Woonwagenbewoners die in een huis wonen, voelen zich vaak nog steeds onderdeel van de eigen, sterke levensstijl en gaan na verloop van tijd soms ook weer terug naar een centrum. Veel woonwagenbewoners stammen af van rondtrekkende dagloners en handwerkslieden als scharenslijpers, stoelenmatters en ketellappers.
Ze waren voornamelijk keuterboeren, landarbeiders en turfstekers, dagloners. Typische beroepen van woonwagenbewoners waren of zijn: ketellapper, stoelenmatter, bezembinder, kramer, muzikant, en scharenslijper, oudijzerhandelaar of autohandelaar.
Woonwagenbewoners zijn van oorsprong afkomstig uit Nederland en de ons omringende landen. Hun geschiedenis gaat terug naar de Gouden Eeuw (periode die grotendeels samenvalt met de 17e eeuw). Woonwagenbewoners reisden om te voorzien in hun bestaan.
De meeste mensen die op zoek zijn naar een woonwagen financiering komen uit bij een persoonlijke lening. Een persoonlijke lening is snel geregeld, kost je geen eigen geld en je hoeft niet naar de notaris. Sluit een persoonlijke lening altijd af bij een onafhankelijk adviseur die je de laagste rente kan bieden.
Verdeling standplaatsen
De meeste standplaatsen bevinden zich in Noord-Brabant (1740), Zuid-Holland (1214) en Gelderland (1092). De minste in Flevoland (55), Friesland (84), Zeeland (154) en Groningen (174). In de middenmoot zitten Drenthe (387), Overijssel (459), Utrecht (604), Noord-Holland (832) en Limburg (928).
Kampers is een zogenaamd stadsdialect dat in de Nederlandse stad Kampen (provincie Overijssel) wordt gesproken. Het Kampers valt onder het Sallands dialect en hoort zodoende bij het Nedersaksisch.
Zigeuners, zoals de Roma en Sinti, zijn mensen die al eeuwen rondreizen en geen eigen land hebben. Ze wo(o)n(d)en verspreid over Europa en Azië. Al sinds de late Middeleeuwen wonen er zigeuners in Nederland. Zij hebben de Nederlandse taal tientallen woorden opgeleverd.
“Het verschil tussen zigeuners en woonwagenbewoners zit 'm alleen in de afkomst en de taal. Zigeuners, die oorspronkelijk uit Azië komen, houden doorgaans vast aan hun eigen taal, het Romanesh.
Veldhoven is een van de tien gemeenten in Nederland waar de meeste Roma wonen. De cultuur van de Veldhovense groep is aan verandering onderhevig.
Het grootste woonwagenkamp van West-Europa is Beukbergen bij het Nederlandse Zeist, dat in 2016 260 standplaatsen telde.
Woonwagenkamp belastingparadijs. Kampers op het grootste woonwagenpark van Nederland, de Vinkenslag nabij Maastricht, blijken tien jaar lang dankzij een speciale regeling over hun verdiensten niet meer dan 3 procent inkomstenbelasting per jaar te hebben betaald.
Sinds 1 januari 2006 betalen gebruikers of huurders van woningen al geen onroerende zaakbelasting meer. Deze uitspraak betekent dat geen enkele woonwagenbewoner op een huurstandplaats onroerende zaakbelasting hoeft te betalen. (Dat is alleen anders als er een zakelijk recht is gevestigd, zoals een recht van opstal. )
Woonwagenbewoners, die zichzelf liever Reizigers of Sinti noemen, werden in de vorige eeuw gedwongen om te leven in bescheiden kampen met vaste plekken.
De woonwagencultuur is het geheel van tradities, gebruiken en opvattingen van mensen die sinds generaties permanent in een woonwagen (willen) wonen. Woonwagenbewoners koesteren een nomadische levenswijze en het vrijheidsgevoel dat daarmee verband houdt. Het wonen op wielen staat centraal in hun leefwijze.
In Nederland wonen naar schatting 50.000 woonwagenbewoners verspreid over 1.150 woonwagencentra in 370 gemeenten (Woonbond, 2018).
Waarom wonen in een woonwagen
Voor een gedeelte zijn dat handelsreizigers, stoelenmatters, ketellappers, kermisreizigers, op zoek naar nieuwe afzetgebieden en klanten. Daarnaast trekken er groepen losse arbeiders naar de plekken waar brood valt te verdienen.
Gypsy of Gipsy kan verwijzen naar: het Engelse woord voor zigeuner (zowel gebruikt voor de Roma en Sinti als in veel ruimere zin) Gipsyjazz, jazz met zigeunerinvloeden.
De Roma (meervoud van Rom) zijn een van oorsprong nomadisch volk. De eerder gebruikelijke naam zigeuners wordt in de 21e eeuw als denigrerend beschouwd. De oorsprong van de Roma ligt mogelijk in het Indisch subcontinent. De bekendste groep in Europa zijn de Sinti.
Waar andere gemeenten een 'uitsterfbeleid' hebben, waarbij de standplaats komt te vervallen als een bewoner overlijdt, mag het woonwagencentrum in Zeist juist groeien van 160 naar 220 plaatsen. Daarmee is Beukbergen het grootste kamp van Nederland.
Van de 70 woonwagens werden er 47 verhuisd naar een andere locatie. Dat kostte gemiddeld 100.000 euro per wagen. Volgens Kitty Nuyts van de Liberale Partij Maastricht gaat het voor sommige wagens om nog veel hogere bedragen, want in de praktijk ging het om villa's met aanbouw.
Emmen / Noordscheschut – Zanger Jannes Wolters keert weer terug naar zijn geboortegrond. De in heel Nederland bekende volkszanger gaat weer wonen in Emmen en wel dichtbij het woonwagenkamp in Emmermeer.
Niet alle zigeuners spreken Romani, maar personen die Romani als moedertaal hebben zijn altijd van Roma origine. Sommige oorspronkelijk Romani sprekende bevolkingsgroepen m.n. Engeland, het Iberisch schiereiland en Scandinavië hebben hun eigen taal opgegeven en de landstaal overgenomen.
De kleding van zigeuners is er kleurig. De vrouwen dragen vaak een harembroek of een wijde rok en daarom een kleurig blouse. En om hun hoofd een kleurige doek. Ook sieraden ontbreken niet aan het geheel.