De ziekte startte waarschijnlijk bij marmotten, verspreidde zich via vlooien onder ratten en van daaruit onder de mens. De ziekte verspreidde zich van Azië naar Europa via de handel en soldaten. In 1346 arriveerde de ziekte in de Krim, vanuit de Krim verspreidde de ziekte zich over Europa en Noord-Afrika.
De beruchtste pestuitbraak is echter de pandemie die tussen 1347 en 1351 een derde van de Europese bevolking uitroeide en de bijnaam 'Zwarte Dood' kreeg. Er zijn veel aanwijzingen dat de pest toesloeg in Europa toen 12 schepen uit de Zwarte Zee in oktober 1347 aanlegden in de Siciliaanse stad Messina.
Waarschijnlijk ging de pest aan land in Messina op Sicilië, en trok de ziekte daarna via Napels noordwaarts. Bronnen uit de 14e eeuw maken melding van een zijderoutevloot waarvan de bemanning ziek aanmeerde in Messina in het jaar 1346.
Pest is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Yersinia pestis. De ziekte is een zoönose wat inhoudt dat de bacterie wordt overgedragen van dieren naar mensen. Pest circuleert met name onder wilde knaagdieren en vlooien.
De ergste uitbraak in vijftig jaar op Madagaskar
Vooral op het eiland Madagaskar zijn regelmatig uitbraken. Van augustus tot november 2017 heeft daar de ergste pestepidemie in 50 jaar plaatsgevonden. In amper 4 maanden tijd raakten 2417 mensen besmet, waarvan 209 mensen stierven.
De pest vormt voor medici geen probleem meer omdat de ziekte over het algemeen snel en effectief bestreden kan worden met behulp van verschillende goedkope antibiotica, zoals tetracycline en doxycycline. In Nederland valt de ziekte onder categorie B1 van de Infectieziektenwet.
De pest is meerdere malen ontstaan in de loop van de geschiedenis en dit kan opnieuw gebeuren, zo waarschuwen wetenschappers.
Omdat de bacterie niet alleen bij mensen voorkomt, maar ook bij dieren, is ze quasi onmogelijk uit te roeien. Hoewel de pest snel dodelijk kan zijn (zo is longpest 100% dodelijk binnen de 24 uur na het begin van de symptomen), is het goed te behandelen met antibiotica wanneer de kuur snel genoeg gestart kan worden.
De ziekte startte waarschijnlijk bij marmotten, verspreidde zich via vlooien onder ratten en van daaruit onder de mens. De ziekte verspreidde zich van Azië naar Europa via de handel en soldaten. In 1346 arriveerde de ziekte in de Krim, vanuit de Krim verspreidde de ziekte zich over Europa en Noord-Afrika.
Symptomen van de pest
De builenpest is de meest voorkomende vorm van de pest. Deze vorm gaat gepaard met hoge koorts en allerlei pijnlijke, etterige ontstekingen in organen en lymfeklieren (de builen), terwijl er ook kleine bloedingen onder de huid te zien zijn. Longpest is een ernstige ziekte.
De Zwarte Dood was een pestpandemie die Europa trof van 1347 tot 1353. Toen de ziekte in Messina aan land kwam, was Europa totaal niet voorbereid. En de pest bleef terugkomen – 500 jaar lang. Elke keer leerden we iets meer over deze ziekte.
"In de middeleeuwen zijn miljoenen mensen gestorven aan de pest, maar dat is nu niet meer het geval. Per jaar worden over de hele wereld zo'n 1.000 infecties vastgesteld. In landen als Madagaskar en de Democratische Republiek Congo komt het nog regelmatig voor, maar vooral in afgelegen gebieden.
Vandaag de dag is cholera het dodelijkst van de twee ziekten. Jaarlijks sterven er zo'n 2500 mensen aan cholera. Ter vergelijking: de pest veroorzaakt rond de 100 sterfgevallen per jaar.
Tyfus is een vaak dodelijke bacteriële ziekte die wordt verspreid door luizen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog woedde de ziekte hevig in Europa. In nazipropaganda werden Joodse mensen neergezet als de voornaamste verspreiders van de ziekte.
Al op het einde van de middeleeuwen was de pest de besmettelijke ziekte die de meeste slachtoffers maakte. De pest is een zogenoemde zoönose, een ziekte die van dieren op mensen kan worden overgedragen, vooral door (ratten)vlooien.
De enorme schok die de zwarte dood van 1347-'50 veroorzaakte, had volgens een aantal historici een diepgaand effect op de Europese geschiedenis. Volgens sommigen zou de uitzonderlijk hoge mortaliteit in Europa geleid hebben tot een verlaging van het arbeidsaanbod, en een hoger inkomen per hoofd van de bevolking.
Tijdens uitbraken van de pest in de zeventiende eeuw droegen Europese pestmeesters maskers met lange snavels, leren handschoenen en lange mantels in een poging om zich tegen de ziekte te beschermen.
Er bestaan drie soorten pest: builenpest, bloedpest en longpest. De builenpest begint met koorts, hoofdpijn en koude rillingen. Daarna ontstaan zeer pijnlijk zwellingen rond de liezen en de oksels.
Miltvuur of antrax is een acute infectie die veroorzaakt wordt door de bacterie Bacillus anthracis. De infectie komt voornamelijk voor bij vee en is dan vaak fataal.
Cholera is in Nederland een importziekte. Cholera wordt veroorzaakt door de bacterie Vibrio cholerae en wordt gekenmerkt door heftige, waterige diarree. Tegenwoordig is cholera een importziekte en zeer zeldzaam in Nederland.
Het virus wordt verspreid door druppeltjes. Bijvoorbeeld door hoesten, niezen of zingen of praten. Dan komen er druppeltjes vrij en komt het virus in de lucht. Als andere mensen die druppeltjes inademen, of bijvoorbeeld via de handen in de mond, neus of ogen krijgen, kunnen zij besmet raken met het virus.
Als je de ziekte hebt gehad krijg je meestal de ziekte niet nog een keer. Of dat na vaccinatie ook zo is, weten we niet zeker. Mogelijk kun je nog wel blaasjes krijgen door direct huid-op-huidcontact met iemand met monkeypox en die blaasjes zijn besmettelijk.
De verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog zijn bijna ten einde als een moordend virus zich in razend tempo over alle continenten verspreidt. De ziekte doodt in korte tijd wereldwijd talloze mensen. De schattingen van het aantal slachtoffers lopen uiteen van 20 tot 40 miljoen.
Behandeling van pest
Iemand die besmet is moet snel antibiotica krijgen, want zonder behandeling is de ziekte vrijwel altijd dodelijk. Er bestaat een vaccin, maar dit moet meerdere keren worden toegediend, heeft vervelende bijwerkingen en geeft slechts een gedeeltelijke bescherming.