Er heerst soms het idee dat er te veel kalk in het kraanwater zit en dat je dat kunt verwijderen door water te koken. Helaas werkt dat niet helemaal zo. Als je water kookt verdampen er watermoleculen, maar de mineralen, zoals kalk, blijven juist achter.
De beste manier om kalk uit het water te halen is door middel van een filtersysteem, oftewel een waterontharder. Deze wordt op de waterleiding aangesloten. De waterontharder vangt calcium en magnesium af, en voorziet zo de rest van het huis van zacht water.
Op zich is kalk niet ongezond of gevaarlijk. U hoeft zich dus geen zorgen te maken als u hard water drinkt of het gebruikt om koffie of thee te bereiden. Calcium is zelfs een belangrijk mineraal voor de opbouw van botten en tanden. Toch kunt u de dagelijks aanbevolen hoeveelheid calcium niet uit hard water halen.
Water zacht maken door te koken
Door hard water aan de kook te brengen, zal het koolstofdioxide (CO2) uit het water ontsnappen, waardoor de calcium en magnesium op de bodem neerslaan als 'ketelsteen'. We spreken in dit geval over de tijdelijke hardheid, of juister: de carbonaathardheid, die verdwijnt.
Kalk in water is niet slecht of schadelijk voor de menselijke gezondheid, en ook planten en dieren hebben er geen last van. Sterker nog: kalk (calcium) is onontbeerlijk voor zowel mensen, dieren als planten.
Het drinken van onthard water is net zo veilig. Voor je gezondheid doet water uit een waterontharder zo gezien niets, behalve dat de smaak van zacht water stukken lekkerder is.
Hoewel kalk in principe niet schadelijk is voor je gezondheid, is het belangrijk om je waterkoker regelmatig te ontkalken. Als de kalk zich opstapelt, zou je namelijk weleens onsmakelijke brokjes in je thee of kookwater kunnen terugvinden.
Zacht water zou beter zijn voor een gevoelige huid, maar kan juist ook weer leiden tot huidirritatie omdat zeep minder goed van je huid afspoelt. Het drinkwater is door drinkwaterbedrijven dusdanig onthard dat de aanwezige hoeveelheid kalk geen invloed heeft op het lichaam.
Er zijn enkel een paar kleine nadelen aan zacht water. Zo verandert de smaak van het water een beetje. Wie dagelijks van de kraan drinkt, zal na het plaatsen van een ontharder merken dat het water plots anders smaakt. Maar geen paniek, want na verloop van tijd went dit bij iedereen.
Veel mensen geven de voorkeur aan het drinken van hard water vanwege alle essentiële mineralen die het bevat. De smaak is ook een belangrijk verschil tussen de twee soorten water. Omdat zacht water de neiging heeft een beetje zout te smaken, geven velen de voorkeur aan hard water.
Als je water kookt verdampen er watermoleculen, maar de mineralen, zoals kalk, blijven juist achter. Hierdoor is er minder water, waar in verhouding juist meer kalk in zit. Er zal een beetje kalk neerslaan in je pan of waterkoker, dat is de kalkaanslag, maar er zit nog steeds kalk in je water.
Als u water 3 minuten kookt, gaan alle bacteriën dood. Na het koken kunt u het water veilig drinken. Een kookadvies geldt meestal 3 tot 4 dagen. Soms krijgt u een kookadvies zonder dat uw drinkwater vervuild is.
Is Nederlands kraanwater veilig? Ja. De eisen die aan kraanwater worden gesteld op het gebied van biologische en chemische veiligheid zijn erg hoog, en de kwaliteit wordt door middel van regelmatige analyses streng bewaakt. Een enkele keer geven drinkwaterbedrijven een kookadvies.
In het geval van drinkwater is het beter om het water lang te koken, zodat de kalkdeeltjes achterblijven in de waterkoker en je veel zachter water schenkt. De tip is wel om de waterkoker regelmatig te ontkalken met azijn of opgelost citroensap, omdat de werking en de levensduur door kalkaanslag snel terugloopt.
Water dat je hebt gekookt, bevat minder kalk. Het water is dus minder hard. Dit komt ten goede aan je (kamer)planten. Wij koken er niet speciaal water voor, maar er blijft toch best vaak water achter in de waterkoker.
De beste waterontharder voor veruit de meeste huishoudens is de Omega 200. Deze waterontharder van Omega onderscheidt zich van andere merken door de krachtige werking van hoogwaardig kunsthars. Hierdoor oogt én smaakt het water natuurlijk zacht, vergelijkbaar met bronwater uit de supermarkt.
Smaak. Wel is het zo dat onthard water vaak een andere smaak heeft dan hard water. Hoewel het natriumgehalte door ionenuitwisseling toeneemt, krijgt het zachte water toch geen zoute smaak. De zoute smaak die de mens waarneemt wordt veroorzaakt door een verbinding tussen natrium en chloriden.
Waterhardheid in Nederland
1°dH houdt in dat er per 1000 liter water 17,8 gram kalk in het water zit. Bij een gemiddelde waterhardheid van 8°dH en een waterverbruik van 150m3 op jaarbasis, krijgt u daarmee elke twee weken één kilogram kalk in uw leidingen. Dus hoe hoger de °dH, hoe meer kalk er in het water zit.
Het is ook mogelijk om speciale teststrips te kopen, die u in het kraanwater houdt. De strips meten de waterhardheid en op de strips verkleuren vakjes. Ieder vakje staat voor een bepaalde hardheid. De strips geven de waterhardheid aan voor bijvoorbeeld 7, 10, 15, 20 dH of hoger.
Daardoor zijn er veel schelpen in de bodem blijven zitten: kalk dus. Hier in Epe op de Veluwe bestaat de bodem vooral uit zand en is heel schoon. Er zit bijna geen kalk in. Daarom is dit het zachtste water van Nederland.
Gedemineraliseerd water is water dat op zo'n manier is gezuiverd dat het van (de meeste) mineralen is ontdaan. Het gaat hier bijvoorbeeld om calcium, chloride, sulfaat, magnesium en natrium. Gedemineraliseerd water wordt ook wel demiwater of gedeïoniseerd water genoemd.
De enige manier waarop de samenstelling van gekookt water verandert, is dat exact dezelfde opgeloste stoffen (mineralen) nu in een kleiner volume zitten, maar dit gebeurt ook al na één maal koken. Iedereen kan dus met een gerust hart een kopje thee zetten met water dat al één of meerdere keren heeft gekookt.”
Schadelijke stoffen
Bij het steeds opnieuw koken van water in een waterkoker komen stoffen vrij die schadelijk zijn als u er teveel van binnenkrijgt. Dit zijn stoffen zoals nitraten en fluoride. “Wanneer je hetzelfde water 2 keer kookt, kan het zijn dat bepaalde concentraties worden versterkt.
Pas op met azijn. Azijnzuur kan het elementen en afdichtingen aantasten. Lees dus goed de handleiding van het produkt. Veel apparaten kunnen alleen nog maar veilig ontkalkt worden met een ontkalker op basis van citroenzuur.