Hoe blauwe asbest herkennen? Crocidoliet werd vroeger vooral gebruikt als spuit asbest. Ook in oude golfplaten, asbestcement en rioleringsbuizen zijn sporen van blauwe asbest te vinden.
Blauw asbest is het meest gevaarlijke
Blauw asbest is door de rechte, harde vezels de gevaarlijkste vorm van asbest die er bestaat.
Blauwe asbest wordt in de wetenschappelijke wereld ook wel crocidoliet genoemd. Deze soort is donkerblauw van kleur en wordt algemeen beschouwd als de meest gevaarlijke en meest dodelijke vorm van asbest. We kunnen asbest onder verdelen in twee hoofdgroepen: spiraalvormige asbest, en rechtvormige asbest.
Waar kun je asbest in huis vinden? Asbest kan op allerlei plekken in huis zitten. Je kunt het bijvoorbeeld vinden in plafondplaten, zachtboard platen, platen achter de cv-ketel, een schouw of vensterbank van imitatiemarmer ('nepmarmer'), afvoerbuizen van cement, vloerzeil en de kit van kozijnen.
Asbest kennen we vooral van de golfplaten die asbestcement bevatten maar asbest kwam in veel toepassingen voor: asbestcement: golfplaten, buizen, lichten, rioleringen,… asbest boards: dakbeschot, plafondplaten, afdichtingen, … asbestkoord: afdichtingsmaterialen, handschoenen, mutsen, kleding, kabels, verpakkingen, …
Hoe herken ik asbest? Asbest bestaat uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. De vezelachtige structuur is te zien op breukvlakken en bij beschadigingen van asbestmateriaal (pas op dat u asbestvezels niet inademt). Asbest is vaak wit tot lichtgrijs.
De meest voorkomende plek waar asbest aanwezig kan zijn is het dak. Denk hierbij aan golfplaten, dakleien en dakgoten. In de meeste gevallen werd asbest toegevoegd voor extra isolatie. Rondom oude leidingen komt asbest ook geregeld voor.
Vroeger werd asbest gebruikt in stucwerk om deze te verstevigen en niet enkel omwille van de brandweerstand van asbest. Pleisterwerk met asbest kan je dus in alle ruimtes vinden. De meeste kans is onder daken of op verdiepingen waar men de asbesthoudende stucwerk gebruikte om kamers met af te werken.
Er zit een lange tijd tussen het inademen van asbestvezels en het krijgen van kanker, gemiddeld ongeveer 40 jaar. Hierdoor neemt het aantal mensen met kanker door asbest nog steeds toe. Iemand die zijn hele werkzame leven veel asbestvezels inademt, loopt een groot risico op kanker door asbest.
Verreweg de grootste hoeveelheid asbest (ongeveer 75%) is verwerkt in asbestcement. Bijna alle cement golf- en vlakke platen van vóór 1989 bevatten asbest. In de periode 1989-1993 zijn zowel asbesthoudende als asbestvrije platen toegepast.
En de vezels die in je longen terecht zijn gekomen, kunnen er niet meer worden uitgehaald. Het enige én het beste wat je kunt doen, is je niet ongerust maken. De kans dat je later kanker krijgt als je een keer meer vezels hebt ingeademd is heel klein.
Asbestvezels zijn onder te verdelen in twee hoofdgroepen: de spiraalvormige of serpentijnachtige, waaronder chrysotiel (ofwel witte asbest) de rechte of amfiboolachtige, waaronder crocidoliet (blauwe asbest), amosiet (bruine asbest), anthophylliet (geel), tremoliet (grijs) en actinoliet (groen)
Dit is een soort asbest dat niet hechtgebonden is en voornamelijk bestaat uit bruine en blauwe asbest. Deze soorten asbest hebben een lage gebondenheid en kunnen daardoor gemakkelijk loskomen. Deze losse asbestvezels zijn erg gevaarlijk voor de gezondheid. Zo kunnen ze longkanker of huidproblemen veroorzaken.
