Tussen ongeveer 40% en 55% van de volwassenen met een LVB (zonder en met bijkomende problemen) is actief op de arbeidsmarkt, terwijl zeven van de tien mensen zonder gezondheidsbeperkingen werkt. Het vinden en houden van werk is voor mensen met LVB+ vanwege hun beperking niet vanzelfsprekend.
Tussen 40 en 55 procent van de volwassenen met een LVB heeft een reguliere baan of is werkzaam op een sociale werkplaats. Van de mensen zonder een beperking werken zeven op de tien (zie o.a. CBS 2019; Holwerda et al. 2013; UWV 2020; Verschuren et al. 2016).
Beschut werk kun je doen wanneer je een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking hebt. Je werkt dan in een 'beschutte' omgeving, onder aangepaste omstandigheden. Je krijgt dan meer begeleiding en aanpassing op je werkplek dan bij een reguliere werkgever mag verwachten.
Kinderen en jongeren met een lvb hebben moeite met het onthouden en verwerken van informatie. Zij hebben een achterstand in het werkgeheugen, een relatief zwak verbaal kortetermijngeheugen en een laag denktempo.
Bij een LVB speelt meer dan een IQ
Alleen een IQ-score is niet genoeg om te bepalen welke ondersteuning nodig is. Ook de inschatting van het verminderde sociaal aanpassingsvermogen is hiervoor belangrijk. Een licht verstandelijke beperking uit zich in een IQ-score tussen de 50 en 70.
het begrijpen van beeldspraak, spreekwoorden en gezegden, Ook kan er meer moeite zijn met het herkennen van non-verbale informatie. Vooral als de verbale en non-verbale informatie tegenstrijdig zijn, zoals wanneer iemand iets sarcastisch zegt en daarbij glimlacht. Het beperktere taalbegrip merk je niet altijd op.
Bij de communicatie richting mensen met een LVB is het belangrijk een rustige en gelijkwaardige houding aan te nemen. Gebruik korte zinnen (5-7 woorden) zonder moeilijke of buitenlandse woorden. Gebruik geen verwijswoorden (woorden die verwijzen naar een woord dat eerder is gebruikt, zoals die, dat, hem enzovoort).
Mensen met een matige of lichte verstandelijke beperking, die veelal in bezit zijn van een hoog niveau van vaardigheden, zijn gevoelig voor het ontwikkelen van een disharmonisch ontwikkelingsprofiel. Zij kunnen vaak meer dan zij aankunnen.
Met een arbeidsbeperking wordt bedoeld dat iemand door ziekte of een gebrek belemmerd wordt bij het verkrijgen van een baan of het verrichten van arbeid. Het hebben van een arbeidsbeperking hoeft nog niet te betekenen dat deze persoon niet aan het werk kan of slechts gedeeltelijk aan het werk kan.
De oorzaak ligt echter ergens anders. Andere kenmerken van een licht verstandelijke beperking zijn beïnvloedbaarheid en een gebrekkige impulscontrole. Ze hebben vaak moeite met het omgaan met regels. Ook zijn mensen met een LVB extra kwetsbaar wanneer het gaat om criminaliteit en verslavingsproblematiek.
Daarnaast kan ook een IQ-score iets zeggen over een mogelijke lvb of zwakbegaafdheid. Een IQ tussen de 50 en zeventig duidt op een lvb, een IQ tussen de 70 en 85 duidt op zwakbegaafdheid.
Uitvoeren van de persoonlijke verzorging, huishoudelijke taken en bepaalde banen is mogelijk maar er is meer tijd nodig om hierin zelfstandig te worden. Aanzienlijke ondersteuning kan nodig zijn om te kunnen voldoen aan de sociale verwachtingen, werkgerelateerde zaken zoals planning, vervoer, gezondheid en geldbeheer.
Een licht verstandelijke beperking is deels erfelijk. Het komt ook voor dat er een spontane mutatie is in de genen van het baby. Dat leidt uiteindelijk tot een afwijking. Die afwijking komt dus niet voor in beide kanten van de familie.
Gemiddeld is dat bij iemand met matige verstandelijke beperkingen vanaf 50 jaar. Voor mensen met het syndroom van Down en mensen met (zeer) ernstige verstandelijke beperkingen vanaf 40 jaar. Bij mensen met lichte verstandelijke beperkingen rond de leeftijd van 65.
Iemand met zwakbegaafdheid heeft een IQ tussen de 70 en 85. aanpassingsvermogen die zijn ontstaan gedurende de ontwikkelingsperiode.
Heel belangrijk is eenvoudig taalgebruik. “Gebruik bijvoorbeeld in een gesprek geen dubbele ontkenningen en vermijd jargon. Formuleer je mailtjes in korte zinnen en zorg voor een duidelijke boodschap. Maak jouw taalgebruik en houding dus toegankelijker.
KENMERKEN ERNSTIGE VERSTANDELIJKE BEPERKING. Mensen met een ernstige verstandelijke beperking (EVB) of een matige verstandelijke beperking (MVB) hebben een IQ dat ligt tussen de 35 en 50. Ook op gezondheidsgebied zijn er bijna altijd zaken die extra zorg vragen.
Onder communicatiemethoden worden bijvoorbeeld debatten, discussies en dialogen verstaan. Om een debat of discussie in goede banen te leiden kun je de Talking Stick inzetten. Communicatiemethoden met de Talking Stick werven steeds meer populariteit.
Combinatie LVB en psychische problemen
Ongeveer 30-40% van de kinderen met een LVB heeft psychische problemen. Een LVB kan samengaan met één of meer andere, psychiatrische stoornissen. De combinatie van een LVB met psychische problemen maakt een juiste beoordeling moeilijk.
In Nederland zijn ongeveer 1,17 miljoen mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB). Zij hebben een lager intelligentieniveau en soms moeite om zich in de maatschappij te redden. Deze groep krijgt op dit moment onvoldoende passende zorg, constateert Zorginstituut Nederland.
Daarnaast kan ook een IQ-score iets zeggen over een mogelijke lvb of zwakbegaafdheid. Een IQ tussen de 50 en zeventig duidt op een lvb, een IQ tussen de 70 en 85 duidt op zwakbegaafdheid.