Bij de mens bevindt het DNA zich in de kern van iedere cel (Wikipedia). Iedere cel in ons lichaam heeft één kern (Wikipedia) en het DNA in de kern van alle cellen bevat hetzelfde DNA. Het totale DNA van een organisme wordt het genoom (Wikipedia) genoemd.
Bij Eukaryoten (de "hogere" organismen zoals planten, dieren, schimmels en protisten) bevindt zich het belangrijkste DNA in de celkern (nucleus - vandaar ook nucleïnezuur). Daarnaast is er DNA in de mitochondriën (het mtDNA) en de eventueel aanwezige plastiden (het cpDNA).
In elke cel in jouw lichaam bevindt zich ongeveer 2 meter DNA! Het DNA bevindt zich vooral in de celkern, dit wordt kern-DNA genoemd. Hoe krijgt het lichaam dat voor elkaar? Dit komt doordat het DNA op een unieke manier is verpakt in de celkern.
DNA is een verzamelpakket en de belangrijkste drager van ons erfelijk materiaal. Al onze celkernen bestaan uit 46 chromosomen, 23 van je moeder en 23 van je vader. Een DNA-onderzoek maakt het mogelijk je etnische achtergrond te ontdekken, een moord op te lossen, ziektes te bestrijden en genen te repareren.
Het DNA van mensen is opgeslagen in 23 paar chromosomen, 22 paar zogenaamde autosomale chromosomen en één paar geslachtschromen die met X en Y worden aangeduid. Vrouwen hebben twee X-chromosomen en mannen hebben een X- en een Y-chromosoom. Bovenstaande DNA-profielen bestaan uit autosomale DNA-kenmerken.
DNA molecuul
De mens heeft 3.200.000.000 verschillende DNA letters. Per cel bevat het DNA van de mens ongeveer 2 meter DNA en ons lichaam 74 miljoen km DNA, dat is meer dan 240x heen en terug naar de zon.
Toegevoegd na 4 minuten: Verder wordt RNA gebruikt om DNA af te lezen en eiwitten te maken. Dit RNA bevindt zich op ribosomen in het cytoplasma, dus ook bij dierlijke cellen.
DNA zit in alle cellen van je lichaam. Voor een simpel proefje wordt meestal je wangslijmvlies gebruikt. Even langs de binnenkant van je wang schrapen en je hebt genoeg cellen om er DNA uit te halen. Je kunt ook spuug (speeksel) gebruiken, daar zitten ook altijd wel wat cellen in.
Elke cel bevat 2 strengen nucleair of kern-DNA verdeeld in 22 chromosomen-paren en 2 geslachtschromosomen waarvan de helft overgeërfd is van de moeder en de andere helft van de vader.
RNA versus DNA
RNA is een afkorting voor ribonucleïnezuur. Het lijkt erg op DNA. Een RNA-keten is net als DNA opgebouwd uit vier verschillende bouwstenen, nucleotiden. Maar anders dan DNA heeft RNA naast adenine (A), cytosine (C) en guanine (G), en het nucleotide uracil (U) in plaats van thymine (T).
Het DNA is de naam voor het zogenaamde boekje wat in al onze lichaamscellen aanwezig is en waarin precies staat beschreven hoe ons lichaam opgebouwd is en hoe verschillende onderdelen van ons lichaam moeten werken. Het is dus heel belangrijk voor het lichaam. Het DNA wordt ook wel ons erfelijk materiaal genoemd.
Gemiddeld delen kinderen van dezelfde ouders ongeveer 50% van hun DNA met elkaar, maar sommigen delen iets meer en sommigen iets minder. Dus, terwijl we allemaal 50% van ons DNA van elk van onze ouders ontvangen, zijn de segmenten die we ontvangen volledig willekeurig.
Daarom moet bij de verdachte slijm worden afgenomen om ook daar een code uit te halen. Dat heet DNA afnemen. Die code zit overal in je lichaam, dus in je haren, je bloed, je speeksel en in je huid.
Het DNA bevat codes waarin onze erfelijke eigenschappen zijn vastgelegd. Dit zijn de genen. Elk gen beschrijft de code van een kenmerk, die (mee)bepaalt hoe iemand er uit ziet of hoe iemands lichaam werkt. Ieder mens heeft circa 20.000 genen: de erfelijke eigenschappen.
DNA en genen worden doorgegeven van ouder op kind. Regelmatig worden foutjes gemaakt bij die overdracht waardoor er nieuwe varianten ontstaan. Door deze 'foutjes' ontstond 2 miljoen jaar geleden de mens als aparte soort uit DNA doorgegeven door onze gemeenschappelijke voorouders met de apen.
DNA wordt gehaald uit de kernen van lichaamscellen. Het DNA kan op verschillende plaatsen in ons lichaam gevonden worden. Het DNA blijft 100% betrouwbaar zolang deze lichaamscellen nog intact zijn. Dus zolang ze nog 'leven'.
Zo'n 6,8 miljoen jaar. Dat is volgens paleogenetici Morten Allentoft en Michael Bunce de maximale tijd dat DNA kan bestaan.
Het DNA-profiel van een man is tot minstens een uur na een zoen waarneembaar in vrouwelijk speeksel. Aan de hand van dit genetisch profiel is het zelfs mogelijk om een persoon te identificeren.
Een nucleotide bestaat uit drie onderdelen: een stikstofbase , een suikergroep en een of meer fosfaatgroepen . Er zijn vijf stikstofbasen die in DNA en RNA kunnen voorkomen: Adenine (A), Cytosine (C), Guanine (G), Thymine (T) en Uracil (U). In DNA komen alleen de A, C, G en T-stikstofbasen voor.
Uiteindelijk moet het DNA worden vertaald tot eiwitten: de bouwstenen van het lichaam. Genen zijn de stukken DNA die de code bevatten voor elk één eiwit. De code bestaat uit een reeks letters, nucleotiden genoemd: G, T, C en A.
Tijdens de transcriptie wordt de volgorde van nucleotiden in het DNA afgelezen door een enzym genaamd RNA-polymerase. Dit enzym produceert dan een enkelstrengse, complementaire RNA-keten. Deze RNA-keten is in wezen een kopie van een stuk DNA, en wordt het RNA-transcript genoemd.
De wetenschappers Watson en Crick ontdekten dat een DNA molecuul eruit ziet als een dubbele helix. Dit lijkt op de vorm van een wenteltrap. De treden van de trap vormen de vier basen A(denine), T(hymine), C(ytocine) en G(uanine). Een A is altijd gekoppeld aan een T en een C aan een G.
Het DNA model heeft drie belangrijke eigenschappen: een DNA molecuul draait rechts-om, er is een brede en een smalle groef (major/minor groove), er zitten ongeveer 10-10.5 letters per volledige draai.
Dr. Francis Crick en Dr. James D. Watson zorgden 50 jaar geleden met de ontdekking van het dubbelhelix DNA-molekuul voor een revolutie binnen de biologie.
Het is namelijk zo dat kinderen de helft van het DNA profiel van hun ouders overerven. In theorie kan het dus zijn dat broers en zussen precies de andere helft van het DNA van hun ouders hebben geërfd en dus is statistisch niet vast te stellen of zij dezelfde vader of ouders hebben.