Hechtgebonden asbest herkennen kan lastig zijn, omdat het verwerkt is in andere materialen. Het zijn niet enkel asbestvezels. Er is sprake van 'hechtgebonden' als de vezels stevig gecombineerd wordt met een bindmiddel. Het gaat dus om een combinatie van asbest en één of meerdere andere bouwmaterialen.
Er kunnen vezeldeeltjes loskomen die een risico vormen voor de gezondheid. Asbestvezels die in de lucht zweven, kunnen na inademen diep in de longen doordringen. Dat kan - meestal pas na jaren - longkanker of mesothelioom (longvlies- of buikvlieskanker) veroorzaken.
Asbestsoorten zijn te verdelen in 2 groepen; serpentijnen (witte asbest) en amfibolen (bruin, blauw, groen, geel en grijs). Amfibolen zijn verreweg de gevaarlijkste soort. Serpentijnen hebben sliertvormige vezels en amfibolen hebben naaldvormige vezels.
Hoe gevaarlijk is asbest? Alleen de losse asbestvezels die in de lucht zweven en die je in kunt ademen, zijn schadelijk. Iemand die langdurig veel asbestvezels inademt, kan longkanker of longvlieskanker (mesothelioom) krijgen. Het inademen van veel vezels komt vooral voor in binnenruimtes.
Als asbest toch breekt of afbrokkelt, loop dan niet door het poeder en de brokjes naar een andere ruimte. Veeg de resten op met een natte dweil. Gebruik geen stofzuiger. Een stofzuigerzak vangt wel vezels wel op, maar door het bewegen van de stofzuigermond stuiven juist veel vezels weg.
Wereldwijd worden jaarlijks naar schatting 125 miljoen mensen blootgesteld aan asbest op de werkplek. Jaarlijks sterven wereldwijd ruim 107.000 mensen aan asbestgerelateerde ziekten zoals buikvlies- of borstvlieskanker (mesothelioom), longkanker en stoflongen (asbestose).
De NOS onderzocht 122 willekeurige woningcorporaties. Het is de eerste keer dat in kaart is gebracht hoeveel sociale huurwoningen asbest bevatten. Vertaald naar het hele land gaat het om bijna 1,4 miljoen huizen.
Hoe lang is asbest toegepast en sinds wanneer is het verboden? Asbest is met name na de oorlog veel toegepast, zo tot aan de jaren '80. Losgebonden asbest, zoals niet-hechtgebonden brandwerend board, is vanaf 1983 vrijwel niet meer toegepast.
Asbest kan je het best opsporen door oude facturen en bouwplannen bijeen te sprokkelen. Die documenten kan je meer informatie geven over de stoffen die gebruikte materialen kunnen bevatten. Zie jij Eternit of asbestcement aangeduid staan op een bouwplan? Dan is er geen twijfel meer mogelijk.
Asbest verwijderen is niet verplicht; je bent als huiseigenaar zelf verantwoordelijk voor het asbest in je woning. Wel kan de gemeente je dwingen maatregelen te nemen als er sprake is van losgebonden asbest of asbest in heel slechte staat. In deze gevallen moet je het asbest afschermen of laten verwijderen.
In bijna alle gebouwen die tussen 1960 en 1980 zijn gebouwd zit asbest. Het is lastig om het materiaal te herkennen. Asbest zelf is wit, blauw of bruin, maar het materiaal waarin het verwerkt is, kan allerlei kleuren hebben. De kleur van het materiaal zegt dus niets.
– Oude golfplaten zien er vaak verweerd uit en er groeit mos op. Dit kan betekenen dat er asbest in verwerkt is. Een wit gespikkeld patroon op golfplaten is ook een kenmerk van eventuele asbesthoudende platen. – Een honingraatstructuur aan de onderkant van de golfplaten wijst op asbest.