaar in aanraking komen en weer worden gescheiden. Hierdoor vindt er een soort splitsing plaats, oftewel een overdracht van negatieve elektronen van de ene atoom naar de andere.
- Draag ingelopen schoenen met een leren zool, rubberen zolen zorgen ervoor dat je elektrische lading opbouwt. - Behandel je kleding met een koolstofvezelborstel, zo veeg je de geladen deeltjes er in een handomdraai af. - Was je kleren met een beetje azijn of plaats een kleine bal van zilverfolie in de wasmachine.
Inductie van statische elektriciteit kan worden veroorzaakt door wrijving tussen voorwerpen die uit verschillende materialen bestaan. Ook wrijving met droge lucht of andere gassen kan statische inductie veroorzaken. Afhankelijk van het soort materiaal wordt een voorwerp bij wrijving positief of negatief geladen.
Bij stoffen zoals nylon, acryl en fleece bouwt de lading van statische elektriciteit zich gemakkelijker op dan bij katoen of linnen. Dat heeft te maken met de materiaal-eigenschappen van die stoffen. Zo geven schoenen met rubberzolen een veel grotere kans op schokjes dan schoenen met leren zolen.
Water. Naast haarlak en antistatische spray, kan je ook gebruik maken van water. Vul een plantenspuit met water en spray vervolgens elk plekje in waar je voelt dat je kleding aan je lichaam plakt. Je hoeft zeker niet te veel te gebruiken en zodra het water is opgedroogd zal de stof niet meer statisch zijn.
Het gevaar van statische elektriciteit
De elektrostatische lading zelf kan weinig kwaad, de ontlading echter wel. Deze gaat vaak samen met een vonk. Mogelijke gevolgen zijn: ontsteken van brandbaar gas, poeder of fijn stof; beschadiging van elektronische onderdelen zoals printkaarten of zelfs complete apparaten.
Het neerzetten van planten met een groot bladoppervlak helpt ook tegen statische elektriciteit. Deze maken de kamer net wat vochtiger. Je kan jezelf ook ontladen aan een plant door hem even kort aan te raken. Zo voorkom je de vervelende schok als je weer iemand een hand moet geven.
Als de stroom hoger is kunnen er brandwonden ontstaan en als de stroom via het hart loopt bestaat het risico op elektrocutie. Een elektrische schok kan door statische elektriciteit of dynamische elektriciteit worden veroorzaakt.
Vermindert het aantrekken van stof en beschermt apparaten tegen de opbouw van statische elektriciteit.
Je bent dan eigenlijk continu geladen. Raak je dan iets of iemand aan die niet geladen is, dan krijg je een schok doordat de opgebouwde elektrische lading in één keer overspringt. In de winter is dit effect het sterkst, omdat de lucht in huis (en vaak ook buiten) dan het droogst is.
Droge lucht
Wanneer de luchtvochtigheid in huis laag is kan de lading van de statische elektriciteit hoog oplopen zo hoog zelfs dat er bij nog meer bewegingen je haren letterlijk recht overeind kunnen gaan staan.
Statische elektriciteit ontstaat vooral door wrijving. Wrijving is dat er twee, of meer, oppervlakken met elkaar in aanraking komen en weer van elkaar afgaan. Op dat moment zijn er elektronen (negatieve deeltjes) die overspringen naar een ander atoom.
Als we een kam over katoen wrijven zal dit voorwerp statisch geladen worden. Dit is goed zichtbaar als we de kam willen gebruiken. Doordat positieve en negatieve ladingen elkaar aantrekken zullen de haren recht overeind gaan staan.
Isolerende materialen inclusief glas en de meeste plastics zijn isolerend en voeren dus geen statische lading af. Deze materialen genereren en houden hoge ladingen vast en dit zijn vaak materialen die vaak voorkomen in cleanrooms.
Haarlak is een snelle en doeltreffende manier oplossing om je kleding te ontladen van statische elektriciteit. Draai je kleding binnenstebuiten en houd je haarlak 30cm of meer van je kleding af (zo voorkom je vlekken). Het is zacht voor je huid en voorkomt dat vb zijden blouses aan je huid vast blijven kleven.
Waarom heb je dan vaker met statische elektriciteit te maken in de winter? Elektriciteit verplaatst zich minder goed in droge lucht en in de winter is de luchtvochtigheid meestal lager dan in de zomer. Daar zorg je misschien zelf extra voor door de verwarming verder op te stoken en de lucht te verdrogen.
Normaal is de lucht een isolator. Maar als je heel veel bent opgeladen (we spreken dan makkelijk over tienduizenden volt), zal de lucht bij een korte afstand tot een geleidend voorwerp (deurklink, auto, ...) veranderen in een geleider. Heel even loopt er dan een minuscuul stroompje - en dat zie/voel/hoor je.
Normaal vloeit de elektrische lading die daardoor ontstaat de aarde in. Maar soms vindt ze geen uitweg. Als je dan geleidend materiaal aanraakt, vloeit de in je lichaam verzamelde lading in één keer weg. Je hoort een knetterend geluid, met een schok als gevolg.
Heb je wel eens een statische trui, rok of jurk die aan je lichaam vast plakt? Dat is gelukkig heel eenvoudig te verhelpen. Dit kan in de vriezer, met haarlak, met een metalen kleding hanger of heel simpel met een veiligheidsspeldje.
Statische kleding door de droger
Synthetische kledingstukken kunnen statisch uit de droger komen, waardoor je de hele dag “knettert”. Daarom is het veel beter om synthetische kleding op de waslijn te hangen. Dit is niet alleen beter voor de kleding, maar het voorkomt ook het statisch worden.
Folie kun je antistatisch maken door in het productieproces diverse ionisatiebalken te monteren die de eventuele opbouw van statische elektriciteit in de folie neutraliseren. KIVO Plastic Verpakkingen maakt hier ook gebruik van. Deze balken worden frequent onderhouden om de werking te garanderen.
Hiermee voorkom je tijdens het inbouwen van je componenten elektrostatische ontlading op je onderdelen. De antistatische armband is makkelijk te gebruiken: doe de armband om je pols en bevestig de krokodillenklem op een geaard punt zoals je computerkast of verwarmingsbuis of aardingspin van stopcontact.
Statische elektriciteit wordt veroorzaakt door het intensieve contact dat de auto tijdens het rijden maakt met stofdeeltjes en luchtmoleculen. Door deze botsing ontstaat wrijving, die zorgt voor een elektrische lading. Deze lading kan gedeeltelijk wegvloeien, doordat de banden van de auto koolstof bevatten.