Ruwe aardolie is Nederlands belangrijkste importproduct. Afgelopen jaar werd voor 36 miljard euro olie ingevoerd, waarvan bijna de helft afkomstig was uit Noorwegen en Rusland. Een groot deel daarvan wordt verwerkt tot geraffineerde olieproducten om te dienen als brandstof of grondstof voor wegenbouw.
Aardolie ontstaat doordat de restant van eencellige organismen, zoals bijvoorbeeld plankton, naar de zeebodem zakt. Na verloop van tijd komen deze resten onder lagen van zand, grind en klei te liggen. Door een hoge druk van deze aardlagen, stijgt de temperatuur van de laag met dode organismen.
Drenthe, Overijssel, Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant en in de Noordzee en de Waddenzee. De winning van olie is in verhouding tot de gaswinning heel bescheiden. Schoonebeek in Drenthe is het grootste olieveld op land. Ook wordt nog olie gewonnen op zee.
Productie van aardolie. Een groot deel van de olie in Nederland bevindt zich in het Schoonebeek-veld in Drenthe. Tussen 1996 en 2011 heeft de olieproductie hier stilgelegen. Winning was niet meer rendabel, maar inmiddels weer wel.
“Ongeveer dertig procent van de olie in Nederland, komt uit Rusland. We importeren ook nog olieproducten. Dus per saldo komen er ongeveer 750.000 olievaten aan olie per dag richting Nederland”, legt van Cleef uit.
Gebruikt Nederland nog gas uit Rusland? Ja. Nederland gebruikt nog Russisch gas. Op dit moment kan Nederland nog niet zonder gas uit Rusland.
Aardgasvoorraad. Per 1 januari 2021 heeft Nederland 495 ontdekte aardgasvoorkomens. Bijna de helft hiervan (221) is momenteel in productie, dit zijn er 5 meer dan vorig jaar.
Benzine wordt uit ruwe aardolie gehaald en wordt in raffinaderijen tot benzine gemaakt, daarna gaat het via tankvrachtauto's naar tankstations zodat het vervolgens in de tank van het voertuig kan.
De Verenigde Staten zijn sinds 2017 het belangrijkste olieproducerende land ter wereld. Hier wordt olie geproduceerd in 32 staten en in de Amerikaanse kustwateren, waarvan het merendeel wordt geboord in Texas (41%). Het land is ook de grootste verbruiker van olie, met een totaal van 7,47 miljard vaten olie in 2019.
Venezuela heeft de grootste ruwe olievoorraad van de wereld.
Nederland haalt ruim driekwart van zijn zonnebloemolie uit Oekraïne – en die import ligt nu stil. Door de oorlog in Oekraïne ontbreken inmiddels flessen zonnebloemolie en aanverwante producten in de supermarktschappen. Producenten van levensmiddelen zoals chips en babyvoeding kampen ook met tekorten.
Met gasprijzen die rond de 20 eurocent per kuub lagen, was de exploitatie van gas op zee nauwelijks nog rendabel. Bovendien kozen veel bedrijven die nog wel geïnteresseerd waren in gaswinning op zee liever voor velden in de territoriale wateren van Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk.
Het wordt wel de kurk genoemd waarop de Nederlandse economie en welvaart drijven: het enorme gasveld dat in 1959 werd ontdekt bij Slochteren in de provincie Groningen. Hier zou naar schatting meer dan 300 miljard kubieke meter gas in de grond zitten: de op één na grootste toen bekende gasvoorraad ter wereld.
Nederland grootste zonnebloemolie-importeur van de EU
Spanje en Italië zijn de tweede en derde importeurs in de EU van zonnebloemolie. Ook procentueel haalt Nederland het meest uit Oekraïne. Daarna volgen Malta (77 procent komt uit Oekraïne), Spanje (69 procent) en Frankrijk (66 procent).
Minerale brandstoffen hebben na 2003 altijd meer dan 80 procent uitgemaakt van de totale waarde van de import uit Rusland. Naast minerale brandstoffen haalt Nederland relatief veel metalen als koper en nikkel uit Rusland.
In 2021 importeerde Nederland voor ruim 2 miljard euro aan goederen uit Oekraïne. Het merendeel van de import bestond uit granen en graanproducten, zoals maïs, en plantaardige oliën en vetten, zoals zonnebloemolie.
Landen waar Nederland veel olie van importeert zijn onder meer Rusland, Nigeria, Irak, Saudi-Arabië en Angola. Volgens Korteweg allemaal landen die laag scoren op mensenrechten en de vrijheidsindex. "Helaas is het geografisch zo bepaald dat de meeste olie in landen zit die autocratische systemen hebben", zegt Korteweg.
Voor Nederland gaat het om 823.000 vaten, vertelt een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Dat is 1,4 procent van de in totaal 29 miljoen vaten olie aan strategische reserves die Nederland heeft.
Dat benzine in Nederland duurder is dan in bijna alle andere landen ter wereld, komt door de accijns. Het is dan ook een gigantische bron van inkomsten voor de staat. Nederland telt acht miljoen automobilisten, die jaarlijks zo'n 4,5 miljard euro aan brandstofaccijns en btw betalen.
Officieel is Hong Kong geen land, maar ze hebben wel de hoogste brandstofprijzen ter wereld. Je betaalt er bijna 2,609 euro per liter benzine.
Europa belangrijkste grondstoffenleverancier
Veel fossiele brandstoffen zoals aardolie komen uit Rusland en Noorwegen, zand en grind uit de buurlanden, granen uit Frankrijk. Metaalertsen en sojabonen komen vooral uit Brazilië.
Daarmee is de EU de belangrijkste klant van Rusland, meldt de Finse denktank CREA dinsdag. Ook China en Turkije zijn grote afnemers van Russische brandstoffen. Sinds de Russische aanval van eind februari heeft het land wereldwijd 158 miljard euro verdiend aan de verkoop van fossiele brandstoffen.
Nederland hoogste gasprijs, Duitsland en België goedkoper
Een huishouden in Duitsland betaalt 14,2 eurocent per kWh en in België 12,2 eurocent. Een aanzienlijk verschil. In Oost-Europa zijn de prijzen nog veel lager. Zo betalen de Hongaren slechts 2,7 eurocent per kWh.