Er is wel geopperd dat langdurige hyperventilatie leidt tot bewustzijnsverlies, en dat dit maar goed is ook; als men niet zou flauwvallen en zou doorgaan met hyperventileren dan zou men doodgaan, zo schrijft een bekend auteur op dit terrein (Ley, 1985).
Hyperventilatie is niet gevaarlijk. Sommige mensen krijgen deze klachten maar één keer in hun leven, bij anderen keert hyperventilatie regelmatig terug. In beide gevallen kan de angst voor een nieuwe aanval blijven bestaan.
Een aanval van hyperventilatie kan worden gevolgd door diarree, buikpijn, hoofdpijn, pijn in de rug of een grieperig gevoel. Acute hyperventilatie kan heel beangstigend zijn. De patiënt heeft het gevoel te stikken en kan duizelig worden, flauwvallen, misselijk worden en pijn krijgen op de borst of in de buik.
Naast de acute vorm van hyperventilatie bestaat een chronische vorm. Deze is minder spectaculair en daardoor ook minder goed te herkennen. Chronische hyperventilatie wordt gekenmerkt door vage klachten die constant aanwezig zijn. Dit is logisch, omdat deze mensen bijna de hele dag 'onbewust' hyperventileren.
Hyperventilatie heeft vaak een psychologische oorzaak, maar kan ook ontstaan door een lichamelijke oorzaak. In veel gevallen wordt hyperventilatie veroorzaakt door: gevoelens van angst en paniek; een fobie (sociale fobie);
Aan de hand van casulstiek en literatuurgegevens wordt aannemelijk gemaakt dat dit niet altijd het geval is: hyperventilatie kan leiden tot ischemie van de hartspier en daarmee waar- schijnlijk bijdragen aan angina pectoris, hartinfarct en acute hartdood.
Er bestaan geen medicijnen tegen hyperventilatie, wél tegen de angst. Het nadeel van deze middelen is echter dat ze het probleem niet oplossen en op den duur verslavend werken.
Daar waar tachypneu slaat op het aanhoudend te vlug en te oppervlakkig ademen tijdens de slaap, gaat acute hyperventilatie tijdens de slaap over plotse aanvallen of episodes van te vlugge, te intense en te diepe ademhaling (net zoals bij hyperventilatie overdag).
Bij hyperventilatie ademt een patiënt te veel. Daardoor raakt de verhouding tussen zuurstof en kooldioxide (CO2) in het bloed uit balans. Dit heeft tot gevolg dat de zuurgraad in het bloed verandert en de bloedvaten zich een beetje vernauwen waardoor er minder zuurstof komt bij de weefsels en organen.
Benauwdheid wordt vaak veroorzaakt door een onderliggende aandoening, zoals astma, een allergie, COPD, longontsteking, een luchtweginfectie of hartproblemen. Acute benauwdheid kan ook ontstaan door bijvoorbeeld verslikking of hyperventilatie.
Uw houding is belangrijk voor een goede ademhaling. Als u een beetje in elkaar gedoken zit, is uw ademhaling met de buik moeilijk. Ga bewust achterover zitten met de beide benen op de vloer. U zult voelen dat u rustiger kunt ademen.
Over het algemeen treedt hyperventilatie op bij spanningen, angst of stresserende factoren. Personen die perfectionistisch zijn ingesteld zullen een verhoogd risico hebben op hyperventilatie. Daarnaast kunnen ook bepaalde omstandigheden zoals drukte, veel licht, veel mensen en een gesloten ruimte een aanval uitlokken.
Oorzaken van hyperventilatie
In de meeste gevallen wordt hyperventilatie veroorzaakt door spanning of door de angst om een aanval te krijgen. Door spanning of angst gaat u vaak vlugger en dieper ademhalen en dit kan klachten veroorzaken. Soms kunnen bepaalde ziektes de oorzaak zijn van hyperventilatie.
Een verkeerde ademhaling is te herkennen aan de volgende punten: U ademt regelmatig door uw mond. U moet regelmatig zuchten en/of gapen. Soms voelt u zich duizelig of licht in het hoofd.
Wie veel stress heeft, kan bovendien hoger en sneller gaan ademhalen. Dat kan zorgen voor een onjuiste ademhalingstechniek: hyperventilatie. 'Daarbij kun je je heel kortademig en duizelig voelen, en hartkloppingen krijgen. Dat geeft vaak een gevoel van angst', zegt Rita Bijma.
Soms moet u meer gapen of zuchten. De kans bestaat dat u op dit moment druk bent en stress ervaart. Het is mogelijk dat u daardoor last hebt van hyperventilatie of disfunctioneel ademen. Het gevoel van niet genoeg lucht krijgen kan angstig maken en de klacht verergeren.
Acute hyperventilatie kan worden veroorzaakt door angst- of paniekaanvallen of door te hoge inspanning. Chronische hyperventilatie is minder herkenbaar. Bij chronische (vaak verborgen) hyperventilatie is de ademhaling voortdurend te diep.
Iemand die aan nachtangst lijdt schrikt wakker, heeft een angstig gevoel en maakt een verwarde indruk. Soms gaat het plotseling wakker worden gepaard met een schreeuw. Meestal treden deze aanvallen op tijdens de diepe slaap, in de eerste helft van de nacht. Nachtangst komt meer voor bij kinderen dan bij volwassenen.
Sommige mensen worden 's nachts wakker met paniekaanvallen. Dit komt vaker voor bij mensen die ook overdag paniekaanvallen hebben. Ook mensen zonder paniekaanvallen overdag kunnen 's nachts een soort paniekaanvallen hebben. Dit wordt ook wel pavor nocturnus, nachtangst of nachtterreur genoemd.
Je gaat automatisch sneller ademhalen en je hart gaat sneller kloppen. Daardoor adem je teveel koolzuur uit. Hierdoor ontstaan symptomen als duizeligheid, tintelingen, wazig zien, hartkloppingen en kan zelfs de ademhaling geremd worden, wat optreedt bij het flauwvallen.
Kalmeringsmiddelen zijn medicijnen die uw emoties minder sterk maken. Ze helpen vooral tegen angst, zenuwen en stress. Bekende kalmeringsmiddelen zijn benzodiazepinen. Voorbeelden van kalmeringsmiddelen zijn alprazolam, bromazepam, diazepam en lorazepam.