Het Fries is een West-Germaanse taal (vgl. hierbij de karakterisering van de Germaanse taalfamilie) die door ongeveer 400 000 mensen in de provincie Friesland wordt gesproken. Het is nauw verwant met het Nederlands maar vertoont ook een aantal frappante overeenstemmingen met het Engels, vooral op lexicaal niveau.
Fries. Fries en Nederlands zijn de officiële talen in de provincie Fryslân. Friese burgers hebben het recht om hun eigen taal (Nederlands of Fries) te gebruiken.
De verschillen in status tussen het Fries en het Limburgs zijn kortom historisch en niet taalkundig van aard. Waarom het Fries wel en het Limburgs niet als officiële taal in Nederland is erkend, heeft te maken met tijdsgeest, identiteit en mentaliteit.
Het Westerlauwers Fries wordt geschreven met het Latijnse schrift, maar het Fries heeft maar 24 letters terwijl het klassiek Latijnse alfabet er 26 heeft. De Q en de X worden in de hedendaagse spelling van het Fries niet gebruikt. In Friese woordenboeken komen de I en de Y op dezelfde plaats.
Ruim een op de tien Nederlanders spreekt thuis een van de erkende regionale talen. Nedersaksisch komt het meest voor (5 procent), gevolgd door Limburgs (3 procent) en Fries (2 procent).
De Friese taal
De 17 keuren en 24 landrechten van het Friese volk zijn tussen de 11e en 13e eeuw in het Oudfries geschreven, een Germaans dialect. Vanaf het moment dat hertog Albrecht van Saksen in 1498 besloot dat het Nederlands de bestuurstaal in Friesland moest worden, werd het Fries voornamelijk een gesproken taal.
Hallo zeggen
Nederlands: Hallo, hoe gaat het? Fries: Hoi, hoe giet it? In de ochtend kun je zeggen 'goemoarn' (goedemorgen), in de middag kun je zeggen 'goemiddei (goedemiddag) en in de avond kun je zeggen 'goejûn' (goedenavond).
van Jepema, Raed.
De tekst 'Maltho thi afrio lito' ('Ik maak je vrij, halfvrije'), uit een wetboek uit de zesde eeuw wordt over het algemeen beschouwd als de oudste Oudnederlandse zin. Daaruit kun je concluderen dat de Nederlandse taal veel eerder bestond dan de Friese.
De Friese taal wordt door de meeste Friezen gesproken en begrepen. Het Fries is een van de officiële talen van Friesland. Leer een paar woordjes Fries en verras de locals. Ook de steden en dorpen hebben vaak twee namen: één in het Fries en één in het Nederlands.
Het Fries is een oude taal, ouder dan het Nederlands, die in de 16e en 17e eeuw in de verdrukking raakt als vanuit Holland het Nederlands oprukt, vertelt Riemersma, die promoveerde op tweetaligheid. In de 19e eeuw ontstaat een emancipatiebeweging. In 1907 volgt een eerste subsidie voor de Friese taal.
De oorspronkelijke Friese taal wordt aangeduid als Oudfries. Deze taal werd gesproken in de periode van ca. 1100 tot 1575. Er zijn uit deze periode Oudfriese teksten uit het gebied van het hedendaagse Friesland, Groningen en Oost-Friesland, voornamelijk wetsteksten en notariële acten, bekend.
uitspraak (info / uitleg)) is een provincie in het noorden van Nederland. Friesland telde in 2020 649.957 inwoners. De hoofdstad is Leeuwarden. Naast het Nederlands heeft in de provincie het Fries de status van officiële bestuurstaal.
De Friezen zijn een trots volk, ze zijn vaak koppig en standvastig (blijven bij hun ideeën). Zo worden Friezen vaak omschreven. Ook zijn ze vaak blond van haarkleur, hebben ze vaak een lichte oogkleur en zijn ze lang van gestalte.
Ook woorden met miegen 'urineren' – vooral in het noordoosten van Nederland bekend – horen in deze groep thuis: mieghimmel, pismieger, miegemp, enz. Nochtans heeft dat mierenzuur niets met urine te maken.
Het Fries heeft sinds 1956 in de provincie Friesland een officiële status die gelijk is aan die van het Nederlands. In dat jaar werd in het Staatsblad 1956, 242 een begin gemaakt met het formeel toegestane gebruik van het Fries in het rechtsverkeer.
De Germanen is een verzamelnaam voor de volken en stammen uit de oudheid die een Germaanse taal spraken, zoals de Bataven, de Gothen, de Saksen en de Friezen. Ze ontwikkelden een eigen alfabet in runen. Lange tijd leefden ze in Europa naast de Romeinen en Kelten, van wie ze ook grote gebieden innamen.
Bescherming van de Friese taal
De Rijksoverheid erkent de Friese taal als officiële taal via de Wet gebruik Friese taal en onder het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden. Europese landen mogen andere talen dan hun officiële landstaal erkennen. Zo beschermen zij de vele talen in Europa.
Aantal in nieuw rapport Rekenkamer is hoger dan cijfers ministerie omdat digitale vaardigheden worden meegerekend. Nederland telt 2,5 miljoen mensen die de taal onvoldoende machtig zijn.