Asielzoekers wonen en leven zelfstandig in een azc. Ze doen hun huishouden, brengen hun kinderen naar school en gaan naar gesprekken met de IND, het
De meeste asielzoekers gaan in Nederland eerst naar Ter Apel. Daar melden ze zich bij het aanmeldcentrum van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Daarna verblijven ze 3 tot 10 dagen in onze centrale ontvangstlocatie in Ter Apel of Budel.
Asielzoekerscentrum (azc)
Na de algemene asielprocedure gaan de meeste volwassen asielzoekers naar een azc: Asielzoekers met een verblijfsvergunning, ook wel 'statushouders'. Zij mogen in een azc wonen totdat zij woonruimte krijgen in een gemeente.
Op dit moment zijn Marokko, Tunesië, Georgië, Armenië en Ghana de vijf landen waar de meeste 'veiligelanders' in Nederland vandaan komen. In 2022 kwam ongeveer 5% van de asielzoekers die voor het eerst asiel aanvroegen uit een veilig land. In de asielopvang is het aandeel veiligelanders ongeveer 3%.
Arnhem, Nijmegen en Apeldoorn zijn de grootste gemeenten en moeten daarom ook de meeste vluchtelingen opvangen.
Van de vijftig grootste gemeenten zijn er drie die de afgelopen twaalf jaar geen asielzoekers hebben opgevangen. Het gaat om Roosendaal, Delft en Westland.
Meer oorlog betekent meer asielzoekers en ook meer inwilligingen. Het aantal Syriërs, Palestijnen en Jemenieten dat asiel aanvraagt, is fors gegroeid. Onderstaande grafiek laat goed zien dat zij in heel Europa ook vaker een positieve beslissing krijgen op hun asielverzoek.
Veelvoorkomende situaties zijn: Asielzoekers die geen recht hebben op asiel maar een leven in de illegaliteit verkiezen boven terugkeer. Bijvoorbeeld door schaamte voor vrienden en familie of in hun thuisland gemaakte schulden om de reis te kunnen afleggen.
Een alleenstaande krijgt dan € 31,92 per week, een gezin met 2 kinderen € 82,46 per week. De bedragen zijn gebaseerd op normen van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud).
Mensen met een verblijfsvergunning betalen zelf de huur voor hun woning. Zij betalen, net als iedereen, de normale huurprijs.
Heeft een statushouder recht op een uitkering? Ja, wanneer statushouders worden gehuisvest in een gemeente, komen ze in aanmerking voor een bijstandsuitkering. Voordat ze de 'vluchtelingenstatus' verleend krijgen, verblijven ze meestal de eerste tijd in de asielopvang. Hier krijgen ze geen uitkering, maar leefgeld.
Uitgeprocedeerde asielzoekers die geen recht meer hebben op opvang in een azc kunnen onderdak krijgen in de 'vrijheidsbeperkende locatie' (vbl) in Ter Apel. Maar alleen als er zicht is op vertrek binnen 12 weken. In maximaal 12 weken bereiden zij zich voor op vertrek uit Nederland.
De kosten die het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) in 2021 heeft gemaakt voor de opvang van asielzoekers bedragen ongeveer € 706 miljoen.
Het aantal mensen dat in 2022 via gezinshereniging naar Nederland kwam (10.927 mensen) is vergelijkbaar met 2021 (10.120 mensen). Het totaal aantal asielzoekers en nareizigers in Nederland in 2022 komt daarmee op 47.991. Veruit de grootste groep kwam uit Syrië, gevolgd door Turkije en Afghanistan.
De meeste asielaanvragen kwamen van Syriërs, Afghanen, Turken en Venezolanen: samen waren zij in 2022 goed voor bijna 40% van alle aanvragen in de EU-lidstaten. Sinds 2013 is Syrië het land waar de meeste asielzoekers in de EU vandaan komen. In 2022 dienden Syriërs 135 465 aanvragen in.
Het geld voor de opvang van asielzoekers komt uit de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV). Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) betaalt een deel van de opvang.
De redenen waarom mensen doorreizen naar Nederland verschillen. Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat ze hier een vrijer bestaan hopen op te kunnen bouwen vanwege hun seksuele geaardheid, of omdat er in Nederland al familieleden wonen.
Het bedrag voor deze uitkering is €18,15 per asielzoeker per maand.
Na afwijzing van de asielaanvraag heeft de vreemdeling geen recht meer op opvang in een asielzoekerscentrum. De asielzoeker kan tegen de afwijzing in beroep gaan bij de rechter maar hij mag de uitspraak van de rechter in principe niet in Nederland afwachten.
Asielzoekers uit een veilig land van herkomst of asielzoekers die al internationale bescherming genieten in een ander Europees land vragen soms toch asiel aan in Nederland. Deze noemen we in de asielketen ook wel 'spoor 2-asielzoekers'. Zij maken weinig kans op een verblijfsvergunning.
Ja, gemeenten hebben de wettelijke taak om asielzoekers die een verblijfsvergunning krijgen een plek te geven om te wonen. Het COA brengt mensen met een verblijfsvergunning in contact met de gemeenten. Daarna moet de gemeente zorgen voor een woning, zoals een zelfstandige (huur)woning of een gedeelde woning.
Van de asielzoekers die definitief worden afgewezen (in 2019 waren dat er 26.000, in 2020 nog eens 19.000), vertrekt ongeveer de helft 'aantoonbaar', waarvan weer de helft onder dwang. Duizenden asielzoekers verdwijnen ieder jaar.
Vorig jaar werden ruim 10.000 asielverzoeken gedaan in Zwitserland, volgens de UNHCR 30 procent minder dan in 2004 en het laagste cijfers in bijna twintig jaar. In het afgelopen decennium werd ongeveer een derde van alle asielaanvragen gehonoreerd.
Om het wat preciezer te duiden: het aantal asielzoekers dat een eerste asielaanvraag heeft ingediend in de eerste helft van 2023 ligt 1.441 personen hoger dan in de eerste helft van 2022 (14.901 in 2023 vs. 13.460 in 2022).