In 1918 kwam er een einde aan de Eerste Wereldoorlog doordat Frankrijk en Brittannië versterking kregen van de Verenigde Staten (Amerika). Frankrijk en Brittannië kregen er daardoor zoveel soldaten bij, dat Duitsland in november 1918 om een wapenstilstand vroeg.
Een 'dolkstoot' is een geniepige aanval met een steekwapen. Volgens de aanhangers van de dolkstootlegende was dit de oorzaak van de Duitse nederlaag in de Eerste Wereldoorlog geweest: een verraad van interne vijanden, een aanval vanuit het eigen land.
Wat begon als het zoveelste conflict op de Balkan werd een wereldoorlog. Op 4 augustus 1914 vielen Duitse troepen op weg naar Frankrijk het neutrale België binnen. Groot-Brittannië, dat de neutraliteit van België garandeerde, verklaarde hierop de oorlog aan Duitsland.
Op 3 augustus verklaarde Duitsland Frankrijk de oorlog en kreeg België een ultimatum om de Duitse troepen doorgang te verlenen naar de Franse grens. Dat werd geweigerd. Een dag later vielen de Duitsers België binnen en verklaarde het Verenigd Koninkrijk Duitsland de oorlog. De Eerste Wereldoorlog was nu echt begonnen.
Het wilde Duitsland als bescherming tegen het communisme, een “Balance of Powers” in Europa, en was voor terugbetaling van de kredieten aan de Verenigde Staten aangewezen op de herstelbetalingen door Duitsland.
Zoals gezegd was Duitsland al in het vredesverdrag van Versailles aangewezen als schuldige van de oorlog, maar die schuldverklaring was vooral ingegeven door de wens van de overwinnende landen (in de eerste plaats Frankrijk) om herstelbetalingen en grondgebied van Duitsland te eisen.
Wapen van het Duitse Rijk Het Duitse Keizerrijk (1871-1919)
Met de oprichting van het Duitse Keizerrijk ontstond op 18 januari 1871 één verenigd Duitsland: het Deutsches Reich. Geestelijk vader van het Duitse Keizerrijk was kanselier Bismarck en de eerste keizer werd koning Wilhelm I van Pruisen.
Op 11 november 1918 was Duitsland de grote verliezer van de Eerste Wereldoorlog. De keizer van Duitsland, Wilhelm II, had zijn rijk naar een nederlaag gevoerd en dit werd hem door zijn onderdanen niet in dank afgenomen. Aan het einde van de oorlog heerste er onrust en revolutie in het land.
Op 9 november 1918 kwamen de Franse maarschalk Ferdinand Foch en de Duitse politicus Matthias Erzberger in een treinwagon in een bos in het Franse Compiègne bij elkaar om te onderhandelen over een einde aan de Eerste Wereldoorlog. Beide mannen realiseerden zich dat Duitsland er zeer slecht voorstond.
In oktober dient Duitsland een verzoek tot wapenstilstand in bij de Amerikanen, waarna deze op 11 november wordt getekend in een treinwagon in het bos van Compiègne (Noord-Frankrijk). Naar schatting zijn in totaal zeventien miljoen burgers en soldaten om het leven gekomen in de Eerste Wereldoorlog.
Duitsland wordt aangewezen als hoofdschuldige van de verwoestende oorlog. Deze afspraken staan in het Verdrag van Versailles, vernoemd naar het paleis waar de landen het verdrag tekenen. Het Verdrag van Versailles leidt tot woedende reacties van de Duitse bevolking.
De Eerste Wereldoorlog is de eerste grote oorlog waar wereldwijd miljoenen soldaten en burgers bij betrokken raken. In dit conflict staan de 'centralen' (Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk) tegenover de 'geallieerden' (Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland).
Duitsland is als enige schuldig aan het uitbreken van deze oorlog, dat moest duidelijk zijn. Van onderhandelingen was dan ook geen enkele sprake. De Duitse legers waren verslagen.
Achtergrond. Dat Nederland zich in augustus 1914 neutraal verklaarde was begrijpelijk. Net zoals België was het een klein land dat grootmachten als Duitsland, Engeland en Frankrijk als 'buurlanden' had. De Nederlandse krijgsmacht was te zwak om een van die mogendheden in een conflict te kunnen weerstaan.
Op 10 november 1918 stond de Duitse keizer Wilhelm II aan onze grens. Duitsland was de grote verliezer in de grote oorlog die tussen 1914 en 1918 had gewoed. Wilhelm II vluchtte naar Nederland, omdat ons land neutraal was gebleven. Dat betekent dat onze regering geen partij had gekozen en niet meevocht.
Deel IV: Duitse koloniën
Duitsland verloor: Duits-Oost-Afrika (Tanganyika, Ruanda-Urundi) aan het Verenigd Koninkrijk en België Togoland (Brits-Togoland, Frans-Togoland) en Duits-Kameroen (Brits-Kameroen, Frans-Kameroen) aan het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk.
Herdenkingsklaprozen zijn een symbool van respect en herinnering voor de mensen die tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn omgekomen. Deze betekenis van de klaproos kwam tot stand doordat de klaproos, sterk maar teer, veel voorkwam in het landschap aan het westfront tijdens de Eerste Wereldoorlog.
De Weimarrepubliek. Nét voor de wapenstilstand – die op 11 november 1918 werd getekend – werd de Weimarrepubliek uitgeroepen. Hiermee werd het Duitse keizerrijk afgezet. De nieuwe republiek zou geleid worden door een sociaaldemocratische regering, in de vorm van een parlementaire democratie.
De eerste wereldoorlog kan gezien worden als een totale oorlog want miljoenen soldaten aan alle delen van de wereld (ook uit kolonies) worden ingezet. Ook het thuisfront is volledig betrokken in deze oorlog.
Komende zondag is het precies 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog tot een einde kwam. Het was een van de meest bloedige conflicten ooit uitgevochten op Europese bodem. Meer dan 9 miljoen militairen en naar schatting 8 miljoen burgers verloren het leven.
Na de Eerste Wereldoorlog moest Duitsland herstelbetalingen doen aan Frankrijk en België. Men moest ongeveer 269 miljard goudmark (de toenmalige Duitse munteenheid) betalen.
Duitsland mocht maximaal maar 100.000 soldaten hebben. Duitsland moest gebieden afstaan aan andere landen.Duitsland mocht geen soldaten hebben in het Rijnland.Duitsland moest herstelbetalingen doen.
Alleen al de herstelbetalingen bedroegen meer dan 132 miljard goudmark (zo'n 1750 miljard euro), waardoor het land in een diepe economische crisis terechtkwam. Maar de Duitsers waren niet de enigen die kritiek hadden op het Verdrag van Versailles.