“Van vissen wordt vaak gedacht dat ze dingen maar heel kort kunnen onthouden of dat ze hooguit intelligent genoeg zijn om zeer eenvoudige taken uit te kunnen voeren,” zegt Cait Newport, zeebiologe aan de University of Oxford en hoofdauteur van de nieuwe studie.
Het geheugen van een vis
Je hoort weleens dat vissen een geheugen van 2 seconden hebben, maar niets is minder waar: hun langetermijngeheugen is goed ontwikkeld. Ook kunnen ze nieuwe dingen leren. En dat is niet voor niets, want net als andere dieren hebben vissen hun geheugen hard nodig.
Drie seconden
Tenminste, dat dachten we. Maar de mythe klopt niet. De goudvis heeft namelijk helemaal geen slecht geheugen. Professor Phil Gee van de Plymouth University ontdekte dat goudvissen zich nog dingen kunnen herinneren die ze vijf maanden geleden hebben geleerd.
Vissen hebben namelijk een heel slecht geheugen: ze kunnen maar drie seconden iets onthouden. Ze zouden na een rondje zwemmen al vergeten zijn waar ze zijn. Het is dus knap dat een vis iets als een gezicht, dat zo erg lijkt op een ander gezicht, kan herkennen.
Want uit nieuw Australisch onderzoek blijkt nu dat het geheugen van vissen helemaal niet zo slecht is. Zo kunnen boogschuttervissen mensengezichten herkennen, zeggen onderzoekers van de Universitiy of Queensland. En je kunt ze er zelfs in trainen. Onderzoekers lieten de vissen een gezicht op een scherm zien.
Vissen zijn wat de zuurstofvoorziening van de hersenen betreft heel anders gebouwd dan zoogdieren. De enige manier om ze snel en pijnloos te laten sterven is door ze te verdoven en/of hersendood te maken.
Steeds meer wetenschappelijke onderzoeken laten bovendien zien hoe slim vissen zijn. In sommige tests presteren ze zelfs beter dan chimpansees en orang-oetans. De kleine poetslipvis weet dankzij z'n goede geheugen en begrip bepaalde puzzels beter op te lossen dan de mensapen.
Voor het eerst is aangetoond dat vissen menselijke gezichten kunnen herkennen. Met verbazende precisie konden schuttersvissen een vertrouwd gezicht uit tientallen andere gezichten halen. Of je goudvis je herkent wanneer je thuiskomt? Dat is goed mogelijk.
Vissen zijn onderdeel van de gewervelden, oftewel dieren met een inwendig skelet en een wervelkolom. Ze hebben ook een zenuwstelsel en hersenen, zoals ook is te zien in onderstaand fragment van het programma 'De Buitendienst' over pijn bij vissen. Qua hersenen verschillen vissen van de mens.
De meeste vissen kunnen wel een weekje zonder voeding. Wanneer je 1 week of minder op vakantie gaat is het dus in veel gevallen niet perse nodig om iemand in te schakelen die voor de vissen kan komen zorgen. Jonge vissen hebben wel nog dagelijks voeding nodig.
Goudvissen hebben een geheugen van een paar seconden. Het geheugen van een goudvis gaat waarschijnlijk terug tot zo'n drie maanden. Goudvissen zien niet alleen onderscheid tussen verschillende vormen en kleuren, maar ze kunnen ook gezichten herkennen. Bijvoorbeeld dat van degene die ze eten geeft.
Na een poosje verzamelden ze zich allemaal bij de hendel op het moment dat het etenstijd was. Zo ging het drie maanden lang, tot het experiment voorbij was. Waarschijnlijk zouden de vissen het nog wel langer hebben volgehouden. Conclusie: goudvissen hebben een prima geheugen én ze hebben tijdsbesef.
Veel zoetwater vissen leven gemiddeld 1 tot 3 jaar. Enkele van de meest populaire met een korte levensduur zijn guppies en regenboogvissen. Andere vissen kunnen 3 tot 5 jaar leven met de juiste zorg en voeding. Dit zijn onder andere de bèta's en Jack Dempsey.
Lange tijd was de heersende gedachte dat we ons daar vooral geen zorgen over hoeven te maken, want vissen zouden niets voelen. Althans, niet zoiets menselijks als 'pijn'. Maar daar komt de wetenschap nu op terug. Uit steeds meer onderzoek blijkt namelijk dat vissen wel degelijk een vorm van pijn kunnen ervaren.
Lange tijd heeft men gedacht dat vissen geen pijn kunnen voelen. Inmiddels staat onomstotelijk vast dat vissen gevoelens van pijn en stress kunnen ervaren.
Ze kunnen kreunen, grommen, kwaken, donderen, sissen, fluiten, schreeuwen en huilen. Ze ratelen met hun botten en knarsen met hun tanden.
Vissen ervaren stress als ze aan de haak hangen
Hormonen als cortisol en adrenaline spelen een rol. 'Exact dezelfde hormonen die jij ook aanmaakt bij stress. ' Vissen krijgen flink wat stress van zo'n haak.
In principe kunnen alle vissen met tanden bijten. In Nederland gaat het bijvoorbeeld om de snoekbaars, snoek en meerval. "Die laatste heeft heel kleine tandjes, die zie en voel je bijna niet." De tanden van snoekbaarzen en snoeken zijn wat groter.
Blauw, groen, rood en ultraviolet
De goudvis is niet de enige soort die dat kan. Van guppy tot kabeljauw: inmiddels staat vast dat kleuren zien bij vissen wijdverbreid is. Sommige vissoorten kunnen minstens zo goed kleuren onderscheiden als mensen. hebben een opsine dat gevoelig is voor ultraviolet licht.
Soorten zoals guppen en koraalvissen, die in de bovenste waterlagen leven, hebben ogen die gevoelig zijn voor vrijwel het hele lichtspectrum, inclusief UV. Maar voor veel soorten die wat dieper in de waterkolom leven, heeft het geen nut om bijvoorbeeld rode tinten goed te kunnen zien.
Leeftijdsaflezing wordt binnen de visserijbiologie gebruikt om de leeftijdssamenstelling van een visstapel te kunnen bepalen. Aan de hand van patronen in de gehoorbeentjes van vissen, hun vinstralen of schubben wordt geschat hoe oud een vis was toen die werd gevangen.
Vissen verliezen eigenlijk niet hun kleuren, wel kunnen zij vaak en tijdelijk een ander kleur / patroon laten zien. De oorzaak van het "verkleuren" is meestal te zoeken in.
Het domste dier ter wereld
Het aller domste dier is namelijk de kakapo. Dit dier loopt zonder zorgen op zijn vijanden af. Lange tijd had de kakapo geen vijanden maar tegenwoordig zijn er hermelijnen, honden en ratten. Allemaal vijanden van de kakapo.
Vissen houden het graag simpel en hebben een hart met slechts één boezem en één kamer. Hun hart laat bloed rechtstreeks van de kieuwen naar het lichaam stromen, alleen op de terugweg passeert het via het hart.
Dieren Behalve mensen zijn er ook veel dieren die hersenen hebben. Gewervelde dieren zoals honden, katten, vissen en vogels hebben bijvoorbeeld hersenen, maar ook krabben, insecten en inktvissen. Dieren zoals ringwormen, slakken, sponzen, anemonen en kwallen hebben geen hersenen.