In Nederland leven zeehonden voornamelijk in de Waddenzee, maar ze komen ook voor langs de Noordzeekust, bijvoorbeeld in de Zeeuwse delta. De Waddenzee is belangrijk als rustplaats en geboorteplaats voor zeehonden. Maar daarnaast is het ook een uniek natuurgebied.
De meeste zeehonden leven in de Voordelta. Maar je ziet ook zeehonden in het Grevelingenmeer, de Westerschelde in het Nationaal Park Oosterschelde. Bijvoorbeeld op de Roggenplaat in de Oosterschelde. Vanaf het uitzichtpunt op de Plompe Toren op Schouwen-Duiveland heb je goede kans om ze te spotten.
De meeste zeehonden leven echter in de Waddenzee. Dat is hun favoriete plek, vanwege de vele zandbanken waarop ze lekker kunnen luieren. Ook de Zeeuwse Delta is om die reden geliefd. Maar zeehonden houden van zwemmen en kunnen flinke afstanden afleggen.
Aantallen en verspreiding
Tijdens de verharingsperiode in augustus 2021 konden alle gebieden worden geteld en werden in de Nederlandse Waddenzee 8.245 gewone zeehonden geteld.
Zeehondenvlees is traditioneel belangrijk voor de Inuit, de inheemse bevolking uit het noorden van Canada. Zij hebben toestemming om op zeehonden te jagen. Daarnaast vindt ieder jaar een commerciële jacht plaats, hoofdzakelijk gericht op de pels van jonge zeehonden.
De gewone zeehond voedt zich met een breed assortiment vis, inktvis, krab en kreeft. Het mannetje wordt maximaal 26 jaar oud, het vrouwtje 32 jaar. Hun belangrijkste natuurlijke vijanden zijn de haai en de orka.
Tussen twee uur voor laag water tot een uur na laag water liggen de zeehonden meestal te zonnen op een zandbank. Het beste kan je met verrekijker of een fototoestel met veel zoom kijken. Op die manier zie je de zeehonden ook vanaf het strand.
Het overgrote deel van de grijze zeehonden komt voor in de Voordelta. In 2016/2017 werden maximaal 1478 exemplaren geteld in de Voordelta, 16 in de Oosterschelde en 19 in de Westerschelde.
Tijdens de rondvaart kun je, zeker met wat rustiger weer, bruinvissen spotten. Je moet wel goed opletten want je ziet vaak alleen de rugvin even bovenkomen. Zeehonden zijn wat makkelijker te vinden. Bij laag water kun je ze lekker zien zonnen op de drooggevallen zandplaten.
Op de diverse eilanden in Noord-Holland zijn er wilde zeehonden te bezichtigen. Tussen Ameland en Terschelling heeft u de meeste kans dat u een zeehond van dichtbij ziet. Hier zijn ze te vinden op de zogenaamde "zandbanken".
Zeehonden kunnen zowel op het droge als in het water slapen. In het water slapen ze rechtop drijvend als een grote dobber, of horizontaal drijvend aan de oppervlakte. Omdat ze tijdens het slapen niet actief zwemmen kunnen ze lang zonder adem. Er zijn gevallen bekend van zeehonden die een half uur onder water bleven.
Op Texel is dit mogelijk vanuit de haven van Oudeschild. Tijdens deze boottocht vaar je vanuit de haven van Oudeschild naar een zandplaat, waar je zeehonden in hun natuurlijke omgeving kunt spotten. Je ziet de zeehonden niet van heel dichtbij, maar met een verrekijker, kun je de zeehonden zien liggen op de zandplaat.
Ze zwemmen rustig van de Waddenzee naar Engeland en weer terug. Ze zijn ook minder schuw en veel nieuwsgieriger dan de gewone zeehond. De jongen worden midden in de winter geboren op rustige zandstranden of droge zandruggen in de Waddenzee.
Zeehonden zijn slimmer dan je misschien denkt. Vooral grijze zeehonden zijn, door hun nieuwsgierige en onderzoekende aard, tot veel in staat. Met eindeloos geduld weten ze uit te vinden hoe iets open of los moet worden gemaakt. Ook wij staan nog regelmatig voor verrassingen!
Per jaar vangt Ecomare ongeveer 100 jonge, zieke, verzwakte of gewonde zeehonden op. Als ze weer helemaal gezond zijn, gaan ze terug naar zee. Bij Ecomare kun je het hele proces van de zeehondenopvang van dichtbij meemaken.
Midden op de Brouwersdam, tussen de Spuisluis en het sportstrand, kun je met een verrekijker of telescoop naar de zandbank kijken. Deze zandbank ligt ongeveer twee kilometer uit de kust. Hier liggen vaak grote groepen zeehonden. Bij helder weer kun je ze heel goed zien.
Rondom de eilandjes in het meer zijn strekdammen aangelegd en daarop liggen zeehonden vaak te luieren. Ook zijn de zeehonden al zwemmend te spotten, met name in de nabijheid van de spuisluis in de Brouwersdam waar voedselrijk water vanuit de Noordzee het Grevelingenmeer op stroomt.
In de Oosterschelde is een stabiele groep van rond de 150 dieren. Zij worden niet gehinderd door de stormvloedkering en zwemmen er gewoon door. Meerdere keren per jaar worden de zeehonden geteld. Dit zijn vrijwel altijd “gewone zeehonden”, maar ook de grijze zeehond komt hier voor.
De volwassen zeehond heeft een gladde huid met donkere vlekken. De kleur varieert van lichtgrijs tot donkergrijs of van lichtbruin tot donkerbruin. De onderzijde is lichter gekleurd. Het lichaam is voorzien van vier vinnen: twee kleine voorvinnen om te sturen en twee achtervinnen voor de voortstuwing.
Ze zitten overal. De meeste zeehonden liggen op de zandplaat ten westen van Ameland, maar je kunt ze met een beetje geluk ook spotten in de Waddenzee tijdens je overtocht met de veerboot. Aan de westkust van Ameland (bij het Borndiep) vanaf het strand kun je ze op de zandbank zien liggen genieten van de zon.
Jacht. Knuppelen is een manier om dieren zoals zeehonden te doden door ze met een hakapik (knuppels met een scherpe metalen haak aan het eind) de schedel in te slaan. Vervolgens wordt de punt van de knuppel in hun ogen, wangen of mond gehaakt om te voorkomen dat hun vacht beschadigd raakt.
Zeehonden zijn niet schattig. Al doen hun grote donkere ogen anders vermoeden. Vooral als zeehonden nog jong zijn, is de weerstand groot om ze niet te knuffelen. Maar uit persoonlijke ervaring kan ik je verzekeren dat het echt geen schatjes zijn.
Een zeehond krijgt meestal een pup (jong). Dat wordt geboren aan land. Zeehonden zijn zoogdieren, dus dat betekent dat het jong bij de moeder melk drinkt. Dat duurt ongeveer drie weken.