We voelen ons onzeker omdat we bang zijn. Bang om bijvoorbeeld te falen, niet te worden gezien, afgewezen te worden, dingen fout te doen, enzovoorts. Een voorbeeld: Je loopt over straat en totdat je aan iets denkt is er nog niks aan de hand.
Onzekerheid van een persoon heeft te maken met het beeld wat iemand van zichzelf heeft – het zelfbeeld. De manier waarop je jezelf ziet en hoe je over jezelf oordeelt, kan bepalend zijn voor hoe je jezelf voelt.
Je voelt je niet geaccepteerd, je twijfelt over de beslissingen die je moet nemen of die je al hebt genomen, je voelt je onveilig of je hebt het idee dat je niet goed genoeg bent. Je gaat piekeren en voelt je niet op je gemak.
Ieder mens voelt zich wel eens onzeker. Onzekerheid betekent dat je twijfelt aan jezelf, aan de beslissingen die je neemt of vindt dat je zou moeten nemen. Je vraagt je af of je de dingen goed doet. Je gaat piekeren en bent gespannen.
Een zelfbeeld ontstaat in de loop van je leven door de ervaringen die je meemaakt, de omgeving waarin je opgroeit en de mensen waar je mee opgroeit. Als deze ervaringen negatief zijn geweest, omdat je bijvoorbeeld bent gepest of vaak bent buitengesloten, ontwikkel je hiermee vaak een negatief of laag zelfbeeld.
Een negatief zelfbeeld is niet erfelijk; mensen worden hier dus nooit mee geboren. Er kunnen meerdere bronnen zijn die het negatieve zelfbeeld voeden. Bij de één komt het weg bij ontevredenheid over het uiterlijk, bij de ander gaat het meer over de persoonlijkheid of intelligentie.
Als je verliefd bent, vooral als je te verliefd bent, dan word je onzeker. Je vindt de ander, het object van jouw affectie, geweldig en fantastisch. En tegelijkertijd ga je jezelf vergelijken. Waarschijnlijk vind jij diegene op wie je verliefd bent vele malen leuker en mooier dan dat je jezelf vindt.
Angst en onzekerheid zijn typische voorbeelden van emoties die mensen niet leuk vinden om te voelen. De meeste mensen denken dat deze emoties bij ze horen als persoon en dat ze er niks aan kunnen doen behalve ermee leren omgaan.
Gevoelens van twijfels komen vaak voort uit onervaren zijn of onwetendheid. Bijvoorbeeld als je niet goed weet wat je kan, waar je kwaliteiten en talenten liggen. Maar ook als je niet weet wat bij je past of wat je wilt in het leven. Lees ook: Jezelf vergelijken met anderen – Waarom jou dit echt heel ongelukkig maakt..
Hoe ontstaat een gebrek aan zelfvertrouwen
Indien je vroeger te weinig bevestiging heeft gekregen, of als je vroeger gepest bent, je werd gekleineerd, anderen hadden vaak kritiek op je, je had een dominantie ouder, of je werd juist te veel beschermd, kan het zijn dat je hierdoor onzeker bent geworden.
Gevolgen van onzekerheid
Je kunt depressief worden, je eenzaam voelen of zelfs buitengesloten raken omdat andere mensen het niet altijd begrijpen. Als je veel last hebt van onzeker zijn, kun je ernaar neigen om mensen uit de weg te gaan, nieuwe situaties te vermijden en gewone sociale activiteiten te schuwen.
Veel vrouwen zijn ook onzeker omdat ze bang zijn om niet slim genoeg te zijn. Bang om fouten te maken. Ze vergelijken zichzelf met ambitieuze vrouwen. Anderen die alles altijd beter kunnen en steeds meer bereiken.
Het is normaal om je misselijk of lusteloos te voelen als je net iemand hebt leren kennen. Je lichaam vertelt je daarmee dat je die persoon écht leuk vindt. Door je verliefdheid zorgt je stresshormoon ervoor dat de bloedvaten in de maag worden aangespannen.
Je kan over niets anders meer praten dan de persoon waarop je verliefd bent. Je verwaarloost je vrienden, je hobby's, je school of werk. Je vindt alles wat de ander doet of zegt fantastisch. Je valt moeilijk in slaap, hebt moeite om te eten, je krijgt soms hartkloppingen of je moet soms erg zweten.
Pubers groeien op naar zelfstandigheid. Ze zijn veel met zichzelf bezig en ontwikkelen hun eigen identiteit. Pubers kijken kritisch naar zichzelf en vergelijken zichzelf voortdurend met anderen. Dat kan twijfels en onzekerheid meebrengen.
Onzeker zijn is zo nu en dan heel normaal en menselijk. Soms komt het voor dat spanningen en twijfels op de voorgrond staan. Helemaal in de tijd waar de wereld in de ban is van het coronavirus. Angst komt dan om de hoek kijken, en angst is niet goed voor je zelfvertrouwen.
Een psycholoog kan tijdens de gesprekken verschillende vormen van therapie toepassen. De meest gebruikte therapie bij onzekerheid en een negatief zelfbeeld is cognitieve gedragstherapie.
Negatieve gedachten ontstaan door bepaalde overtuigingen die je hebt. Dit kunnen overtuigingen zijn over jezelf maar ook over alles buiten jezelf: je partner, je ouders, de buurman, je collega's, je baas en ga zo maar door. In principe heb je overal een overtuiging over.
Er is sprake van chronische onzekerheid wanneer je blijft hangen in onzekerheid waardoor je steeds meer wordt belemmerd in meer levensgebieden. Dit kan zich uiten in depressiviteit, gebrek aan zelfvertrouwen of eigenwaarde of het onvermogen om een stabiele relatie op te bouwen.