Eenzaamheid ontstaat vaak door combinatie van risicofactoren Veel verschillende factoren kunnen leiden tot eenzaamheid. Enerzijds kunnen genetische factoren meespelen. Anderzijds speelt een verandering in of het verlies van sociale contacten, activiteiten of werk vaak een rol.
Pijn (bijvoorbeeld hoofd-, buik- of spierpijn)
Als je je niet goed voelt, je veel zorgen maakt, angstig bent of verdrietig, dan voel je dat al snel in je lichaam. Zo ook ouderen: die klagen bij eenzaamheid vaak over pijn in het lichaam. Dat kan overal zijn, zoals in het hoofd, de buik of de spieren.
Als je sociale contacten verwateren, kun je je eenzaam voelen. Eenzaamheid kan dan weer je fysieke en mentale gezondheid verslechteren (bijvoorbeeld door hogere bloeddruk, slechtere nachtrust, een grotere kans op depressie en slechtere cognitie).
Eenzaamheid maakt ongelukkig
Mensen zijn sociale wezens. Ze hebben elkaar praktisch en emotioneel nodig. Eenzaamheid geeft een gevoel van leegte en algemene ontevredenheid over het leven. Iemand die eenzaam is zorgt vaak minder goed voor zichzelf, waardoor een negatieve spiraal ontstaat.
Zeker als het langdurig aanhoudt, leidt eenzaamheid tot gezondheidsrisico's, minder meedoen in de samenleving en een gevoel dat welzijn of geluk tekortschiet.Eenzaamheid verhoogt zelfs de kans op voortijdig overlijden. Er kan een vicieuze cirkel ontstaan waarbij gevolgen de eenzaamheid versterken.
Ouderen van 85 jaar en ouder voelen zich eenzamer dan ouderen van 75 tot en met 84 jaar. Van de 85-plussers voelt 63% zich eenzaam, bij 74-84 jarigen is dit 52%. Uit deze gegevens blijkt dat onder 85-plussers ongeveer even veel vrouwen als mannen zich eenzaam voelen (respectievelijk 63% en 62%, niet in figuur).
Je kunt je eenzaam voelen als je je niet verbonden voelt met andere mensen. Je mist bijvoorbeeld een band met anderen of je hebt minder contact met mensen dan je zou willen. Hierdoor kun je je alleen, onzeker of verdrietig voelen. Een gevoel van eenzaamheid kun je vergelijken met een gevoel van honger.
Emotionele eenzaamheid treedt op als iemand een hechte, intieme band mist met één of meerdere personen. Meestal gaat het om de levenspartner. Er is een emotionele behoefte.
Heb je het idee dat het te lang duurt, is eenzaamheid iets waar je als het ware elke dag last van hebt, zoek dan hulp. Een periode van negen maanden wordt in het algemeen als normaal beschouwd. Duurt het langer, blijf je je eenzaam voelen, onderneem dan actie en zoek hulp.
Eenzaamheid als psychiatrische stoornis
De stoornis is gelegen op een dieper niveau en is de oorzaak van verschillende symptomen; er is een onderliggend neurobiologisch substraat. Er is sprake van een zodanig disfunctioneren dat de persoon er schade van ondervindt.
Mensen die zich langdurig en sterk eenzaam voelen, ervaren vaak een gevoel van ongeluk. Ze voelen zich niet verbonden met anderen en kampen met een negatief wereld- en zelfbeeld. Ze bewegen minder, eten minder gezond en lopen een grotere kans op verslaving.
Daaruit blijkt glashelder dat eenzame mensen meer risico lopen op gezondheidsproblemen. Eenzaamheid heeft namelijk een negatieve uitwerking op het immuunsysteem. Het zorgt daarnaast voor depressies en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, de ziekte van alzheimer en overgewicht.
Wat in de volksmond 'eenzaam' heet, is in feite chronische eenzaamheid. Chronische eenzaamheid is gevaarlijk. Het maakt dat mensen niet meer goed in staat zijn met anderen om te gaan. Mensen trekken zich terug uit de sociale omgeving.
Als je sociaal lekker in je vel zit, prikkelt dat het genotsysteem. Dat geeft een goed gevoel. Bij wie zich buitengesloten en alleen voelt, gebeurt het tegenovergestelde.Net als wanneer je jezelf fysiek pijn doet, veroorzaakt dit eenzame gevoel een prikkel in het pijnsysteem.
Je hebt geen vrienden (meer) of je hebt geen volwassen vrienden. Als er niemand is met wie je kunt praten kun je je erg eenzaam voelen. Vrienden zorgen voor een gevoel van verbondenheid en geluk. Een gemis hieraan kan leiden tot depressieve gedachten en een negatieve spiraal, met soms ideeën over zelfmoord als gevolg.
Deze angststoornis komt vaak voort uit irrationele opvattingen over alleen blijven of gebeurtenissen in het verleden, die als traumatisch ervaren zijn. Misschien heb jij een situatie meegemaakt waarin je je kwetsbaar en alleen voelde en was er niemand die jou kwam helpen.
De Luisterlijn: telefoon, chat en mail
Je kan 24 uur per dag terecht bij de Luisterlijn voor een gesprek van mens tot mens: 088 07 67 000. Het kan gaan over verdriet, verlies, zorgen of eenzaamheid. Of iets anders. De vrijwilligers van de Luisterlijn hebben tijd en aandacht voor jouw verhaal.
Eenzaamheid is je niet verbonden voelen. Je ervaart een gemis aan een hechte, emotionele band met anderen. Of je hebt minder contact met andere mensen dan je wenst. Eenzaamheid gaat gepaard met kenmerken als negatieve gevoelens van leegte, verdriet, angst en zinloosheid en met lichamelijke of psychische klachten.
Uit bevolkingsonderzoek blijkt dat mensen met veel sociale contacten minder risico hebben op dementie. Of eigenlijk is het andersom. Mensen die zichzelf omschrijven als eenzaam, hebben later meer kans op dementie.
We weten dat eenzaamheid tegenwoordig veel mensen treft. Zo heeft onderzoek al eens aangetoond dat een derde van de bevolking in geïndustrialiseerde landen zich eenzaam voelt. Eén op de twaalf mensen is zelfs zo eenzaam, dat het leidt tot ernstige gezondheidsproblemen.
Een belangrijke reden dat het ons niet lukt om gelukkig te zijn of om te genieten, is het hebben van bijvoorbeeld een burn-out of depressie; of het piekeren; het hebben van angst, een gebrek aan zelfvertrouwen, schuldgevoel of gevoelens van schaamte; tegen spanningen of stress in je relatie of werk aanlopen; of je ...
Een introvert persoon is vaak rustig en op de achtergrond. En vindt het meestal niet fijn om zich in grote groepen op te houden. De voorkeur gaat liever uit naar een diepe band met een beperkt aantal mensen. Als introvert persoon kun je vaak goed luisteren.