Oekraïners met een biometrisch paspoort kunnen vrij reizen naar Nederland. En zonder verblijfsvergunning 90 dagen in Nederland blijven. Dit is de vrije termijn. U hoeft zich niet te melden bij het aanmeldcentrum in Ter Apel.
Sinds het EU-Oekraïne associatieverdrag van 2017 zijn ze daarom niet visumplichtig als zij naar Nederland, of een ander Schengenland, willen reizen. Voorwaarde is wel dat ze een biometrisch paspoort hebben. Oekraïners hebben dus het recht om 90 dagen visumvrij in ons land te verblijven.
Sinds 1 maart 2022 reizen Oekraïense vluchtelingen gratis met al het openbaar vervoer naar hun veilige opvangplek in Nederland. De Nederlandse ov-bedrijven besloten gezamenlijk om op deze manier hun solidariteit met de Oekraïners te tonen.
Verblijf van vluchtelingen uit Oekraïne in Nederland
Vluchtelingen uit Oekraïne mogen zonder verblijfsvergunning 90 dagen in Nederland blijven. Ze kunnen tijdelijk bescherming krijgen in Nederland door de Richtlijn Tijdelijke Bescherming van de Europese Unie.
Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen visumvrij reizen binnen de Europese Unie en hoeven dus geen asiel aan te vragen om in Nederland te mogen zijn. Daarnaast gelden voor hen speciale regels op grond van de Tijdelijke Beschermingsrichtlijn.
Volwassenen ontvangen € 215 per maand extra en kinderen € 55 per maand. Vluchtelingen kunnen dit geld gebruiken voor bijvoorbeeld openbaar vervoer, familiebezoek of sport.
Een Oekraïense vluchteling in de gemeentelijke opvang krijgt maximaal 260 euro per maand, voor eten, kleding en persoonlijke verzorging. Een vluchteling in de particuliere opvang krijgt maandelijks nog iets extra's voor eventuele woonlasten.
Krijgen we een vergoeding als we vluchtelingen opvangen? Gasthuishoudens ontvangen geen vergoeding voor het opvangen van vluchtelingen. Oekraïense vluchtelingen krijgen leefgeld voor voedsel, kleding en persoonlijke uitgaven via de gemeente.
Asielzoeker in huis
Het is niet mogelijk om een asielzoeker (iemand zonder verblijfsvergunning) in huis te nemen, tenzij de asielzoeker afziet van de centrale opvang bij het COA en de bijbehorende verstrekkingen. De asielzoeker is dan zelf verantwoordelijk voor zijn basisbehoeften en verzekeringen.
Een gezin met 2 kinderen ontvangt ongeveer € 117,04 per week. Woont een asielzoeker in een opvangcentrum waar hij niet zelf voor de (warme) hoofdmaaltijd hoeft te zorgen? Dan krijgt hij een lagere vergoeding voor eten. Een alleenstaande krijgt dan € 30,59 per week, een gezin met 2 kinderen ongeveer € 75,46 per week.
Vanwege de enorme vluchtelingenstroom uit Oekraïne loopt de doorstroming van asielzoekers naar andere opvangcentra in het land vast. Maar als het aan het merendeel van de Nederlanders ligt, moeten Oekraïense vluchtelingen bij huisvesting voorrang krijgen op asielzoekers.
De meeste Oekraïners trekken naar de buurlanden ten westen van het land: Polen, Roemenië, Slovakije, Hongarije en Moldavië. Polen vangt de meeste vluchtelingen op, volgens cijfers van de UNHCR zijn het er meer dan 500.000.
Snel aan het werk
Maar door de Tijdelijke beschermingsrichtlijn kunnen gevluchte Oekraïners tot drie jaar in de Europese Unie verblijven, zonder dat zij asiel hoeven aan te vragen. En sinds 1 april hoef je als werkgever geen tewerkstellingsvergunning meer aan te vragen.
Ze legt uit dat Nederland geen hulp aan Oekraïne had hoeven bieden. "Oekraïne is geen lid van de NAVO en van de Europese Unie. Daarom hebben we feitelijk geen verplichting om het land bij te staan." Volgens Stoetman moet het Westen daarom iedere keer goed nadenken over de manier waarop ze Oekraïne willen ondersteunen.
De huidige omvang van de Oekraïense strijdkrachten, die bestaan uit 250.000 (215.000 militairen), is na de Russische strijdkrachten de grootste in de regio.
Het samenwerkingsakkoord met Oekraïne zorgt voor makkelijkere handel voor Nederlandse bedrijven. Het draagt ook bij aan meer democratie in Oekraïne. En stabiliteit aan de grenzen van Europa.
Iedere vluchteling (volwassen/kind) ontvangt € 59,92 per week per persoon: € 46,97 euro voor voeding en € 12,95 euro voor kleding en andere persoonlijke uitgaven. Vluchtelingen in de particuliere opvang ontvangen een extra toelage, tot een maximum van 4 vluchtelingen.
Oekraïners die visumvrij in Nederland verblijven staat het vrij te logeren bij familie, kennissen of particulieren. Bij het opvangen van vluchtelingen komt veel kijken en het is van belang dat gastgezinnen zich realiseren waar ze aan beginnen.
Betaalrekening voor Oekraïense vluchtelingen zonder identiteitsbewijs. Om een betaalrekening te openen, moet een Oekraïense vluchteling meerderjarig zijn, over een erkend en geldig identiteitsbewijs beschikken en in veel gevallen een Burgerservicenummer van een Nederlandse gemeente hebben ontvangen.
Oekraïne is een grote Europese staat en een grote markt met 42 miljoen consumenten. Het land is rijk aan grondstoffen (vruchtbare gronden, steenkool en erts mijnbouw (mangaan, titanium, ijzer). Het Oekraïense BNP is bij huidige prijzen bijna 131 miljard USD.
Tijdens het logeerverblijf houden statushouders recht op basisvoorzieningen van het COA zoals weekgeld en de toegang tot medische zorg. Alleen het recht op een plaats (bed) in het azc vervalt. Statushouders vanaf 21 jaar oud krijgen daarom een extra vergoeding van het COA van € 25 per week.
Het aantal gezinsleden dat zich herenigt met een vluchteling in Nederland is ook flink gestegen: van 3.863 in 2020 naar 10.120 in 2021. Dit betreft met name Syriërs (6.439 personen). Syrië is in 2021 ook opnieuw het herkomstland van de meeste asielzoekers, gevolgd door Afghanistan en Turkije.
Maandelijks geldbedrag van 316 euro per maand voor een volwassene, 267 euro voor partners en volwassenen kinderen. Maaltijden moeten zij zelf betalen. Als ze de maaltijden krijgen, dan bedraagt de maandelijkse uitkering 93 of 76 euro maand.
Personen die uit Oekraïne gevlucht zijn, maar niet onder tijdelijke bescherming vallen (of niet kunnen aantonen dat zij recht hebben op tijdelijke bescherming), moeten via de normale procedure asiel aanvragen. Zij moeten zich melden in Ter Apel en worden door het COA opgevangen.