Indien u niet beschikt over een weckketel, kunt u ook wecken in een pan. In principe blijft het op dezelfde wijze gaan. Hou ten alle tijden de potten vrij van de bodem, dit kunt u doen door een weckroostertje onder in de pan te plaatsen maar een opgefrommelde theedoek onderin is ook een mogelijkheid.
Om te wecken zonder weckketel heb je een grote pan nodig om de weckpotten in onder te dompelen in heet water. Giet het fruit, groenten, compotes of wat je wilt in de weckpot. Plaats de rubberen weckring tussen de pot en de deksel en sluit de deksel goed.
Breng alles aan de kook op middelhoog vuur. Wanneer het water kookt zet je de kookwekker op 10 minuten (voor kleine potten) of 15 minuten (voor grotere potten) wecktijd. Als je goed kijkt zie je de lucht ontsnappen uit de potten.
Glazen potten met schroefdeksel (of jampotten) kunnen voor het inmaken ook gebruikt worden. Vooral als u jam of chutney's inmaakt is een jampot een goede oplossing. Het gebruik van een jampot is mogelijk als u jam inmaakt met geleisuiker. Geleisuiker heeft een bewarende werking en voorkomt dat de jam bederft.
Het inmaken van voedsel, ook wel wecken genoemd, is een traditionele manier om levensmiddelen te conserveren in steriele glazen potten. Wecken is een gezonde, zelfgemaakte variant op geconserveerde etenswaren uit de supermarkt.
Bokaaltjes met een klemsluiting kun je niet ondersteboven zetten, maar bij bokalen met een schroefdeksel is dit wel aan te raden. Waarom? Wanneer je de bokaal ondersteboven zet, loopt de confituur naar het deksel, en komt er bij de bodem van de pot, die nu bovenaan zit, ruimte vrij.
Een te laag zoutgehalte in de pot is één van de factoren die ervoor zorgen dat de bacterie gifstoffen gaat produceren. Voeg daarom bij elke pot een theelepeltje zout toe op een pot van 1 liter. Bij verhitting boven 121,1 graden Celsius (250 graden F) gaan de sporen van de Clostridium botulinum kapot.
Aardbeien weck je bijvoorbeeld 25 minuten op 80°C, bloemkool 90 minuten op 100°C en gebraad 85 minuten op 100°C. De wecktijd begint pas op het moment dat de temperatuur van het water 90 graden is. Wanneer dit klaar is, haal je de potten eruit en verwijder je de klemmen wanneer de pot volledig is afgekoeld.
Het wecken van fruit is wel veilig omdat fruit veel voedingszuren bevat. De botulisme bacterie kan niet groeien in een zure omgeving. Sporen van de bacterie kunnen daardoor geen schade aanrichten in potten geweckt fruit of zelfgemaakte jam.
Inmaken of wecken zonder suiker is zeker mogelijk. Waar u rekening mee moet houden is dat u het product dat u inmaakt, weckt in een inmaakketel. Waarom? Geleisuiker en suiker hebben een bewarende werking waardoor u de jampot gewoon “op zijn kop” kunt zetten en op die manier kunt inmaken.
Zowel fruit als verschillende groenten zijn te wecken. De sleutel tot succes is brandschoon werken. Want elk micro-organisme dat toch in de weckfles terechtkomt, kan voor bederf zorgen. Was voor je begint je handen met desinfecterende zeep en maak dan alle potten, deksels en ringen goed schoon.
Je maakt producten in door ze in zuur, suiker, zout of zelfs alcohol te doen in een glazen pot. Vervolgens worden de potten verhit (steriliseren) om zo bacteriën te doden. Een andere techniek/systeem is wecken wat vaak verward wordt met inmaken. Dit komt door de Duitse fabrikant van materialen voor het inmaken, Weck.
Goede bacteriën
Het fermenteren van groente en fruit houdt in dat gezonde bacteriën helpen om een stofje genaamd cellulose af te breken. Ons lichaam vindt dat best lastig, dus alle hulp is welkom. De goede probiotische bacteriën zorgen er voor dat wij gezond blijven en voorkomt dat het voedsel bederft.
Bij wecken wordt voedsel geconserveerd in glazen potten of flessen. Door het voedsel in de glazen potten in een pan met water een bepaalde tijd te verwarmen tot een bepaalde temperatuur (afhankelijk van het voedsel wat geconserveerd moet worden) en daarna af te laten koelen ontstaat er in de pot een vacuüm.
Jampotten met schroefdeksels (twist-off deksels)
Voor zoete conserven als jam, confituur en gelei die je maakt met (gelei)suiker, zijn glazen potten met schroefdeksels (twist-off deksels) ideaal. De glazen potten – of simpelweg jampotten – zijn gemaakt van extra sterk glas dat bestand is tegen hoge temperaturen.
Bij wecken wordt vlees in een glazen weckpot langdurig verhit en van de buitenlucht afgesloten. Een groot deel van de bacteriën en schimmels die bederf veroorzaken, wordt gedood. Maar sommige bacteriën zijn in staat om te overleven omdat de temperatuur vaak niet boven de 100 graden Celsius komt.
Je kunt weckpotten ook steriliseren in de oven.
Zet de oven altijd iets hoger dan 100 graden. 100 graden is steriel maar niet elke oven haalt 100 graden op het moment dat de oven op 100 graden ingesteld wordt. Zorg ervoor dat de oven op temperatuur is en zet de weckpotten rechtop in de oven gedurende 15 minuten.
Een weckpot steriliseren in de vaatwasser
Verwijder alle etiketten van de potten (eventueel door ze te laten weken). Plaats de lege jampotten en deksels voorzichtig in de vaatwasser en zorg ervoor dat ze allemaal stevig staan. Laat de vaatwasser op een heet wasprogramma draaien.
Zuur (zoals azijn) doet precies het omgekeerde, het verstevigt de celwanden waardoor groenten ingemaakt in zuur juist knapperig worden. Calcium- en magnesiumionen verstevigen de celwanden ook. Gebruik daarom ongeraffineerd zout (waarin deze mineralen voorkomen) voor het inmaken en fermenteren.
Jampot op de kop of niet? Vaak wordt aangeraden de hete potten op de kop en na 5 minuten weer rechtop te zetten. Dat is een prima advies, maar niet strikt noodzakelijk. Je kunt de potten ook rechtop laten staan en rustig laten afkoelen.
De oplossing? voeg extra pectine toe en kook het een minuutje. Die extra pectine kan in de vorm van citroensap of pec/pec plus of agaragar. laat alles verder koken, ongeveer 20 minuten, nadat de massa de eerste keer begon te koken.