Sinds kort is het mogelijk om bij bij staar in één keer 2 ogen te laten behandelen. Is de tweezijdige (bilaterale) staaroperatie iets voor u? Anneke Jansen (adviseur Oogzorg bij de Oogvereniging) geeft advies. Eind 2021 is de behandelrichtlijn voor staar (cataract) vernieuwd.
Behandeling en prognose
Bij klachten zal de kunstlens worden teruggeplaatst (repositie) of worden verwijderd en zo mogelijk worden vervangen door een andere kunstlens (IOL exchange). Vaak is een glasvochtoperatie nodig waarbij de verplaatste kunstlens wordt verwijderd (zie folder vitrectomie).
De kans dat het lenszakje tijdens een staaroperatie scheurt is klein, ongeveer bij 1-2% van de staaroperaties.
Tijd tussen twee staaroperaties
Wanneer u aan beide ogen geopereerd moet worden, wordt tussen beide ingrepen ongeveer vier weken aangehouden. Dit in verband met het herstel van het oog. Een periode van vier weken kan onwenselijk zijn.
De dag na de staaroperatie kan het zicht nog wazig of verminderd zijn. Dit kan komen door een tijdelijke zwelling van het oog. Dit herstelt zich meestal vanzelf de eerste week na de operatie. Het kan ook veroorzaakt worden door de brilsterkte die veranderd is.
De oogarts bepaalt voorafgaand aan de operatie welke sterkte de kunstlens zal moeten hebben. Vaak is de wens om op een sterkte van ongeveer 0 uit te komen (d.w.z. dat er geen bril voor veraf nodig is na de operatie).
Deze kunnen gaan groeien en een dun, ondoorzichtig laagje veroorzaken. Nastaar komt niet bij iedereen voor die een staaroperatie heeft gehad. Slechts 1 tot 3 van de 10 patiënten heeft hier last van. Kinderen ontwikkelen vaker nastaar na een staaroperatie.
Door een kunstlens met de juiste sterkte uit te kiezen, is geprobeerd om uw zicht van veraf zo goed mogelijk te maken. De kunstlens gaat levenslang mee en hoeft dus niet meer vervangen te worden.
De klachten van nastaar zijn vergelijkbaar met staar. Uw gezichtsvermogen gaat geleidelijk achteruit. Soms komt het ook voor dat er tijdens de staaroperatie al sprake van een troebel lenskapsel. Dit noemen we primaire nastaar.
Wanneer kan ik weer goed zien na een staaroperatie? De meeste mensen kunnen 2 weken na de operatie weer goed zien. 4 tot 6 weken na de staaroperatie kunt u naar de opticien voor een nieuwe bril of contactlenzen.
Wanneer u geopereerd bent aan staar dan heeft u een controle-afspraak drie/vier weken na de operatie. Tijdens deze controle krijgt u van de assistent(e) of de oogarts een nieuw brilrecept mee. De opticien meet deze brilsterkte nog na voor u, ongeveer zes weken na de operatie.
Als u zich niet laat opereren, kunt u niet blind worden. Uw zicht gaat dan wel langzaam achteruit. Een staaroperatie is pas nodig als de staar u gaat belemmeren in uw dagelijkse bezigheden. Uiteindelijk ondergaan de meeste mensen met staar vroeg of laat een operatie.
Als u slecht ziet of een oogaandoening heeft zoals staar, glaucoom of maculadegeneratie, kan dit risico's opleveren in het verkeer. U kunt bijvoorbeeld moeite hebben met diepte zien, verkeersborden lezen of gevaar zien aankomen.
Oogchirurg Dr R.A. Geerling is een erkend oogarts. Met meer dan 24.000 operaties behoort hij tot de beste van Nederland. Dr. R.A. Geerling (1969) volgde zijn opleiding geneeskunde aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam.
Nog jaren na een staaroperatie bestaat de kans op het krijgen van een netvliesloslating. Dit gebeurt bij ongeveer 0,4% tot 3,6% van de patiënten. Wanneer u flitsen gaat zien of plotseling een stuk in het gezichtsveld mist, adviseren we u direct contact op te nemen met uw huis- of oogarts.
Oorzaken van staar
Dit is een normaal ouderdomsverschijnsel dat al vanaf 55 jaar kan ontstaan. Rond de 75 jaar heeft 70% van de mensen staar. Ouderdomsstaar is dan ook de meest voorkomende vorm van staar.
De operatie doet geen pijn. Artsen kunnen de staaroperatie ook met een laser doen. Onderzoek heeft laten zien dat dit meestal niet beter is dan een gewone operatie. Na de operatie krijgt u meestal een plastic doorzichtig oogkapje op uw oog.
U heeft in alle gevallen nog steeds een bril nodig voor dichtbij. Deze kunstlens is alleen geschikt als u een afwijkende vorm van uw hoornvlies heeft. U kunt ook kiezen voor de standaard kunstlens. U heeft dan wel een bril met een cilinder nodig om in de verte optimaal te kunnen zien.
Bij een deel van de mensen die een staaroperatie ondergaan kan de staar weer gedeeltelijk terugkomen. De klachten die dan ontstaan, zijn vergelijkbaar met staarklachten, met name wazig, niet scherp zien. In zo'n situatie is er sprake van nastaar. Dit is overigens een veelvoorkomend verschijnsel.
Bij een staaroperatie haalt de oogarts de troebele lens uit het oog en vervangt deze door een kunstlens. Deze lens gaat de rest van uw leven mee. De oogarts opereert meestal maar één oog per operatie.
Nastaar is een onschuldige aandoening die met laser verholpen kan worden.
Wetenschappelijk is nog nooit bewezen dat staar te voorkomen is. Mensen met staar hebben waarschijnlijk gewoon pech. Wel wordt vaak beweerd om gezond te eten, niet te roken en zo weinig mogelijk te stressen. Tevens is te lang naar beeldschermen kijken ook slecht voor je ogen, wat kan bijdragen aan staar.
In de volksmond wordt de oogaandoening glaucoom nog vaak 'groene staar' genoemd. Deze term is verouderd en wordt in de medische wereld echter niet meer gebruikt. Glaucoom is namelijk een ziekte waarbij de oogzenuw aangetast is. Dit wordt meestal veroorzaakt door een verhoogde druk in de oogbol.
Staar ontstaat als gevolg van veroudering van de ooglens: nagenoeg iedereen krijgt in de loop van de jaren een minder heldere lens. Bij sommige mensen is het aangeboren. Andere oorzaken kunnen zijn: Stofwisselingsziekten (zoals diabetes)