Wortelen komen zeker in aanmerking als voeder voor rundvee. Ze leveren veel energie (1.071 VEM/kg DS) en ook een behoorlijke hoeveelheid eiwit (94 g DVE/kg DS). Daarnaast leveren ze ook een grote hoeveelheid betacaroteen (64 à 82 mg/kg product, ). Dit is ruim 10 keer meer dan vers weidegras!
Het eten van gevlekte scheerling, heermoes, herfstijloos, herik, hondspeterselie, scherpe boterbloem (zie foto), Jacobskruiskruid, boekweit, St. Janskruid, rode klaver, stinkende gouwe, veldzuring, vingerhoedskruid, waterscheerling, wolfsmelk en zwarte nachtschade kunnen gezondheidsklachten bij runderen veroorzaken.
Koeien zijn grazers: ze eten van nature vooral gras. Met hun vier magen kunnen ze gras goed verteren, wat dieren met slechts één maag, zoals kippen, varkens en ook mensen, niet of veel minder goed kunnen.
Het grootste deel van haar dagelijks menu bestaat uit vers of gedroogd gras. Dat eet ze wel 6 tot 9 uur per dag. Op haar menu staan verder ook nog mais, krachtvoer, vitamines en mineralen. De voedingsstoffen uit het gras en voer heeft de koe nodig om melk te maken.
De appels en peren zijn vanwege hun hoge energiewaarde zeker in te schakelen in een rantsoen van melkkoeien, vleesrunderen, schapen of geiten, hetzij rauw en in stukken gehakt, hetzij ingekuild. 'Mits een kookproces kunnen ook varkens er een behoorlijke voederwaarde uithalen', aldus het ILVO.
Het advies om dieren geen brood te voeren geldt behalve voor paarden, koeien en schapen ook voor eenden en andere vogels, want brood bevat veel zout en dat is erg schadelijk voor ze.
Water is het belangrijkste voedermiddel bij rundvee. Ze drinken er dagelijks 5 tot meer dan 150 liter van, en dit afhankelijk van hun leeftijd, het productieniveau, de samenstelling van het rantsoen, de omgevingstemperatuur, en de relatieve luchtvochtigheid.
Onderzoekers van het Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek (ILVO) vinden de appels en peren vooral geschikt voor herkauwers. Ze bevatten namelijk veel suiker en energie, en zijn goed verteerbaar.
Een koe slaapt ongeveer 1,5 uur en dan heb je het over de diepe slaap. Als we dommelen en dutjes nog meenemen, dan slapen ze zelfs 3 uur.”
Het gemiddelde bedrijf is daar ook nog eens jaarlijks € 141 per koe aan kwijt. Met nog eens die € 1.011 aan voerkosten per koe komen de totale toegerekende kosten komen uit op € 1.513 per koe per jaar ofwel 16,7 cent per kilo melk.
De mestproductie ligt op zo'n 29 kuub per jaar plus 43,5 kilo fosfaat, waardoor een koe per dag zo'n €1,37 kost aan mest. – De overige kosten, zoals ziektekosten, water en de kosten van het melken (exclusief de arbeid), bedragen zo'n 41 cent per dag.
Likken voor vrede
'Het lijkt erop dat likken belangrijk is om vriendschappen te sluiten en voor de harmonie in kudde. Oudere koeien likken een groter aantal kuddegenoten, wat kan betekenen dat het hun rol is om de vrede te bewaren', zegt Monti.
De meeste koeien hebben van nature hoorns. In de biologische dynamische melkveehouderij houden koeien hun hoorns. Ze vormen een wezenlijk onderdeel van de koe. De koeienhoorn is meer dan alleen de dode buitenste hoornlaag.
Gevolgen voor dieren
De plant is mild giftig. Inname van kleine hoeveelheden veroorzaakt geen vergiftiging. De saponinen zijn irriterend voor het maagdarmslijmvlies, en inname van relatief grote hoeveelheden kan maagdarm effecten veroorzaken, zoals koliek, braken en diarree.
Eén keer in het jaar eet een koe bewust een stukje vlees, namelijk de moederkoek van haar pasgeboren kalf. Tijdens het voorjaar bevallen veel van de runderen in natuurgebieden van hun kalveren.
Geen brood aan herkauwers
Bij herkauwers zoals schapen, geiten en herten kan brood dus in de keel gaan klonteren waardoor de dieren kunnen stikken. Wanneer het de dieren wel lukt om het brood door te slikken, dan kan er ook nog een gasophoping in de pens ontstaan waardoor ze dood kunnen gaan.
Koeien zien maar zo'n 30 procent van wat de meeste mensen zien. Ze hebben wel een blikveld van 330 graden. Het verschil tussen licht en donker nemen de herkauwers extremer waar. Hun ogen hebben meer tijd nodig om te wennen aan andere lichtverhoudingen.
Waarom loeit een koe? Vooral om de sociale band tussen twee of meerdere dieren te bevestigen. Met loeien zegt een koe eigenlijk: 'Hier ben ik'. Dat is belangrijk bij moeder en kalf, bij stieren en bij dieren die van de koppel zijn afgedwaald of weggehaald.
Volgens de legende doe je dat in je eentje, maar zoals een onderzoekje van de Universiteit van Nebraska aantoont is dat onmogelijk. Ten minste twee personen zijn nodig om een slapende koe omver te werpen. Het leuke is dat een koe en een Smart ongeveer even zwaar zijn, zo'n 700 kg.
Snijmaïs: maïs is nog zo'n klassieker op het menu van koeien. Ze eten de hele plant (kolf, stengels en bladeren), die gehakseld wordt en ingekuild zoals kuilgras.
Valfruit is een bron van schimmels, waarvan sommige schimmels ook de boomstam kunnen aantasten (stambasisrot en vruchtboomkanker bij appelbomen). Verwijder de afgevallen vruchten onder de bomen en doe ze op de composthoop. U kunt ook kippen of ganzen laten scharrelen onder de bomen.
Merels en andere vogels zijn vaste gast. Ook insecten zoals vliegen, wespen en vlinders. Ze eten hun buikjes vol. Soms zie je alleen nog de schil van een uitgeholde appel liggen.
Een olifant kan meer dan 200 liter water per dag drinken. Dat doet hij door 5 tot 10 liter water per keer in zijn slurf op te zuigen en vervolgens in zijn bek te spuiten.
Hoe oud wordt een melkkoe? Een koe kan van nature wel twintig jaar oud worden. In de vee-industrie niet: daar gaan melkkoeien bij verminderde vruchtbaarheid, een lagere melkproductie of toenemende gezondheidsproblemen al op jonge leeftijd naar het slachthuis. Gemiddeld zijn ze dan slechts zes jaar oud.
Koeien hebben een onderkaak met 12 kiezen (6 aan elke kant) en 8 snijtanden. De bovenkaak heeft alleen 12 kiezen maar geen snijtanden. In plaats van snijtanden zit er een gladde en harde rand in de bovenkaak, waartegen de koe het gras of hooi met de snijtanden van de onderkaak snijdt.