Het afgelopen jaar heeft Nederland voor 936,4 miljoen euro aan tarwe ingevoerd, 0,4 procent meer dan het jaar ervoor. Veruit de meeste tarwe, ruim eenderde, komt uit Frankrijk. Vorig jaar is voor 363,5 miljoen euro tarwe uit Frankrijk geïmporteerd, ruim 19 procent meer dan in 2011.
Herkomst. De meeste tarwe wordt verbouwd in Europa (Frankrijk en Duitsland), China, India, Rusland en de Verenigde Staten. In Nederland wordt ook tarwe geteeld, maar dit is voor een groot deel bestemd als veevoer. De tarwe voor tarwemeel komt voornamelijk uit Duitsland en Frankrijk.
"Inmiddels is de Nederlandse tarwe minstens zo goed of misschien zelfs beter dan tarwe die we uit andere landen halen." In Nederland zijn nog een aantal soortgelijke kleinschalige experimenten, maar niet genoeg om de volledige vraag naar tarwe te kunnen dekken.
In Nederland werd in 2017 op 116.449 hectare tarwe verbouwd, waarvan 108.038 hectare wintertarwe en 8.411 hectare zomertarwe. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Maar in welke provincie is in 2017 de meeste tarwe verbouwd? Het geoogste areaal tarwe komt over 2017 uit op 115.995 hectare.
Veel bakkers bakken hun brood van graan dat niet uit Nederland komt. Nederlands graan bevat minder eiwitten, waardoor het een uitdaging is om er goed brood van te maken. Het Graanschap wil dit veranderen en de graanketen korter, transparanter en duurzamer maken.
In Nederland verbouwen we tarwe, rogge, teff en gerst, en op beperkte schaal haver. Hiernaast importeren we veel graan. De meeste granen komen uit de Verenigde Staten, Canada, Europa, Rusland en Australië. Gerst komt hoofdzakelijk uit Rusland, Canada, Spanje, Duitsland en Frankrijk.
China is de grootste graanproducent ter wereld met 582.660.863 ton productievolume per jaar. De Verenigde Staten van Amerika komen op de tweede plaats met een jaarlijkse productie van 475.983.881 ton. Nederland staat met 1.355.219 op 99.
Lijst van landen per tarwe productie
China is de grootste tarweproducent ter wereld met een productievolume van 131.696.392 ton per jaar.
De drie belangrijkste herkomstlanden voor de Nederlandse voer- en voedingsgraanimport zijn Duitsland, Oekraïne en Frankrijk. In de statistieken wordt geen onderscheid gemaakt naar graan voor voer of voor voeding, zodat niet is aan te geven om wat voor granen het gaat bij in- of uitvoer.
Door de stijgende graanprijzen als gevolg van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne zijn die gewassen plotseling interessanter geworden. Dat het Hollandse graan wat minder lekker is, maakt nu wat minder uit.
Maar ook met een veranderd voedselpatroon is ons land nog steeds niet zelfvoorzienend. Hoewel Nederland twee keer zoveel grond nodig heeft, is de landgebruikvoetafdruk lager dan de 0,65 hectare van de mondiale consument. Bovendien wordt de voetafdruk elk jaar een stukje kleiner.
Kwart van globale tarwe-export komt uit Oekraïne en Rusland
In 2020 exporteerde Rusland 37 miljoen ton en Oekraïne 18 miljoen ton aan tarwe. Opgeteld komt dit overeen met 28% van de wereldwijde tarwe-export (9% uit Oekraïne en 19% uit Rusland).
Oekraïne voert veel graan uit naar de rest van de wereld. Bijna alle uitvoer gebeurde voor de oorlog via de havens aan de Zwarte Zee. Door de Russische bezetting van zowat het hele zuiden van het land, kan dat niet meer. Het gevolg is dat er in veel arme landen in met name Afrika en Azië een voedselcrisis is ontstaan.
Brood bak je van tarwe. Maar de kwaliteit van Nederlandse en Belgische tarwe is vaak niet goed genoeg voor het bakken van brood. Goede baktarwe heeft een hoger gehalte aan eiwitten. De kwaliteit van buitenlandse tarwe is meestal geschikter.
Graan is met 180.000 ha (exclusief snijmais), 34% van het Nederlandse akkerbouwareaal, in oppervlakte gemeten een van de meest voorkomende akkerbouwgewassen in Nederland (CBS, 2021). Van deze 180.000 ha is nog geen 4.000 ha biologisch (CBS, 2021j).
Volkorenbrood is de meest gezonde keuze omdat het de meeste vezels en andere gunstige voedingsstoffen bevat. Brood wordt gemaakt van graan, meestal tarwe. Bij het maken van witbrood wordt alleen de kern van de graankorrel gebruikt. Voor volkorenmeel wordt de hele graankorrel vermalen.
Nederland haalde in 2021 voor 641 miljoen euro ruwe zonnebloemolie uit andere landen, waarvan 538 miljoen euro (84 procent) uit Oekraïne. Nederland is daarmee niet alleen de grootste importeur van ruwe zonnebloemolie in de Europese Unie, maar ook het land dat de meeste ruwe zonnebloemolie uit Oekraïne haalt.
Nederland importeerde in 2021 voor 18,3 miljard euro aan goederen uit Rusland. Daarvan bestond 87 procent uit minerale brandstoffen. Iets meer dan de helft daarvan was ruwe aardolie en verder worden vooral aardgas en aardolieproducten geïmporteerd.
Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
Veruit de meeste granen gaan naar Duitsland, dat vorig jaar voor 618 miljoen euro aan granen heeft ingekocht vanuit Nederland. België komt daar, zeker gelet op de veel kleinere omvang van het land, redelijk snel achter aan met een exportwaarde van 423 miljoen euro.
Of van een Soedanees, Vietnamees, Nigeriaan, Mexicaan, Turk of Venezolaan. Voor het eerst sinds de tsarentijd is Rusland weer de grootste graanexporteur ter wereld. In 2016 stootten de Russische boeren hun Amerikaanse concurrenten van de troon.
Nederland importeerde voor 536 miljoen euro maïs uit Oekraïne in 2021. Dat komt overeen met ruim een kwart van de totale import uit Oekraïne. Ook voor plantaardige fijne oliën en oliehoudende zaden voor fijne oliën staat Oekraïne in de top drie belangrijkste leveranciers.
Totale handel tussen Nederland en Oekraïne in 2021: Totale export: € 1,2 miljard. Totale import: € 2 miljard. Handelsbalans: € -808 miljoen.
Het samenwerkingsakkoord met Oekraïne zorgt voor makkelijkere handel voor Nederlandse bedrijven. Het draagt ook bij aan meer democratie in Oekraïne. En stabiliteit aan de grenzen van Europa.
Oekraïne produceerde in 2021 ongeveer 80 miljoen metrische ton (MMT) graan (een categorie die tarwe, maïs en gerst omvat) en zal dit jaar naar verwachting minder dan de helft daarvan oogsten.