Koken & EtenSoms gaat die pan soep of stamppot niet helemaal op. Dus zet je de pan of een bakje in de koelkast zodat je de volgende dag een lekkere lunch of diner hebt. Als je dat doet, dan moet het eten eerst goed afkoelen. Twee experts op het gebied van voedselveiligheid geven tips.
Eten dat nog niet is afgekoeld zorgt ervoor dat de temperatuur in de koelkast stijgt. Hierdoor wordt de kans op te veel bacteriën vergroot en gaat de kwaliteit van de andere producten in je koelkast achteruit. Laat je warme eten dus een half uurtje afkoelen op het aanrecht en zet het dan alsnog koud.
Je doet er goed aan om je eten eerst eventjes te laten afkoelen. Niet alleen omdat het anders ten koste gaat van de smaak, maar vooral omdat je dan bacteriën minder de kans geeft zich te verspreiden. Het zit namelijk zo: als je je eten warm in de koelkast zet, stijgt de temperatuur van de koelkast.
Die oxidatie zorgt ervoor dat je eten sneller van smaak verandert, én vooral sneller bederft. Liesbeth heeft dus wel een béétje gelijk: het is daarom beter om eten in een pot mét deksel in de frigo te bewaren, dan zomaar in de pan.
Laat producten snel afkoelen
Dat kan de kwaliteit van het product verslechteren en het is ook minder milieuvriendelijk. Kliekjes koelen sneller af als je het bakje of de pan in een laagje koud water zet. Laat de kliekjes niet langer dan 2 uur buiten de koelkast staan.
Houd je aan de twee-uur-regel: bederfelijke etenswaren kunnen twee uur kamertemperatuur aan, maar daarna moeten ze gekoeld worden. Warm eten moet warm blijven, boven de 60 graden, en koud eten moet koud blijven, onder de 5 graden.
Is het beter recent gemaakt warm eten zo veel (dus lang) mogelijk af te laten koelen voor het de koelkast ingaat, of juist zo kort mogelijk in verband met bacteriën?... Snel koelen is uiteraard het allerbeste om bacteriegroei tegen te gaan.
Binnen of buiten de koelkast
Hoewel de vuistregel is dat warm voedsel warm moet blijven en koud voedsel koud, kun je pizza toch beter in de koelkast bewaren. Gekookt voedsel kan volgens voedselexpert Archie Magoulas na twee uur buiten de koelkast gevaarlijke bacteriën ontwikkelen. Hiervan kun je buikgriep krijgen.
Hoelang blijft ham goed buiten de koelkast? Na aanbreken verpakking buiten de koeling, uitgaande van een temperatuur van 19 graden Celcius: 6 tot 8 uur. Na 2 uur begint het vlees te verkleuren, maar je kunt het dan nog wel eten.
Ligt een maaltijdkliekje langer dan 2 dagen in de koelkast? Gooi het dan weg. Na 2 dagen is de kans dat er schadelijke bacteriën groeien waar je ziek van kunt worden, groter. Als je kliekjes van een maaltijd in de vriezer bewaart, kun je het tot 3 maanden later opeten.
De snelste manier om je eten af te koelen, is door de pot in een bak met koud water te zetten. In de zomer (of wanneer het binnen warm is) voeg je best ook wat ijsblokjes toe, zodat het water niet te snel opwarmt. Ververs het water om de 5 minuten, zodat het goed koel blijft.
Even afkoelen
Volgens het Voedingscentrum moet je de maaltijd altijd even laten afkoelen voordat je het in de koelkast zet. Hierdoor hoeft de koelkast minder hard te werken om het eten te koelen en worden de producten eromheen minder aangetast.
Soep afkoelen en inpakken
Plaats de pan in een bak koud water en laat deze snel afkoelen. Laat restjes soep niet langer dan 2 uur buiten de koelkast staan.
Warm eten kan niet direct in de diepvries. Eten dat nog niet is afgekoeld, zorgt er namelijk voor dat de temperatuur van de diepvries stijgt. Dit vergroot de kans op bacteriën en zorgt ervoor dat de kwaliteit van andere producten in de vriezer achteruitgaat.
Terugkoelen moet dus zo snel mogelijk gebeuren. Natuurlijk 'hoe sneller, hoe beter', maar altijd binnen 5 uur en naar een temperatuur van maximaal 7°C. Meet na 2 uur welke temperatuur het product heeft. Is de temperatuur nog >20°C, dan kunt u kleinere porties maken.
Wie toch rijst wil bewaren, zorgt ervoor dat dit zo snel mogelijk de koelkast ingaat. Omdat warme producten niet direct de koelkast in kunnen vanwege andere producten in de koeling, is het beter de rijst buiten de koelkast snel af te laten koelen. De kom met rijst kan in een bak met koud water gezet worden.
Sommige vleeswaren kun je beter niet meenemen op brood als dit een paar uur ongekoeld blijft. We hebben het dan met name over rauwe vleeswaren als filet american en ossenworst. Rauwe vleeswaren zijn namelijk vleeswaren die sneller bederven.
200 gram salami of 10 plakken ontbijtspek krijg je nu eenmaal niet op in je eentje binnen een termijn van een paar dagen. Maar wat voor pakweg gehakt en kip kan, kan net zo goed voor fijnere vleeswaren. Vries je vleesbeleg in plakjes of kleinere porties in en je moet veel minder weggooien.
Hoe weet ik of een product niet meer goed is? Het vlees heeft een afwijkende licht zure geur, is grauw verkleurd en plakkerig. Eet geen vleeswaren die er raar uitzien of niet goed ruiken.
Zet de oven zeker niet te heet, want dan loop je de kans dat de buitenkant verbrandt voor de pizzapunt door en door warm is. Je hoeft voor één keer niet te wachten tot de oven voorverwarmd is. Hoe geleidelijker je de pizza opwarmt, hoe beter.
Wij adviseren om dit niet te doen. Als een pizza is ontdooid wordt de pizza niet meer lekker knapperig. De bodem blijft vrij slap. Een pizza kan eventueel 24 uur in de koelkast bewaard worden, maar wij raden het af.
Kaas en andere melkproducten kunnen wat lastig ingevroren worden omdat melkproducten kunnen gaan schiften. Daarom is het verstandig om de pizza half te bakken, dan in te vriezen, en na het ontdooien verder af te bakken. Hetzelfde systeem dus als een diepvriespizza.
Laat het eten dan eerst goed afkoelen, anders kan het warme eten schadelijk zijn voor de vriezer of koelkast. Je kunt een pan met eten tot kamertemperatuur laten afkoelen, dit duurt meestal een half uur tot een uur; afhankelijk van de hoeveelheid eten in de pan.
Waarom moet je voedsel altijd afdekken? Zwietering: ,,Een van de redenen dat je je eten altijd moet afdekken is omdat bacteriën overal in de koelkast zitten. Verschillende producten kunnen elkaar besmetten. Door je voedsel af te dekken zorg je ervoor dat bacteriën niet onderling over kunnen springen.”
Kun je soep na het koken invriezen? Absoluut! Het is verstandig om de soep eerst te laten afkoelen om het vervolgens in de vriezer te stoppen.