Ken je woord of begrip niet vraag wat het betekent. Door je woordenschat te vergroten, wordt het begrijpen van teksten steeds makkelijker. Maak een samenvatting van elke alinea, zo kun je heel snel zien wat belangrijk is en wat niet. Kun je de verbanden niet vinden, kijk dan naar de verwijswoorden (hij, deze, dat).
De meest voorkomende oorzaken zijn moeite met lezen, een kleine woordenschat, beperkte algemene kennis of het lastig vinden om hoofdzaken en bijzaken te onderscheiden. We geven je hier wat meer informatie over de mogelijke oorzaken van de problemen met begrijpend lezen.
Begrijpend lezen oefenen kun je op een aantal manieren doen. Bijbegrijpend lezen gaat het letterlijk om het begrijpen van een tekst. Een goede manier om begrijpend lezen te oefenen, is door 'gewoon' veel te lezen.Je kunt begrijpend lezen oefenen door met je kind met kortere teksten aan de gang te gaan.
Hoe oefen je dan het beste? Oefen begrijpend lezen eerst mondeling. Lees de tekst voor, lees de antwoorden voor en laat dan de vraag beantwoorden. Ook zwakke lezers moeten wennen aan het zelf lezen van tekst en vragen, dus laat ze zelf nazoeken in de tekst, maar help eventueel wel met het goede stuk tekst aanwijzen.
Overschatting eigen geheugen
Veel kinderen overschatten hun eigen geheugen. Ze lezen een vraag, denken het antwoord wel te weten en checken niet meer in de tekst of ze het goed hebben. Vooral kinderen die niet van lezen houden en zwakke lezers zijn hier gevoelig voor.
Begrijpend lezen
Vaak kost het technisch lezen leerlingen met dyslexie al zo veel cognitieve belasting, dat ze geen ruimte meer hebben om tot begrip te komen en de juiste leesstrategieën in te zetten. Voor hen is het dus extra belangrijk om goede begrijpend leesstrategieën in te zetten om wel tot tekstbegrip te komen.
De kern van begrijpend lezen bestaat dus uit het aanbrengen van samenhang in een tekst door het leggen van verbanden tussen stukjes informatie uit de tekst en de achtergrondkennis van de lezer. Wanneer een lezer de tekst begrijpt, levert dit de lezer ook weer nieuwe kennis op.
Tijdens begrijpend lezen worden verschillende vaardigheden toegepast die het kind nodig heeft om de tekst tot een geheel te kunnen verwerken. Begrijpend lezen stelt ons in staat om bruggen te verbinden, dieper in te kunnen zoomen en de wereld te kunnen begrijpen.
Zes strategieën blijken effectief te zijn: activeren van voorkennis en voorspellen; zelf vragen stellen tijdens het lezen; visualiseren van de inhoud van de tekst; bewaken van het leesgedrag, verduidelijken of helpen; afleidingen maken tijdens het lezen; en samenvatten en navertellen.
De leerlingen herkennen de leesmanieren: ontspannend, zoekend, scannend, grondig en kritisch lezen. Ze bekijken de leesstrategie voorspellend lezen (in filmpje waarin iemand de strategie 'modelt' of doordat de docent die zelf modelt).
Rol van intelligentie bij begrijpend lezen
Herhaaldelijk is aangetoond dat leerlingen met een hogere intelligentie beter zijn in begrijpend lezen. Intelligentie is 'het vermogen doelgericht te handelen, rationeel te denken en effectief met de omgeving om te gaan'.
Problemen met leesbegrip doen zich voor wanneer leerlingen moeite hebben met het begrijpen van de betekenis achter woorden, zinnen en andere teksten . Tekenen die kunnen duiden op een leesbegripsprobleem zijn onder andere: moeite met het herkennen van letters en woorden. moeite met het begrijpen van woorden en ideeën. langzame leessnelheid en vloeiendheid.
Dyslectici maken meer spelfouten dan leeftijdsgenoten: 'luisterfouten', (bijv.verspeken in plaats van verspreken), 'onthoudfouten' (bijv.ou-au of ei-ij) of regelgebaseerde fouten (bijv.dt-fouten).
Het maken van veel spellingsfouten. Bijvoorbeeld spelfouten bij het vormen van zinnen. Ze blijven lang steken in het stadium van beginneling. Het maken van schrijffouten bij woorden die hetzelfde klinken, maar er verschillend uitzien (zoals rauw en rouw; pijl en peil).
Problemen met lezen en spellen zijn de primaire symptomen van dyslexie. Daarnaast hebben kinderen met dyslexie vaak moeite met begrijpend lezen, vreemde talen en het automatiseren van rekenvaardigheden. Deze laatste drie symptomen worden ook wel de secundaire symptomen van dyslexie genoemd.
Begrijpend lezen is een belangrijk onderdeel van de LVS-, Entree- en eindtoets. Je kind kan hiervoor niet leren, maar oefenen kan wel!
Beperkte woordenschat : Als de woordenschat van uw kind beperkt is, kan het lastig zijn om betekenis uit een tekst te halen, omdat ze de meeste woorden niet kennen. Gebrek aan instructie: Sommige kinderen hebben moeite met leesbegrip, simpelweg omdat ze niet hebben geleerd hoe ze deze vaardigheden moeten ontwikkelen.
Er zijn verschillende dingen die ervoor kunnen zorgen dat begrijpend lezen moeilijk wordt. De meest voorkomende is dat je niet snel genoeg kan lezen. Hierdoor is het lastig om de tekst te begrijpen omdat het niet volledig verwerkt kan worden. Ook wordt het lastig als je niet genoeg algemene kennis hebt.
Moeilijkheden met het lezen en begrijpen van woorden worden vaak in verband gebracht met problemen met spelling, schrijven en mentale gezondheid . Wanneer een leerling naar de middelbare school gaat, wordt er van hem verwacht dat hij woorden en zinnen nauwkeurig en vloeiend leest, zodat hij zich kan concentreren op de betekenis van geschreven teksten ('leesbegrip').
Bij het lezen van teksten is het belangrijk passende teksten te kiezen met voldoende rijke taal (boeken die leerlingen zelf kiezen missen dat soms). Daarnaast moet er voldoende tijd zijn voor lezen en moeten er klassensituaties worden gecreëerd waarin interactie rond lezen wordt aangemoedigd.