Hoe hoger het middelbaar onderwijs, hoe minder pestkoppen. Vrijwel elke scholier zit op internet. Desondanks wordt nog altijd het meest gepest in en om de school. Eén op de twintig leerlingen wordt gepest via de computer, het zogeheten cyberpesten.
Voortgezet onderwijs
In de meeste gevallen pesten zij medeleerlingen (31 procent). Daarnaast zijn ook familieleden van leerlingen (13 procent), docenten (12 procent) en ander personeel van school (12 procent) slachtoffer van pesten. Verbaal pesten komt met 25 procent het meeste voor.
Mannen en vrouwen werden vrijwel even vaak gepest. Jongeren zijn vaker slachtoffer dan ouderen, en homo's, lesbiennes en biseksuelen vaker dan heteroseksuelen. Bijna een kwart van de 15-plussers – dat zijn bijna 3,5 miljoen mensen - gaf aan ooit (dus ook langer dan een jaar geleden) gepest te zijn.
Fysiek pesten kwam het meeste voor in de leeftijdsgroep van 6 tot 9 jaar. Emotioneel pesten bereikt ook in de leeftijdsgroep van 6 tot 9 jaar het hoogste aantal, maar blijft even hoog in de leeftijd van 10 tot 13 jaar en neemt daarna af in de leeftijd van 14 tot 17 jaar.
Van de 18-25-jarigen is 41,5 procent ooit gepest en zegt 2,0 procent in de afgelopen 12 maanden gepest te zijn. Van de slachtoffers zegt 40,7 procent uitsluitend online gepest te zijn en 21,3 procent op de traditionele manier. In 34,0 procent van de gevallen gaat het om beide vormen van pesten.
Roddelen, iemand buitensluiten of expres hete thee over iemand gooien. Pesten op de werkvloer is een veelvoorkomend probleem. Uit recent onderzoek van het CNV blijkt dat een kwart van de werkenden weleens te maken heeft met pestgedrag.
Doordat ervaringsdeskundigen voorlopers van pesten opmerkten bij kleuters jonger dan 6 jaar, mag er dus niet blindgestaard worden op de ontwikkelingspsychologie die aangeeft dat pesten maar voor zou komen vanaf de leeftijd van 6 jaar.
Hoeveel kinderen door pesten tot zelfmoord worden gedreven, is niet bekend. Volgens het CBS pleegden in 2015 19 kinderen (jonger dan 20) zelfmoord zonder dat psychische of fysieke stoornissen of huiselijke omstandigheden de oorzaak waren.
Pesten is een vorm van agressie waarbij geprobeerd wordt om iemand steeds pijn te doen. Dat kan zowel offline als online. Bij pesten zijn verschillende mensen betrokken: de pester, de gepeste en de omstanders. De pester heeft vaak een sterkere sociale positie dan degene die gepest wordt.
Cyberpesten is pesten op internet. Soms wordt het bedreigen, stalken, beledigen, discrimineren of smaad en dat is strafbaar. Zo is het posten van sexy foto's en filmpjes van je vriend(in) strafbaar. Als hij of zij onder de achttien is, wordt dit gezien als (het maken en) verspreiden van kinderporno.
Op nummer één van de meest voorkomende vormen van cyberpesten onder jongeren van 15 tot 18 jaar staat laster. Laster is bijvoorbeeld het plaatsen van kwetsende teksten op internetfora of profielsites, of het verspreiden van foto's, filmpjes of roddel via het web.
Ga eerst in gesprek met zowel de gepeste als met de pester(s). Spreek de pester aan op zijn gedrag en tref sancties. Mocht het niet duidelijk zijn wie de gepeste en/of pester(s) zijn ga dan in gesprek met teams en afdelingen. Als de pester een collega-leidinggevende is, spreek deze dan aan op zijn gedrag.
47 % van de Nederlandse leerlingen zegt dat scholieren op hun school voornamelijk gepest worden om de kleding die ze dragen. Nederland komt hiermee op een derde plaats van pestgedrag om kleding. Alleen in Italië en Portugal worden leerlingen nog vaker gepest om wat ze aan hebben.
Slachtoffers gaan zichzelf door het pesten minder leuk vinden, vertrouwen hun leeftijdsgenoten niet en zijn bang om naar school te gaan. Die gevoelens kunnen leiden tot verder isolement, diepere depressie en nog meer pestgedrag van anderen. Het kan zelfs leiden tot gedachten over zelfmoord.
Cyberpesten cijfers maken duidelijk dat deze vorm van pesten aardig vaak voorkomt. Zo'n 8% van de jongeren heeft er volgens het CBS last van. De cyberpesten cijfers van het ANP geven aan dat het gaat om zo'n 400.000 jongeren. Online gepest worden kan van grote invloed zijn op je zelfbeeld.
Voor de meeste kinderen is pesten vooral een manier om meer (sociale) status en aanzien in een groep te verkrijgen. Ook kan pesten kan een manier zijn voor kinderen om te experimenteren met sociale vaardigheden en te testen welke gedrag wel en niet acceptabel is.
Signalen pesten herkennen bij je kind
De schoolprestaties van je kind gaan achteruit. Je kind kan zich moeilijker concentreren. Je kind heeft weinig vrienden, gaat niet bij anderen spelen en er komen geen kinderen bij jullie thuis spelen. Je kind wordt weinig uitgenodigd voor feestjes.
Pesten voorkomen, is dat mogelijk? Nee, je kunt het niet helemaal voorkomen. Wat je wel kunt doen is zorgen dat je kind leert voor zichzelf op te komen, zodat het zelf het pesten de kop in kan drukken. Kinderen die stevig in hun schoenen staan worden niet snel het slachtoffer van pesten.
Als je op school gepest wordt kun je met je ouders praten, maar ook naar je mentor of de vertrouwenspersoon op school gaan. Samen kunnen jullie een oplossing zoeken. Je ouders kunnen ook een aantal dingen doen om het pesten tegen te gaan, zoals naar de schoolleiding gaan.
Pesten op het werk kan op verschillende manieren: kleinerende opmerkingen, constante kritiek, intimidatie, flauwe grappen en roddelen. Maar ook fysiek geweld en isolatie van werknemers. Pesten gebeurt verbaal, non-verbaal en fysiek, openlijk en verborgen. Pesten valt onder de zogenoemde psychosociale arbeidsbelasting.
1/6 Vlaamse kinderen wordt gepest tijdens hun jeugd (= 16,5%). Er is een daling in de cijfers van ongeveer 3 à 4% (2018 t.o.v. 2016). Gepest worden komt het meeste voor in de groep 11-14 jaar bij jongens. Bij meisjes is dit meer evenredig verdeeld tussen de verschillende leeftijden (11 – 18 jaar).