De beste manier om stress te bestrijden is gezonder gaan leven, met meer aandacht voor slaap, lichaamsbeweging, ontspanning en gezonde voeding. Ook mindfulnesstraining of relaxatie-oefeningen hebben soms een goed effect. Anderen hebben nood aan psychologische begeleiding of psychotherapie.
Je spieren spannen zich constant aan, je bent vermoeid, kunt je moeilijk concentreren of heb last van veel (spannings)hoofdpijn. Door chronische stress verhoog je de kans op overprikkeling, hartritmestoornissen en andere psychische klachten zoals een burn-out, angststoornis en depressie.
Die moderne 'stressoren' gaan niet weg na een aantal minuten of uren, maar blijven constant aanwezig. Je stresssysteem komt niet meer tot rust en dat heeft funeste gevolgen in je lijf. Als we zeggen dat cortisol bedoeld is voor stress die wat langer duurt, bedoelen we minuten of uren, niet maanden of zelfs jaren!
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Beweeg vaak. Veel bewegen en sporten maakt stress minder. Het helpt om u minder zorgen te maken. U voelt zich positiever.
Bekende oorzaken zijn een hoge werkdruk en ziekte of overlijden van een naaste. Stress kan zich uiten in lichamelijke en psychische klachten. Het is merkbaar in gevoelens, gedrag en/of gedachten. Voldoende beweging en ontspanning zijn belangrijk.
Chronische stress beschadigt de hippocampus
Een verhoogde concentratie cortisol kan cellen verstoren of zelfs beschadigen. Chronische stress beschadigt de hippocampus, waardoor het cortisolniveau hoog blijft, zodat de hippocampus nog meer beschadigt – een vicieuze cirkel.
Stress kan leiden tot psychische klachten zoals slaapproblemen en moeheid, somberheid en psychose. Ook kan je last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel, een hoge bloeddruk en veel zweten. Dit zijn signalen dat de stress te veel wordt of te lang duurt.
Als iemand zich zorgen maakt, veel stress heeft of veel piekert, is er in de hersenen tijdelijk minder ruimte voor andere dingen. De geheugenklachten verdwijnen weer als de zorgen minder worden.
Kalmeringsmiddelen zijn medicijnen die uw emoties minder sterk maken. Ze helpen vooral tegen angst, zenuwen en stress. Bekende kalmeringsmiddelen zijn benzodiazepinen. Voorbeelden van kalmeringsmiddelen zijn alprazolam, bromazepam, diazepam en lorazepam.
Ons afweersysteem houdt de bacteriën prima onder controle, totdat stress-hormonen de afweer onderdrukken – en daarvoor is hard bewijs. Stress kan dus een duw richting ziekte geven. En dan niet alleen richting psychische klachten zoals overspannenheid of burn-out, maar bijvoorbeeld ook de oogziekte serosa.
Acute stressoren: plots en vaak onverwacht daar, zoals de ziekte van een gezinslid. Chronische stressoren: constant aanwezig en voorspelbaarder zoals het constante geroezemoes op een landschapsbureau of verkeersdrukte.
Dit kan bijvoorbeeld een wandelingetje zijn of een boek lezen. Het kan ook helpen om je mobiele telefoon even weg te leggen. Daarnaast bestaan er veel ontspanningsoefeningen die je kunt volgen. Muziek kan je ook helpen ontspannen; het heeft een aantoonbaar positief effect op de hersenen.
Burnout duurt het langst van alle werkgerelateerde psychische klachten. Opvallend is ook de grote spreiding in duur van burnout: van drie maanden tot meer dan een jaar.
Iemand met burn-out klachten heeft last van de volgende drie kenmerken: Spanningsklachten, zoals: lichamelijke vermoeidheid, concentratieproblemen, geheugenproblemen, onrustig slapen, piekeren en/of een gejaagd gevoel. Verliezen van grip op de situatie en een gevoel van machteloosheid.
Spanningshoofdpijn voelt aan als een lichte tot matige hoofdpijn die vaak begint aan de zijkanten van het hoofd en is eerder zeurend en dof. Sommige mensen ervaren ook een druk op het voorhoofd door stress. Spanningshoofdpijn veroorzaakt inderdaad eerder een drukkende pijn, die aanvoelt als een soort band om het hoofd.
Wandelen werkt stress verlagend
Door wandelen krijg je namelijk het stresshormoon cortisol uit je lijf. In tegenstelling tot fietsen en hardlopen, zorgt wandelen er namelijk voor dat je vertraagt en onthaast. Bij wandelen gaat het niet om de snelheid, afstand of de prestatie.
Optimaal functioneren cortisol volgt een patroon, ook wel de “cortisol curve” genoemd. In een gezonde curve is cortisol hoog in de ochtend en neemt langzaam af gedurende de dag en avond. Maar bij chronische stress blijft het lichaam de hele dag door cortisol produceren.
De werknemer voelt zich vaker en in toenemende mate moe, hij piekert steeds vaker, heeft vaker last van zijn nek- en schouderspieren, hij krijgt vaker zijn werk niet af, maakt steeds meer fouten en wordt steeds meer prikkelbaar.
Stress en de buik
Dit zorgt voor een verhoogde hartslag, meer adrenaline en een sneller reactievermogen. Dit heeft wel als gevolg dat er minder bloed naar de darmen gaat. De darmfuncties worden hierdoor vertraagd. Dit kan leiden tot verschillende darmklachten, zoals maagpijn, verstopping en een opgeblazen buik.
In een stresssituatie geeft het brein een seintje aan de hersenen om adrenaline en cortisol aan te maken waardoor de hartslag, bloeddruk en de ademhaling omhoog gaan. Hierdoor ben je alert, kun je je beter focussen én werkt het geheugen uitstekend. Wanneer het stressmoment voorbij is zakken de stresshormonen weer.