“Er geldt een aantal basisregels in het verkeer. Zo moeten voetgangers gebruikmaken van een trottoir of voetpad. Als dit niet beschikbaar is, mag er op het (brom-)fietspad gelopen worden. Ontbreekt ook een fietspad, dan mag de voetganger gebruikmaken van de berm of de uiterste zijde van de rijbaan.
Voetgangers mogen het fietspad, het fiets-/bromfietspad, het trottoir of het voetpad gebruiken. Voetgangers mogen de rijbaan gebruiken, indien zij een colonne, een optocht of een uitvaartstoet vormen. Voetgangers mogen wegen binnen een erf (woon- of winkelerf) over de volle breedte gebruiken.
Als er geen stoep of voetpad is, mag je gebruikmaken van het fiets- of bromfietspad. Ontbreken die ook? Dan mag je op de uiterste zijde van de rijbaan lopen of in de berm. '
Ooit waren de regels dat voetgangers aan de linkerkant van de weg moesten blijven. Op die manier kon je het naderende verkeer beter zien, wat voor voetgangers veiliger was. In 1991 werd deze wet geschrapt, omdat bij bepaalde situaties het veiliger is om aan de rechterkant te lopen.
Als wandelaar ben je verplicht om eerst en vooral op het voetpad te stappen. Een voetpad is het deel van de weg dat speciaal is voorbehouden aan voetgangers. Is er geen voetpad, dan moet je wandelen op de begaanbare berm (verhoogd of gelijkgronds).
Het voordeel van links lopen is dat u het verkeer aan uw kant ziet naderen. U kunt dus uitwijken naar de berm als dat nodig is. Rechts ziet u het verkeer aan uw kant niet aankomen en wordt u niet gealarmeerd als een achteropkomende fietser of automobilist u niet op tijd ziet.
Is er geen (voet)pad, dan loop je best op de berm naast de weg. Bij gebrek aan een (verhoogde) berm moet je (wettelijk verplicht) ofwel op het (linker)fietspad ofwel, als er ook geen fietspad is, aan de linkerkant van de rijweg stappen.
Als er bijvoorbeeld haaientanden op jouw wegdeel staan, dan moet je altijd voorrang verlenen aan bestuurders op de kruisende weg. Voetgangers op een zebrapad hebben wel altijd voorrang.
De regel 'rechtdoorgaand verkeer op dezelfde weg gaat voor' geldt ook voor voetgangers. Dus als een bestuurder de hoek omgaat en jij steekt rechtdoor over op dezelfde weg, moet de auto of fietser jou voor laten gaan.
Op het fietspad mag de voetganger de fietsers of bromfietsers die het fietspad gebruiken niet hinderen of in gevaar brengen – fietsers of bromfietsers hebben daar dus voorrang. Op de rijbaan moet de voetganger zo dicht mogelijk bij de rand stappen en links wandelen (zodat men het verkeer ziet aankomen).
Voor voetgangers en fietsers zijn er fysiek van de rijbaan gescheiden voetpaden en fietspaden. Volgens het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 (RVV 1990) moeten voetgangers het trottoir of het voetpad gebruiken. Als die ontbreken, gebruiken zij het fietspad of, als dat er ook niet is, de berm.
Basisregel: De voetgangers moeten de trottoirs, de delen van de openbare weg voor hen voorbehouden door het verkeersbord D9 of D10, of de begaanbare verhoogde bermen volgen en, zo er geen zijn, de begaanbare gelijkgrondse bermen.
Verder zijn in de rechtspraak ook voorbeelden te vinden van bospaden, zandwegen en trottoirs die – onder omstandigheden – worden aangemerkt als (onderdeel van de) openbare weg.
Een voetganger krijgt altijd voorrang bij een zebrapad. Behalve indien het hem toegestaan is door verkeerslichten, mag een voetganger zich echter niet op een oversteekplaats voor voetgangers begeven waarover een tramspoor of een eigen trambedding loopt, wanneer een tram nadert.
Rechtdoorgaand verkeer heeft voorrang
Deze regel geldt ook voor voetgangers. Dat wil zeggen dat als een auto afslaat, hij voorrang moet verlenen aan wie rechtdoor gaat. Ook aan rechtdoorgaande voetgangers moet de automobilist dus voorrang verlenen.
Voetgangerszones. In voetgangerszones is autoverkeer verboden vanaf het bord (F103). De weg is uitsluitend bestemd voor voetgangers en fietsers om de commerciële of culturele aantrekkingskracht te vergroten.
Hoe werkt dat dan met haaientanden? De voorrangs- regel van haaientanden is iets tussen bestuurders, zoals aangegeven is de voetganger geen bestuurders. Dus heeft de haaientand, en de daarbij behorende voorrangsregel heeft geen invloed op de voetganger.
Gelijkwaardig kruispunt in het verkeer
Het is heel belangrijk om te weten dat de voorrangsregels bij kruispunten alleen gelden voor bestuurders en niet voor voetgangers. De voorrangsregel 'rechtdoor op dezelfde weg gaat voor', geldt ook voor voetgangers.
Uitritdrempels die grijshoekig zijn en waarop al het langzaam verkeer, inclusief voetgangers, voorrang hebben. En verkeer vertragende drempels met strepen op het op- en afrijgedeelte die geen voorrangsstatus hebben (tenzij er een zebra over loopt). Een drempel zegt niks over voorrang, ook de "grijshoekige" niet.
Op een woonerf gelden de gewone voorrangsregels. Fietsers en voetgangers hebben dus geen voorrang op een woonerf; Bij het inrijden en verlaten van een woonerf gelden geen afwijkende voorrangsregels.
Als je een straat over wilt steken zonder zebrapad, stop dan altijd bij de rand van de stoep.Kijk naar links, dan naar rechts en dan weer naar links.Als er geen verkeer aan komt, dan mag je oversteken. Je kunt veilig een straat oversteken bij een een voetgangerslicht.
Zorg ervoor dat je je lichaam recht houdt en niet met een kromme rug loopt. Maak jezelf lang en leun niet naar voren of naar achteren. Door je buik/navel en je achterwerk iets in te trekken is het makkelijker om rechtop te lopen. Kijk voor je uit (ongeveer 10 meter) in plaats van naar de grond.
Processies en stoeten mogen altijd op de rijbaan lopen, verplicht rechts in de staprichting. Groepen voetgangers vergezeld van een leider hebben eveneens deze mogelijkheid. Groepen voetgangers van ten minste 5 personen plus een gids mogen eveneens links op de rijbaan stappen, op voorwaarde dat ze achter elkaar blijven.
Fietsers en motorvoertuigen zijn dus nu voor de wet gelijk. Dit betekent dat nu de hoofdregel bij voorrang geldt. De hoofdregel bij voorrang is dat verkeer dat van rechts komt voorrang heeft op verkeer dat van links komt. Nu heeft een fietser van rechts voorrang op fietsers, auto's scooters en alle andere bestuurders.