Ze zitten in verschillende producten. Bijvoorbeeld in smeermiddelen, voedselverpakkingsmaterialen, blusschuim, anti-aanbaklagen van pannen, kleding, textiel en cosmetica. Ook worden ze gebruikt in verschillende industriële toepassingen en processen.
Voedsel als bron PFAS'en
Mensen kunnen PFAS-stoffen binnenkrijgen via onder andere: drinkwater, vis en zeevruchten, dierlijke producten zoals (orgaan)vlees, wild, melk en eieren, en plantaardige producten zoals groente en fruit.
Dat de Greenpan pannen PFAS-vrij zijn is te herkennen aan het groene 'PFAS-free non-stick' label. De pannen van Greenpan hebben een PFAS-vrije keramische Thermolon anti-aanbaklaag.
PFAS komen op verschillende manieren in het milieu terecht. Bijvoorbeeld bij de productie, bij uitstoot en in afval van producten met PFAS. PFAS verspreiden zich via water, bodem en lucht. Zo komen PFAS ook in het lichaam terecht via bijvoorbeeld drinkwater en voedsel.
Door neerslag komen PFAS terecht in oppervlaktewater of via de bodem in grondwater. Dit zijn bronnen die drinkwaterbedrijven voor de winning van drinkwater gebruiken. Ook komen rioolwaterzuiveringsinstallaties verspreiden PFAS in oppervlaktewater.
Mensen kunnen zelf weinig doen om PFAS in voedsel en drinkwater te vermijden. Dit komt doordat PFAS in veel verschillende voedingsmiddelen voorkomt. Drinkwater en gevarieerde voeding zijn van groot belang om gezond te blijven, zelfs al krijg je er kleine hoeveelheden PFAS mee binnen.
Pfas zijn daarnaast veel gebruikt in het vuil- en waterafstotend maken van regen- en buitensportkleding, papier met een afstotende coating, zoals bakpapier en pizzadozen, cosmetica, flosdraad, meubels en tapijt.
Er bestaan zo'n 6000 verschillende PFAS, waarvan enkele bekende PFOA, PFOS, PTFE (Teflon) en GenX zijn. Deze stoffen komen van oorsprong niet in de natuur voor en worden chemisch gefabriceerd. Overheden verscherpen de regels omdat bekend is dat sommige PFAS risico's opleveren voor gezondheid en milieu.
Bij een calamiteit is PFAS-houdend blusschuim in afvalwater terecht gekomen. Zuivering over een actief koolfilter bleek een geschikte methode om alle geanalyseerde PFAS-verbindingen vrijwel volledig te verwijderen. Fluorhoudend blusschuim wordt in Nederland in grote hoeveelheden opgeslagen en gebruikt.
PFOS of ookwel perfluoroctaansulfonaten zijn chemische en schadelijke stoffen die tot de PFAS familie behoren. Deze stof wordt vaak in dagdagelijkse vet, water en vuilafstotende producten verwerkt.
Veilig koken: PFOA-vrije anti-aanbaklaag
Tefal-potten en -pannen bevatten geen oplosbare PFAS zoals PFOA, PFOS of PFHxA. Ze worden regelmatig gecontroleerd door externe en onafhankelijke laboratoria.
Er zijn wel merken bakpapier die van teflon zijn, die zijn vooral te koop bij webwinkels zoals bol.com en Amazon. Er staat ook vaak bij dat het gemaakt is van teflon en soms staat er zelfs eerlijk bij dat er PFAS in zit. Het wordt vaak merkloos verkocht. Dit is zeker niet zomaar bij elke winkel verkrijgbaar.
Een pan van plaatstaal is een superkrachtige pan die erg geschikt is voor hoge temperaturen. Deze gezonde pannen doen het erg goed op inductie. De duurzame plaatstaal koekenpan bijvoorbeeld bevat géén giftige en schadelijke stoffen.
De keramische pan is de uitkomst voor mensen die gezonder willen en van koken houden. De keramische pan heeft erg veel voordelen ten opzichte van de teflon pan. Los van het feit dat deze geen schadelijke stoffen bevat welke in het lichaam of het milieu komen, wordt het eten op een veel gezondere manier bereidt.
We leggen het kort voor u uit. PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) zijn chemische verbindingen die door de mens worden gefabriceerd. Het is een verzamelnaam voor meer dan 6.000 stoffen. Ook PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) behoort tot de grote PFAS-familie.
Van PFOA is bekend dat het schadelijke effecten kan hebben op het immuunsysteem en op de voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind. Het is mogelijk kankerverwekkend en schadelijk voor de natuur. De stof kan vooral problemen opleveren voor dieren in de top van de voedselketen, zoals vogels en zoogdieren.
Het is nergens voor nodig kraanwater extra te filtreren, maar het mag natuurlijk wel. Daarbij is het heel belangrijk het filter goed schoon te houden. Als je dat niet doet, gaan er allerlei bacteriën en dergelijke in groeien, en dan wordt de waterkwaliteit juist slechter in plaats van beter.
Brita werkt op basis van granulaat, dat zijn kleine korreltjes actieve kool. Deze korreltjes filteren nauwelijks en laten vele toxines en bacteriën door. Om deze reden adviseren wij om beslist geen Brita te gebruiken. Andere filters zoals de Berkey- of EWO-waterfilters maken gebruik van een blok actieve kool.
Het gebruik van een waterfilter is de beste methode om aan gezond drinkwater te komen. Waterfilters zijn in staat om de meeste bacteriën en protozoa (kleine beestjes die ziektes met zich meedragen) in het water uit te schakelen. Toch is er nooit een 100 procent garantie dat het water volstrekt veilig is.
Stone coating is sterker dan een keramische antiaanbaklaag. Ze zijn qua bodem ook volledig veilig, er kunnen geen giftige stoffen of metalen vrijkomen. Je kunt de pan verwarmen op hoge temperaturen. Door deze stone coating zijn sommige van deze koekenpannen zelfs wasmachinebestendig (kijk op de verpakking)!
Volgens De Europese Autoriteit van Voedselveiligheid (EFSA) zijn de hoeveelheden PFAS-stoffen in bakpapier extreem laag. Wanneer je bakpapier op de juiste manier gebruikt komen de stoffen maar erg beperkt je lichaam binnen. Veilig gebruik houd hierbij in dat je het velletje maar éénmalig gebruikt.
Herbruikbaar? In principe gebruik je bakpapier maar één keer en gooi je het daarna weg, maar het kan geen kwaad om het voor een tweede keer te gebruiken. Wanneer je het papier weggooit, doe dit dan niet in de papierbak, maar bij het normale afval. Als je vaker bakt is, is een siliconen bakmat een aanrader.
PTFE is wereldwijd uitgebreid onderzocht op zijn bestanddelen, en er zijn geen aanwijzingen dat er andere stoffen in zitten die schadelijk zijn voor de mens. Wel is bekend dat PTFE, oftewel teflon, heel zacht is en daardoor makkelijk slijt.