Een aardlekschakelaar zit tussen de elektriciteitsmeter en de groepenkast. In principe hebben alle woningen die in of na 1976 zijn gebouwd of gerenoveerd, in de meterkast een aardlekschakelaar die de woon- en slaapkamergroepen beveiligt.
Algemeen. In de meterkast van uw huis bevindt zich de groepenkast waarin de aardlekschakelaar(s) en alle afgaande groepen (automaten)zitten. Hier hoort ook een groepenkaart bij aanwezig te zijn waar u op kunt zien welke groep welk gedeelte van het huis van energie voorziet en achter welke aardlekschakelaar deze zit.
Het testen van een aardlekschakelaar is belangrijk!
Het is belangrijk om de aardlekschakelaar in uw groepenkast regelmatig te testen. Een aardlekschakelaar is voorzien van een test-knop, dit is een knop op de aardlekschakelaar met de letter “T”.
Een aardlekschakelaar is een schakelaar die automatisch in werking treedt wanneer hij lekstroom meet. De schakelaar springt om schakelt de gehele groepenkast uit. Dit wordt ook wel het spanningsloos maken van het systeem genoemd. In een elektrische installatie is er meestal sprake van een stroomkring.
De aardlekschakelaar zit in de meterkast en vergelijkt de inkomende en de uitgaande stroom in je huis. Deze stromen moeten even groot zijn. Zijn ze dat niet, dan is er ergens een 'stroomlek', bijvoorbeeld door defect apparaat of een probleem met aarding.
Aanleggen van een aardlekschakelaar is een klus die u niet zelf kunt doen. Het is dan ook verstandig om hiervoor een erkend elektricien in te huren die exact weet wat hij doet.
Zo wordt geadviseerd om apparaten die een vermogen hebben van meer dan 2.000 watt, op een aparte groep aan te sluiten. Denk daarbij aan de wasmachine, de wasdroger, vaatwasser, combimagnetron of oven.
Lekstroom is gevaarlijk omdat zaken onder stroom staan die niet onder stroom mógen staan. Bijvoorbeeld een vloer die onder water staat, een lamp, een metalen behuizing van een wasmachine, of een koffiezetapparaat. Als je in het water gaat staan, of een lamp aanraakt, kan je geëlektrocuteerd worden.
Een lekstroom is bijna niet te voorkomen. In veel apparaten zijn bijvoorbeeld transformatoren en/of bijvoorbeeld condensatoren aanwezig, veroorzakers van (kleine) lekstromen. Door niet enkel de fase, maar ook de nul te schakelen kan lekstroom als veroorzaker van gloeiende LED-lampen voorkomen worden.
Als een groepenkast is voorzien van een aardlekschakelaar dan zal deze bij kortsluiting, overbelasting of hoge lekstroom het complete elektriciteitsnet in huis uitschakelen. Dat is natuurlijk heel veilig. Er kan daardoor geen verdere schade aan het netwerk en aan elektrische apparatuur ontstaan.
Bij installaties van na 1996 dienen alle eindgroepen in de groepenkast te zijn verdeeld achter twee aardlekschakelaars van 30mA. Dit geldt ook bij het aanpassen van bestaande groepenkasten. Bij huisinstallaties mogen maximaal vier groepen achter één aardlekschakelaar zijn aangesloten.
Aardlekschakelaar als hoofdschakelaar
Als hoofdschakelaar werd vaak een of meer aardlekschakelaars gebruikt. Sinds 2005 mag dit dus niet meer en moet je altijd een hoofdschakelaar in je groepenkast plaatsen.
U kunt de karakteristieke lekstroom bij 50 Hz alleen meten met een stroomtang die voorzien is van een doorlaatfilter met een kleine bandbreedte, die stromen bij andere frequenties verwijdert. Wanneer de belasting aangesloten (ingeschakeld) is, bevat de gemeten lekstroom de lekstroom in belastingsapparatuur.
Wanneer mensen blootgesteld worden aan water met een elektrische lading, kan dit dodelijke gevolgen hebben. Vocht is daarnaast één van de grootste oorzaken van een kortsluiting. Geregeld komt het voor dat de stroom in een woning uitgeschakeld wordt wanneer de elektra in aanraking komt met vocht.
In de meeste woningen en bedrijfspanden is een aardlekschakelaar aanwezig. Zodra er een lekstroom ontstaat dat boven de 30 milli-Ampère (mA) uit komt voor een aantal milliseconden zal de aardlekschakelaar zich uitschakelen.
Ontdekken is vrij simpel : alle apparaten afkoppelen en één voor één weer aankoppelen, totdat de lekstroom weer optreedt. Dit niet meten met een natte vinger, maar met een meetapparaat. Hoe het apparaat moet worden hersteld hangt van het apparaat af.
Vind de energieverslinders
Merk je op jouw elektriciteitsfactuur een verhoogd stroomverbruik op? Dan zit je misschien met een stroomlek. Elektrische huishoudtoestellen die veel verbruiken, liggen vaak aan de basis van zo'n stroomlek.
Gemiddeld sluipverbruik
Hoeveel uw sluipverbruik van stroom gemiddeld is, hangt af van het aantal elektronische apparaten die u in huis heeft. Daarnaast heeft niet elk elektronisch apparaat sluipverbruik. Volgens Milieu Centraal zou een huishouden zo'n 450 kWh sluipverbruik aan stroom, gemiddeld per jaar hebben.
Een aardlekschakelaar is niet verplicht wanneer een contactdoos bedoeld is voor een specifiek apparaat en daardoor minder goed bereikbaar is. Denk dan aan een apparaat dat min of meer vast is opgesteld of niet eenvoudig verplaatst kan worden door een flink gewicht of het ontbreken van een draagbeugel.
Dit kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan bedrading versleten zijn, een stopcontact kortsluiting geven, de hoofdzekering kapot zijn of een algehele stroomstoring bij de aanbieder zijn.
Hoeveel aardlekschakelaars heeft u minimaal nodig? Tegenwoordig moeten alle stopcontacten verplicht worden beveiligd met een aardlekschakelaar. Het is niet verstandig om alle groepen achter één aardlekschakelaar te plaatsen. Dit, omdat dan de gehele installatie spanningloos raakt bij een aardlek.
Voor het vervangen van een kapotte of versleten aardlekschakelaar of aardlekautomaat doet u er verstandig aan, de hulp van een professionele elektricien in te schakelen. Het kan letsel voorkomen, evenals dat het problemen in de toekomst tegengaat. Denk aan een kortsluiting in de meterkast, stroomstoringen, enzovoorts.
Als de stroom 'lekt' dan is de aardlekschakelaar kapot. Laat dan de aardlekschakelaar vervangen. Elektriciens noemen dit daarom lekstroom en dat kan zeer gevaarlijk zijn. Als er lekstroom ontstaat dan slaat de aardlekschakelaar de stroomtoevoer meteen uit.
De normale klasse A aardlekschakelaar is te gevoelig voor de foutstromen die deze apparatuur veroorzaakt. Een klasse B aardlekschakelaar herkent deze foutstromen en voorkomt daarmee het onterecht uitvallen van de installatie.