De route via Nederland is aantrekkelijk, ook als aardgas bijvoorbeeld uit Noorwegen komt en bedoeld is voor Zwitserland. Bij dit alles zijn drie spelers van belang: de producenten die het gas uit de grond halen, de transportbedrijven zoals Gasunie en de zogenaamde shippers.
Kenmerkend voor de Zwitserse elektriciteitsmix is de lage uitstoot van CO2. In 2016 werd de elektriciteitsproductie voor 59% verzorgd door hydro-elektriciteit, voor 32% door kernenergie, voor 5% door klassieke thermische centrales en voor 3,2% door diverse hernieuwbare energieën.
Momenteel is de elektriciteitsproductie van het land bijna koolstofvrij. Ruwweg 56% van de Zwitserse elektriciteit is afkomstig van volledig hernieuwbare waterkracht, 35% van kerncentrales, 3% van fossiele brandstoffen, en de resterende 6% wordt geleverd door biobrandstoffen, afvalverbranding, zon-PV's en windturbines.
Update: check de actuele gasprijs hier. In Nederland betaalt men momenteel 0,76 euro per kuub gas (prijspeil 2019). Alleen Zweden (2,14 euro per m3), Zwitserland (1,03 euro), Denemarken (0,93 euro) en Italië (0,79 euro) zijn duurder. Het gemiddelde in de onderzochte landen ligt op 61 cent per kubieke meter.
Waar komt het aardgas vandaan? In België zijn er geen aardgasbronnen. Het aardgas wordt voornamelijk ingevoerd uit Noorwegen, Nederland en Qatar (LNG) en in mindere mate uit Rusland en Groot-Brittannië. Aardgas kan onder vloeibare vorm, dit is LNG, worden aangevoerd per methaanschip via Zeebrugge.
In Nederland is het totale aandeel belastingen op stroom en gas (btw en energiebelasting) fors hoger, namelijk ongeveer een derde van de totale energierekening. In België liggen de taksen op energie veel lager. Zo is de btw (nog) 6 procent, in plaats van 21 procent in Nederland.
"Spanje heeft een een heel divers portfolio aan gasleveranciers", legt hij uit. "Er komt LNG uit de Verenigde Staten en het Midden-Oosten, en via pijpleidingen komt ook gas uit Noord-Afrika. Daarmee is het redelijk goed beschermd tegen geopolitieke ontwikkelingen zoals we die nu zien bij Rusland."
Update (10 augustus 2022)
Uit de nieuwe maandelijkse analyse van deze site blijkt dat Nederlandse huishoudens nu de hoogste gasprijs van Europa betalen. Op bovengenoemde link vind je ook de nieuwe grafiek met de gasprijzen per land.
In Nederland betalen we bijna 11 keer zoveel als in Hongarije, het land waar het gas het goedkoopst is. Dat het gas in Hongarije goedkoop is, zegt dan weer niet zo heel veel.
De cijfers zijn gebaseerd op de 'Household energy price index (HEPI)' van september 2022. Hierin is de korting op de energiebelasting en de prijscompensatie van november en december meegenomen. Wanneer we kijken naar de andere landen in Europa, zien we dat Denemarken het duurste is voor gas en elektriciteit.
Zwitserland is nog altijd meer bekend om zijn bergen en banken, dan om de agrarische sector. Wellicht heeft dat te maken met het feit dat Zwitserland in hoge mate zelfvoorzienend is en het landbouwbeleid nog altijd vrij intern gericht is.
De munteenheid van Zwitserland is de Zwitserse frank. Op veel plekken is het mogelijk om in euro's te betalen, hoewel u uw eventuele wisselgeld wel in Zwitserse franken krijgt. Daar waar u niet met euro's kunt betalen, worden ter vergelijking de prijzen ook in euro's aangegeven.
Het aantal EVA/EER-leden nam echter spoedig af: Zwitserland besloot de overeenkomst na een negatief referendum niet te ratificeren, en Oostenrijk, Finland en Zweden traden in 1995 toe tot de EU. Alleen IJsland, Noorwegen en Liechtenstein bleven deel uitmaken van de EER.
Zwitserland is een belangrijke basis van de wereldwijde grondstoffenhandel. Het in het kanton Zug gevestigde Engels-Zwitserse Glencore is niet alleen een van de grootste handelsbedrijven in grondstoffen ter wereld, het is daarnaast ook een vooraanstaand producent.
De economische en politieke stabiliteit, het transparante rechtssysteem, de goede infrastructuur, de efficiënte kapitaalmarkten en de lage vennootschapsbelasting hebben Zwitserland tot een van de meest concurrerende economieën van de wereld gemaakt.
Zwitserland en Noorwegen extreem duur
In Zwitserland liggen de prijzen van restaurants en hotels het hoogst van heel Europa: zo'n 67 procent hoger dan gemiddeld.
De werkelijke reden van de hoge gasprijs is omdat de Nederlandse regering onder amerikaanse druk kiest om geen russisch gas af te nemen. De VS verkopen liever hun eigen veel duurdere LNG, en dan moet je er ook nog tanks en vliegtuigen bijkopen vanwege de “russische dreiging”.
De prijs voor gas in de VS is zo'n dertien keer lager dan hier, en dus loopt de Amerikaanse gasexport op volle toeren. Normaal leveren de Amerikanen voornamelijk aan Azië, omdat Europa het meeste gas importeert uit Rusland.
Grafiek met het maandelijkse aandeel gas dat Rusland tussen januari 2019 en november 2022 aan de EU heeft geleverd, in vergelijking met andere landen. Het marktaandeel van Rusland was tot aan de tweede helft van 2021 ongeveer 50%.
We hebben onze hoge gasprijs voor een belangrijk deel te danken aan de hoge belastingen. Ruim 37 procent van onze gasrekening (in juni) bestaat uit overheidsheffingen, namelijk energiebelasting en btw. Nergens anders in Europa is dit aandeel zo groot.
Per 1 januari 2021 heeft Nederland 495 ontdekte aardgasvoorkomens. Bijna de helft hiervan (221) is momenteel in productie, dit zijn er 5 meer dan vorig jaar. Daarnaast is een viertal gasvelden operationeel als gasopslagfaciliteit (plus nog één gasopslag in zoutcavernes).
Dankzij het gasprijsplafond krijgen huishoudens en mkb-bedrijven 80 procent van hun gasverbruik tegen een gegarandeerde bruto gasprijs van 12 cent per kilowattuur. Voor de overige 20 procent gelden de gebruikelijke contractprijzen. Voor stadsverwarming wordt het brutotarief 9,5 cent per kilowattuur.
'In Polen, dat ongeveer de helft van zijn gas uit Rusland haalt, zitten de gasreserves voor bijna 80 procent vol. Het ministerie van Energie zegt dat ze daar op dit moment niet op hoeven in te teren als de gasstroom uit Rusland wegvalt, onder meer omdat het stookseizoen op zijn einde loopt.
Duitsland is in vergelijking met veel andere Europese landen erg afhankelijk van Russisch gas: een derde van al het gas komt uit Rusland, met name via de Nord Stream 1-pijpleiding. Sinds enkele dagen wordt nog maar zo'n 40 procent van de normale hoeveelheid geleverd.
Waar haalt Portugal zijn gas vandaan? Al het Portugese gas wordt geïmporteerd, voornamelijk uit Nigeria en Algerije.