Er is er veel onrust over ziektes door blootstelling aan laagfrequent geluid en infrasoon geluid (trillingen) van windmolens. Maar uit onderzoek van het RIVM blijkt daarvoor geen bewijs.
Het RIVM en de GGD's werken samen in wat officieel het 'Expertisepunt Windenergie en Gezondheid' heet. Recent onderzoek bevestigt dat het geluid van windmolens kan leiden tot ernstige hinder, die soms kan uitmonden in gezondheidsklachten.
Sommige mensen hebben meer last van geluid van windmolens dan andere mensen. Of je last hebt van geluid hangt af van de sterkte en het soort geluid. Maar het verschilt ook van persoon tot persoon.
Een primeur in Frankrijk: de rechter in Toulouse heeft het 'windmolensyndroom' erkend, nadat een echtpaar in het Zuid-Franse Fontrieu klaagde over gezondheidsschade als gevolg van de windmolens in de buurt van hun huis. De uitbaters ervan moeten hun ruim 100 duizend euro schadevergoeding betalen.
Geluidsoverlast door windmolens
Een windmolen mag gemiddeld niet meer dan 47 decibel geluid maken. 's Nachts mag dit niet meer dan gemiddeld 41 decibel zijn. Hiervoor worden metingen op gevels van woningen in de buurt verricht.
Hoge molens verder weg
Maar zodra ze hoger worden, moet je de afstand vergroten. Daar wordt in Nederland nog geen rekening mee gehouden. In Denemarken en enkele andere landen hebben ze wel een stelregel die betrekking heeft op de hoogte: de afstand tot de bebouwde kom is ongeveer 10 keer de hoogte van de turbine.
Moderne windturbines produceren samen met de wieken volgens de Laat zo'n 110 dB aan geluid. Op 1000 meter is daar nog zo'n 35 dB van over, op 1500 meter zo'n 28 dB.
Om de 26 windmolens op het land te funderen is 45 kilometer betonnen heipaal nodig. Per windmolen 66 palen van 23 tot 30 meter lengte en 500 mm vierkant om één windmolen met een maximale rotorhoogte van 198 meter hoogte te kunnen funderen.
De energieopbrengst van windmolens op land onbetrouwbaar is, omdat het niet altijd voldoende waait. Windmolens leveren met weinig wind betrekkelijk weinig energie op. Windmolens vervuilen het beeld van de horizon en kunnen geluidsoverlast veroorzaken. Het bouwen en afbreken van windmolens kost ook energie.
Dat zit 'm vooral in de productie: een standaard 3 mW windturbine op land bevat 300 ton staal en ijzer, naast ruim 8 ton aan andere metalen. De fundering vraagt 900 ton beton.
Windturbines moeten op een bepaalde minimale afstand van elkaar staan. Een vuistregel voor de onderlinge afstand is vijf keer de diameter van de rotor. Een kleinere onderlinge afstand heeft tot gevolg dat de turbines niet optimaal profiteren van de wind: ze staan dan bij sommige windrichtingen in elkaars luwte.
Het gewogen gemiddelde windturbinegeluid in de nacht mag niet hoger zijn dan 41 dB(A), gemeten op de gevel van de woning. Er gelden wettelijke grenswaarden voor de hoeveelheid geluid die een windturbine bij bijvoorbeeld een woning mag produceren. Deze grenswaarden worden uitgedrukt in 'Lden' en 'Lnight'.
de afstand van de windturbine tot de woningen en andere 'gevoelige bestemmingen' (bijvoorbeeld scholen) minder dan 12 maal de rotordiameter is. Bij een rotordiameter van 110 meter (blad van 55 meter) geldt dan: binnen een afstand van 1.320 meter.
De beroemdste molenlocatie is Kinderdijk, waar in een klein gebied veel poldermolens te vinden zijn. De Zaanse Schans heeft diverse typen molens, evenals de gemeente Alblasserwaard. De Drooggemaakte Polder aan de Westzijde te Aarlanderveen wordt nog steeds alleen met de wind door een molenviergang bemalen.
Tijdens het opwekken van stroom met een windmolen komt er geen CO2, fijnstof of stikstofoxide in de lucht. Er komt wel CO2 vrij bij tijdens de bouw, bij het onderhoud en de afbraak van de windturbines, want daarvoor is energie nodig uit fossiele brandstoffen. Maar over de hele levensduur is die uitstoot erg laag.
Energie-onafhankelijk: windmolens maken ons onafhankelijk van andere energiebronnen of landen die energie leveren. In tegenstelling tot fossiele brandstoffen, raakt de wind nooit op.
Dit komt omdat windturbines op zee gecompliceerder zijn om te bouwen. De fundering en plaatsing van een dergelijke molen is niet eenvoudig. Dicht langs de kust hebben we te maken met vogeltrekroutes. Verderop in zee kun je er lastig bijkomen.
De rotor: het puntje van de windturbine
De wieken draaien door de wind. Als de wieken draaien, draait de rotor. Deze beweging wordt omgezet in schone elektriciteit.
Een windmolen bevat ook zeker 1000 liter smeerolie. De meeste turbines hebben een 'versnellingsbak' die de draaiing van de wiekas omzet naar een toerental dat optimaal is voor stroomopwekking.
Een wiek is 60 meter lang en weegt ongeveer 7 ton. Dat gewicht valt overigens in het niet bij het gewicht van de nacelle (ook wel gondel genoemd).
Er zijn diverse mogelijkheden om je huis te isoleren, maar om te isoleren om laagfrequent geluid te weren zit een 'maar' aan. De geluidsisolerende eigenschappen van dubbel glas zijn frequentieafhankelijk. Hoge frequenties worden veel beter tegengehouden dan lage frequenties.
Voor het plaatsen van een kleine windturbine op het dak of in de tuin heb je een omgevingsvergunning nodig. Voordat je een kleine windmolen aanschaft, is het dus handig om eerst de vergunning binnen te hebben. Deze vraag je aan bij de gemeente. De gemeente kijkt daarna of de windmolen wel past bij de omgeving.
De schattingen van het aantal benodigde windmolens op land lopen uiteen van 2.000 tot 4.250 stuks in 2050. Dat zijn er hooguit twee keer zoveel als de 2.300 die er nu in Nederland staan. Door bestaande windmolens te upgraden en om te bouwen kan het aantal te plaatsen windmolens bovendien beperkt worden.
Financieel gezien kost een windmolen 3 miljoen + € 363.000 per jaar. Daarvoor moet een windmolen minimaal 15 jaar draaien om zichzelf (fabriceren, plaatsen, onderhouden en slopen) terug te verdienen.