Het roept veel verdriet en onmacht op als je van zo dichtbij meemaakt dat een dierbare zijn of haar gezondheid verliest. Dan ga je rouwen om het verlies van de persoon die hij of zij was en van jullie leven en activiteiten samen. Dit is rouw bij leven. We noemen het ook wel anticiperende rouw.
Anticiperend rouwproces
Dit verwerkingsproces vóór het lijfelijke verlies van een geliefde persoon wordt in de literatuur vaak anticiperende rouw genoemd. Daarbij rouw je niet alleen om het definitieve verlies dat begint met de ziekte van je naaste, maar steeds opnieuw. Vaak herken je deze gevoelens niet als rouw.
Zo kun je verdriet voelen, maar ook boosheid, ongeloof of schuld. Daarnaast brengt rouwen ook vermoeidheid, lichamelijke pijn en bijvoorbeeld hoofdpijn met zich mee. Lichamelijke klachten door rouw zijn te verklaren door de schok die het plotselinge verlies bij je teweegbrengt.
Normaal, bestaat dat eigenlijk? Er bestaat geen standaard proces voor rouw. Er is ook geen tijdlimiet aan een rouwproces. Verdriet van een verlies draag je met je mee en er kunnen in een leven altijd momenten komen dat dit weer heel sterk voelbaar is.
Hoe lang rouwverwerking duurt is door de verschillende factoren moeilijk te zeggen. Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat mensen na drie maanden na het overlijden van hun partner, pas de ergste fase van rouw doormaken. Na gemiddeld ruim een jaar beginnen partners zich vaak weer beter te voelen.
Zo zijn er volgens de Zwitsers-Amerikaanse psychiater Elisabeth Kübler-Ross 5 fases van rouw. Het rouwproces begint volgens haar met ontkenning en wordt opgevolgd door woede, het gevecht aangaan / onderhandelen, depressie en uiteindelijk aanvaarding.
1- Veel praten over het verlies is de beste manier om het te verwerken. Praten over het verlies is een van de vele manieren om om te gaan met het verlies. Je beperken tot praten is echter niet de meest effectieve manier van verliesverwerking.
Het maakt u somber; u heeft minder zin in dingen. Ook als de somberheid minder wordt, zullen er nog regelmatig momenten zijn waarop u het verdriet weer voelt. Somberheid kan overgaan in een depressie. U kunt in een periode van rouw ook een tevreden gevoel hebben.
Het maakt dat ons werkgeheugen minder kan opslaan dan normaal als we in de rouw zijn, en als wel, dan kost dat meer energie. 'Daardoor hoor je ook vaak dat mensen langere tijd hevig vermoeid zijn na het verlies van een dierbare.
We rouwen om verlies van wat ons dierbaar is. Rouw is de achterkant van de liefde. Als rouw niet wordt genomen, ontstaat er gestolde rouw met als gevolg dat de hechting stagneert en de liefde niet meer voluit kan stromen.
Iemand kan zich bijvoorbeeld helemaal terugtrekken, opstandig zijn, zich volledig op het werk storten of veel drinken. Sommigen huilen niet, anderen juist heel veel. Het rouwproces is pas voltooid als alle vier de taken zijn voltooid. Hoe lang dat duurt staat niet vast.
Wens iemand sterkte
Zeg tegen jouw dierbare dat je het verschrikkelijk vindt wat er is gebeurd en je met hem meeleeft. Wens hem alle kracht toe die hij nodig heeft. Geef bovendien aan dat je er altijd voor hem bent en dat hij altijd op jouw steun kan vertrouwen en hulp aan je kan vragen.
Wat kun je direct doen bij overlijden? Bel gelijk de huisarts of zijn/haar waarnemer als de betreffende persoon thuis is overleden. Bij een overlijden in een ziekenhuis of zorgcentrum gebeurt dit automatisch. Krijg je op reis te maken met een overlijden, neem dan contact op met de alarmcentrale van de reisverzekering.
Herstellen van de schok
Mensen met stress kunnen minder eetlust hebben, slechter slapen, maag- en darmklachten of hoofdpijn krijgen. Daarnaast zijn er allerlei mentale klachten zoals gevoelens van angst, onzekerheid, een opgejaagd gevoel en negatieve gedachten.
Rouw hoort helaas bij het leven en mensen kunnen zich er echt ziek van voelen. Uit recent onderzoek blijkt ook dat 1 op de 10 mensen die een dierbare hebben verloren, een burn-out krijgt door de combinatie rouw en werk.
Rouw maakt deel uit van het normale, gezonde leven, terwijl er bij depressie sprake is van een ziekte. Dit verschil is belangrijk omdat het gevolgen heeft voor de behandeling. Wie in de rouw is, kan wel dezelfde klachten hebben als iemand die depressief is.
Complexe of gecompliceerde rouw is rouw die acuut blijft, vastloopt, waarbij de pijn ondraaglijk blijft en men niet goed kan functioneren in het dagelijks leven.
Vijf fases van het Kübler-Ross verandermodel
Fase 1: Ontkenning. Fase 2: Boosheid. Fase 3: Onderhandelen. Fase 4: Depressie & Testen.
Woede, ontkenning en rationalisatie bestaat voornamelijk uit onderdrukte pijn die wij vaak opkroppen. Deze fase kan behoorlijk lang duren. Niet iedereen heeft even lang verdriet. Dit kan verschillen van dagen, weken tot zelfs maanden of jaren.