De Europese afhankelijkheid van Russisch gas is groot. Gazprom dekt met gas uit de West-Siberische velden ongeveer 40 procent van de Europese behoefte en in sommige landen ligt dat percentage nog beduidend hoger. Maar Rusland heeft Europa meer nodig dan andersom.
Europa verbruikt dit jaar al minder gas uit Rusland. Sinds januari 2022 komt rond een kwart van het gas dat in Europa wordt gebruikt uit Rusland. Dat was voorgaande jaren 40%. Nederland overlegt met andere Europese landen over maatregelen om dit proces te versnellen.
Ook gasvelden in Azerbeidzjan, de Noordzee en Noord-Afrika zijn belangrijke energiebronnen voor ons continent. Veel Europese landen importeren daarnaast vloeibaar aardgas (lng) per schip. De Verenigde Staten sturen momenteel ook meer lng over zee naar bondgenoten dan Rusland per pijpleiding vervoert.
Per eind 2020 had Gazprom een aandeel van 70% van de totale Russische gasreserves; ofwel 33.575 miljard m³ (2008: 33.100). Deze reserves zijn berekend op basis van de Russische methode. Deze wijkt af van hetgeen internationaal gebruikelijk is.
Duitsland is in vergelijking met veel andere Europese landen erg afhankelijk van Russisch gas: een derde van al het gas komt uit Rusland, met name via de Nord Stream 1-pijpleiding. Sinds enkele dagen wordt nog maar zo'n 40 procent van de normale hoeveelheid geleverd.
Veel Europese landen zijn traditioneel afhankelijk van (Russisch) gas. Duitsland en Italië zijn grote afnemers en sommige kleine landen, zoals Estland en Letland, krijgen bijna al hun gas uit Rusland.
Wereldwijde gasreserves
Vooral Iran (18%) en Rusland (18%) en het Midden-Oosten als regio (39,6%) bezitten een sleutelrol in de voorraadsituatie van de wereldwijd bekende reserves.
Aardgas is een fossiele brandstof wat inhoudt dat de bron niet onuitputtelijk is en een keer opraakt. Dit zorgt dat aardgas niet duurzaam is. Tevens komt er CO2 vrij bij het opwekken van stroom met aardgas.
Aardgasvoorraad. Per 1 januari 2021 heeft Nederland 495 ontdekte aardgasvoorkomens. Bijna de helft hiervan (221) is momenteel in productie, dit zijn er 5 meer dan vorig jaar.
De Rijksoverheid wil de CO2-uitstoot verminderen door over te stappen op duurzame energie. Daarom kunt u vanaf 2050 in principe niet meer koken op gas of stoken op aardgas. Dan kan dit alleen nog met duurzame installaties. Voor de aankoop van deze installaties kunt u subsidie krijgen.
“Als Rusland de gaskraan dichtdraait, zal Europa gedwongen worden zijn verbruik met 30% te verminderen” De dreiging dat de Russische gaskraan wordt dichtgedraaid, neemt met de dag toe door de aanhoudende EU-sancties tegen Moskou.
Uit het onderzoek komt naar voren dat de totale winbare voorraad met 16,8 miljard kubieke meter naar boven is bijgesteld. Er kan volgens het ministerie in totaal nog 78,2 miljard kuub gas gewonnen worden in het Nederlandse deel van de Noordzee. Het afgelopen jaar produceerde Nederland 8,9 miljard kuub aardgas op zee.
Rusland is de vierde handelspartner van de EU. Voor Rusland is de EU zelfs de grootste handelspartner. Daarnaast is de EU de grootste investeerder in Rusland. De belangrijkste Europese exportproducten naar Rusland zijn machines, transportmiddelen en chemicaliën.
Volgens gegevens van de Household Energy Price Index had Nederland in augustus te maken met de hoogste tarieven voor gas. Verschillen in de hoogte van de energierekening tussen landen hebben onder meer te maken met de energiemix, overheidsmaatregelen en het soort contracten dat energieleveranciers aanbieden.
Auto's die rijden op fossiele brandstoffen zijn vanaf 2035 verboden in de EU. Alternatieve vormen van brandstof zijn er al: elektrische energie en waterstof. Dit zal veel bijdragen aan het halen van de klimaatdoelen.
De Nederlandse overheid krijgt aardgasbaten uit verschillende aardgasvelden, waarvan het Groningenveld veruit het grootste is. De gaswinning had de Nederlandse overheid tot 2018 al 417 miljard euro (omgerekend naar prijsniveau 2018) opgeleverd.
Geen aardgas, wat dan wel? Het alternatief voor het fossiele aardgas is duurzame energie. Denk aan grote windparken op zee, zonnepanelen, geothermie (warmte uit diepe aardlagen) en restwarmte van de industrie. Een overschot aan windenergie kan omgezet worden naar groen (waterstof)gas.
Het aardgasveld van Groningen is het grootste gasveld van Europa en één van de grootste van de wereld.
Nederland hoogste gasprijs, Duitsland en België goedkoper
Een huishouden in Duitsland betaalt 14,2 eurocent per kWh en in België 12,2 eurocent. Een aanzienlijk verschil. In Oost-Europa zijn de prijzen nog veel lager. Zo betalen de Hongaren slechts 2,7 eurocent per kWh.
Aardgas (Gasol/Fordonsgas) is redelijk goed verkrijgbaar. Er zijn ongeveer 200 aardgasvulstations in Zweden, waarvan de meeste zich in het zuidwesten bevinden (bron: ngva.eu).
Veel gas in bodem Noordzee
Uit onderzoek van onderzoeksbureau TNO blijkt dat er 78 miljard bewezen kubieke meter gas in de Noordzeebodem zit. En er zijn sterke aanwijzingen van nog eens 69 miljard kuub.
Naast het Groningen-gasveld telt Nederland zo'n 240 gasvelden. De helft hiervan ligt in de Noordzee. Behalve in Groningen wordt gas gewonnen in Friesland. Drenthe, Overijssel, Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant en in de Noordzee en de Waddenzee.
Volgens het Russische ministerie van Financiën verdient Rusland vandaag aan gas alleen 660 miljoen euro per dag. Dat is veel meer dan de prognoses die het ministerie in het begin van de winter maakte. Toen was de verwachting dat de gasexport dagelijks een kleine 450 miljoen euro zou opleveren.