Taybessen zijn een kruising van bramen en frambozen. Bij slechte groei kunnen de vruchten abnormaal klein blijven.
Weinig schaduw omdat de meeste soorten geen uitgesproken schaduwbomen zijn (zoals de beuk, Am. eik en douglas). Bramen zijn op veel plaatsen onderhand een plaag geworden. Een paar struiken en wat lage ranken zijn welkom, maar als het grotere oppervlakken beslaat bemoeilijken ze de toegankelijkheid voor onderhoud.
PLANTEN / RASSEN
Bedenk daarbij ook wat een braam nodig heeft: minimaal 2,5 meter maar liever nog 3 meter ruimte in de breedte. Je leidt bramen en hebt er dus stokken of palen met draden nodig, of een ander soort hekwerk waar je de takken aan kunt opbinden.
Plant de struikjes bij voorkeur in maart/april. Snijd de stengels na het planten terug tot op een lengte van 30 cm. Plant je meerdere struiken, houd dan een afstand van minstens 50 cm tussen de struiken en 1,5 meter tussen de rijen.
Een framboos is een plant die onder de grond vele vertakkingen maakt en het jaar later veel nieuwe plantjes krijgt. De framboos moet in het voorjaar helemaal teruggesnoeid worden. Een braam maakt hele lange takken die opgebonden moeten worden en die het volgend jaar pas vruchten geeft.
De braam dient bij voorkeur van de winter tot het vroege voorjaar te worden geplant op een beschutte, zonnige of licht beschaduwde plaats. De grond bevat bij voorkeur voldoende voeding, is doorlatend en vochtig.
Als je die tweejarige stengels niet wegsnoeit, zullen de zijtakken zich elk jaar opnieuw vertakken en ontstaat er een enorme wirwar. Omdat de takken weinig licht krijgen, worden de vruchten ook kleiner. Houd je plant dus in model en snoei jaarlijks na de oogst alle vruchtstengels weg.
Een framboos staat het liefst op een zonnige standplaats maar doet het ook goed in de halfschaduw. Ze houdt van een lichtzure grond (Ph 6,0 tot 6,5). Frambozen wortelen oppervlakkig maar zijn ook gevoelig voor wortelrot. Om die reden moet het grondmengsel luchtig maar tegelijkertijd vochtvasthoudend zijn.
De struiken stellen weinig eisen aan de grond, een plekje in de volle zon is wel gewenst. Plant de struiken van eind oktober tot april (als het niet vriest) en kort ze meteen in tot 30 cm boven de grond. Ze kunnen als aparte struiken gekweekt worden of in rijen tegen een hekwerk.
Gebruik schoon- en scherp snoeigereedschap en knip de rijpe frambozen af. De vruchten groeien op nieuw hout. Deze stengels zullen na het oogsten afsterven, en worden vervangen door nieuwe stengels uit de grond. Van een frambozenplant kun je 500 gram tot 1 kilogram oogsten.
Een frambozenstruik levert in totaal 2+3+3 (dan een bordje met hulp erbij zetten) en dan nog eens +3 = 11 frambozen op. Dit betekent dat verkoop van frambozen van 1 struik netto 468+92-220=340 op kan leveren.
Wanneer je een frambozentuin wilt aanplanten is het wel een kwestie van een goede voorbereiding want de frambozen worden ongeveer 1 meter hoog en ongeveer 50 cm breed.
Plant 4 scheuten per meter in rijen. Tussen de rijen laat je 2m afstand. Na het planten snoei je de uitlopers terug tot op 30cm. Houd er bij het planten rekening mee dat frambozen oppervlakkig wortelen.
Frambozen doen het het best in een plekje in de zon of in lichte schaduw. De planten houden van lichte grond dus maak de grond goed los. Bij zware grond, zoals klei, helpt het om de grond met wat potgrond te vermengen. Zo krijgt de plant een betere start.
Groeiwijze. De braam (Rubus fruticosus) is een sterk groeiende plant met een enorme neiging tot woekeren. Je hoeft je dus geen zorgen te maken of bramen goed zullen groeien. Het is meer een kwestie van de plant in toom houden om te voorkomen dat je tuin in een bramenjungle verandert.
Over water geven
Je kunt direct water geven in het plantgat, of je doet dat na afloop, wanneer de plant al in de grond zit. Frambozen groeien vrij makkelijk en hebben geen specifieke eis wat het geven van water betreft. Check vooraf wel of de wortelkluit vochtig aanvoelt.
Frambozen kan u beter ook geen (of heel weinig) kalk geven. Frambozenplanten houden van lichtzure grond. Ook champost kan u beter NIET geven aan frambozen. KALKMINNENDE PLANTEN DIE VAN EXTRA KALK HOUDEN.
Frambozen houden namelijk van een lichtzure grond (Ph maximaal 6,5 maar liever wat lager), die ook nog humeus moet zijn, vochtvasthoudend (omdat ze oppervlakkig wortelt) maar ook goed vochtdoorlatend (omdat frambozen gevoelig zijn voor wortelrot). Te kalkrijke grond geeft ijzergebrek/chlorose en meer kans op ziekten.
Kwekers telen frambozen vaak alleen maar voor erbij, en dan liefst buiten het seizoen, in mei en oktober, zodat de prijs hoog is. Terwijl de markt juist overspoeld zou moeten worden door frambozen, dan wordt de prijs vanzelf lager. Bovendien zijn frambozen ontzettend gezond, dus zouden ze juist gepromoot moeten worden.
Het opbinden van bramen en frambozen kun je tegen een schutting, muur of pergola doen. Ook kun je zelf een eenvoudige constructie maken waar je de scheuten op kunt binden. Gebruik hiervoor palen die je met een afstand van 3 meter van elkaar in de grond slaat. Vervolgens span je draden tussen deze palen.
Re: wildgroei framboos
Een mortelkuip steekt zeker 30 cm diep.
Bij bestaande frambozenbeplantingen kan de eerste bemesting het beste in het voorjaar plaatsvinden, om de vruchtvorming optimaal te ondersteunen. De tweede keer kan je kort na de oogst in de herfst bemesten, om de plant na de vruchtvorming weer van de ontbrekende voedingsstoffen te voorzien.
Frambozen worden grofweg opgedeeld in twee grote groepen. De zomer- en de herfstframbozen. De naam slaat op het seizoen waarin ze van nature frambozen produceren. Zomerframbozen in de zomer (juni-juli), herfstframbozen vanaf de late zomer tot de diepe herfst (vanaf 15 augustus tot november).
Frambozen kun je in principe na de oogst snoeien maar het kan ook de hele rustperiode nog (in de winter dus). Frambozen dragen volgend jaar vrucht op het hout dat dit jaar is gevormd.