Hersenen krimpen als je ouder wordt, maar ook als je dementie krijgt. Ophopingen van eiwitten zien we ook bij beide groepen. Er gebeurt zoveel tegelijk in de hersenen. Traagheid in bewegen en denken, bijvoorbeeld, wordt gestuurd door veel verschillende processen.
'Krimpende' hersenen
Hersenfuncties gaan achteruit. Delen van de hersenen 'krimpen' (atrofie) of functioneren niet goed meer door een bloeding of zuurstoftekort als gevolg van bijvoorbeeld een beroerte.
Hersenatrofie is het verlies van hersenweefsel, een proces waar iedereen mee te maken heeft als een natuurlijk gevolg van het ouder worden. Dit wordt ook 'verlies van hersenvolume' of het 'krimpen van de hersenen' genoemd.
Mensen produceren heel hun leven nieuwe hersencellen volgens nieuwe studie. Mensen blijven ook als ze volwassen zijn, nieuwe hersencellen aanmaken in de hippocampus, een deel van de hersenen dat betrokken is bij leren, het geheugen en de emoties.
Ook over de gevolgen op de lange termijn is niets bekend. Wel lijkt het erop dat COVID-19 ook de hersenen aantast. De hersenen van overleden patiënten zijn onderzocht en die zijn beschadigd. Het is nog niet duidelijk of dat ook gebeurt bij patiënten die de ziekte overleven.
Vergeet je snel dingen, word je regelmatig moe wakker, heb je soms moeite om je te concentreren en voel je je vaak slap en futloos? Al dit soort symptomen wordt gezamenlijk ook wel beschreven als 'hersenmist' of 'brain fog'.
Als iemand zich zorgen maakt, veel stress heeft of veel piekert, is er in de hersenen tijdelijk minder ruimte voor andere dingen. De geheugenklachten verdwijnen weer als de zorgen minder worden.
Nee, je hersencellen gaan niet dood van alcoholgebruik. Dat is een fabeltje. Het verandert wel de chemische samenstelling van je brein. Als je op regelmatige basis de neurochemie van je hersenen verandert, veranderen op den duur de eiwitten van de cellen.
De essentie van functionele neurologie is het inzetten van de plasticiteit (aanpassingsvermogen) van het brein om herstel op te laten treden. Neuroplasticiteit is dus essentieel voor het herstel van hersenen en zenuwen. Door het brein op de juiste wijze te stimuleren, kan het brein zichzelf herstellen.
Wanneer spieren weinig tot geen signalen ontvangen, worden de spieren onvoldoende geprikkeld tot samentrekken en worden ze zwak. Dit veroorzaakt dunne (= atrofie) en slappe spieren.
Oorzaken. Als spieren niet gebruikt worden, bijvoorbeeld door verlamming of door langdurige inactiviteit, gaan ze atrofiëren, wat wil zeggen dat de spieren dunner worden waardoor er krachtverlies optreedt. Spieratrofie kan optreden bij tal van situaties.
Leeftijd is de belangrijkste risicofactor voor dementie. Hoe ouder, hoe groter de kans op dementie. Minder dan 1 procent van de mensen tussen de 60 en 65 heeft dementie. Meer dan 40 procent van de mensen boven de 90 jaar heeft dementie.
Te lang te veel stress, of spanning, zorgt ervoor dat je hersenen minder goed functioneren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld vaker dingen gaan vergeten, snel afgeleid zijn en gevoeliger zijn voor negatieve emoties. Dit is te voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven.
Multipele systeem atrofie (MSA)
In Nederland krijgen ongeveer 1.500 tot 2.000 mensen MSA. De ziekte komt even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. MSA begint meestal tussen de vijftig en zestig jaar. Welke symptomen horen bij deze zeldzame aandoening en wat kunt u verwachten?
Tussen de 20 en 25 jaar zijn de hersenen biologisch gezien volgroeid. De hersenen groeien niet meer, maar veranderen nog steeds. Tot op hoge leeftijd kunnen er nieuwe verbindingen in de hersenen worden aangemaakt.
“Deze stof zaagt rechtstreeks aan je intelligentieniveau – aan hoe slim je kan worden – zonder dat je het meteen merkt.” Neurowetenschappers hebben namelijk ontdekt dat alcohol de uitlopers van je hersencellen – waarmee ze met elkaar in verbinding staan – afbreekt.
Een relatief geringe hoeveelheid alcohol heeft dus geen impact. Dat betekent niet dat je je hersenen niet beschadigt door veel te drinken: de uiteinden van de neuronen, de dendrieten, raken beschadigd zodat de informatie-overdracht gehinderd wordt. Ergo, dommer word je er uiteindelijk wél van.
Als u regelmatig te veel alcohol drinkt, kunt u de volgende klachten krijgen: lichamelijke klachten, zoals veel moe zijn, slecht slapen, maagklachten (oprispingen, zuurbranden), diarree, hartkloppingen, zweten, trillen, vallen, minder kracht en minder gevoel, bijvoorbeeld in uw voeten.
Hersenvermoeidheid, neurofatigue, fatigue of organische vermoeidheid zijn de termen voor de enorme intense moeheid die met hersenletsel kan komen.
Chronische stress beschadigt de hippocampus
Een verhoogde concentratie cortisol kan cellen verstoren of zelfs beschadigen. Chronische stress beschadigt de hippocampus, waardoor het cortisolniveau hoog blijft, zodat de hippocampus nog meer beschadigt – een vicieuze cirkel.
In hoeverre iemand herstelt van hersenletsel, hangt af van de situatie en persoon. Vaak treedt het meeste herstel op in de eerste periode na het oplopen van het niet-aangeboren hersenletsel. Maar er zijn ook mensen die na langere tijd nog verbetering merken, jaren nadat het letsel is ontstaan.
Kenmerken van dementie
vergeetachtigheid; taalproblemen, bijvoorbeeld niet op woorden kunnen komen of de betekenis van woorden vergeten; gedragsverandering, bijvoorbeeld ongeduldiger worden, of woedeaanvallen; problemen met dagelijkse handelingen, zoals boodschappen doen of het bedienen van een computer.
Bij spanningen en heftige gebeurtenissen kan het erger worden. Ook bij een depressie, sommige medicijnen of ziekten werkt het geheugen soms minder goed. U kunt ook andere klachten hebben, zoals problemen met aandacht of dingen begrijpen.