Klei en veen bevatten veel lucht en water en zijn daarom veel slapper en veel meer samen te persen dan zand. Door zetting kunnen gebouwen en wegen verzakken, er ontstaat bijvoorbeeld schade aan muren, leidingen of wegdek.
Sneak preview 1: op kleigrond moet je een fundering op palen toepassen. Dankzij de palen kun je namelijk de sterke zandgrond bereiken. Sneak preview 2: een aannemer gebruikt de paalberekening van de constructeur om de fundering uit te voeren. Klik hier voor meer informatie over het berekenen van jouw fundering.
Zeeklei is zeer vruchtbaar voor landbouwgrond omdat het veel minerale bevat. Van deze drie types grond is zand het meest geschikt om op te bouwen, omdat dit minder indrukt dan klei of veen. Het huis zal zo minder gevoelig zijn voor verzakken.
Een tuin aanleggen op kleigrond
Lucas raadt aan om de klei ongeveer 70 cm diep af te graven. Vervolgens breng je een zandlaag van 30 cm aan, gevolgd door een laag tuinaarde van 40 cm, zodat je uiteindelijk weer op hetzelfde niveau terecht komt, alleen kun je nu wel alle kanten op met de tuin.
Een fundering is noodzakelijk om verzakking te voorkomen: zij brengt het gewicht van het bouwwerk op de grond over en verdeelt het. Vroeger werd een fundering in baksteen uitgevoerd. Tegenwoordig kan je kiezen voor een fundering uit beton. De fundering moet ten allen tijde op vaste grond en minimum 60 cm diep zijn.
Erfgoedverordening/Archeologie. Op basis van de erfgoedverordening is het verboden om zonder (omgevings)vergunning de bodem dieper dan 40 cm onder de oppervlakte te verstoren, tenzij het gaat om onder andere een gebied met lage archeologische verwachtingswaarde.
Vaste grond
Vaak is de grond zacht en sponzig. Als je op deze grond gaat bouwen zal je woning gaan verzakken en scheuren. De bovenste lagen aarde zijn vrij zacht. Als je dieper graaft wordt de grond harder of van een andere samenstelling.
Je kunt kleigrond duurzaam verbeteren door er een flinke lading compost, organische mest of bladaarde doorheen te mengen. Werk die oppervlakkig in de toplaag en regenwormen doen de rest wel. De humusdeeltjes maken de bodem luchtiger, verbeteren de vochthuishouding en stimuleren het bodemleven.
Kleigrond is vruchtbaar, maar weinig doorlatend. Goed losmaken bij de aanleg en bij voorkeur met een mulchlaag werken. Voor de structuur is op oudere, kalkarme kleigronden een bekalking nuttig. Verder zoveel mogelijk humus doorwerken en eventueel ook grof zand.
Gewapend beton, zoals de naam doet vermoeden, is de sterkste soort beton. Als je delen van de fundering met gewapend beton volstort, zul je een zeer stevig fundament krijgen. Gewapend beton is een stuk duurder dan gewoon stortbeton, aan de andere kant heb je ook minder nodig om tot een goed resultaat te komen.
Meestal worden er betonnen palen in de grond geschroefd, geheid of geboord; een betonnen paalfundering is een zeer degelijke, maar relatief dure fundering. Fundering op houten palen met betonnen oplanger vindt ook plaats. Paalfundering zonder oplanger komt nog voor bij oudere gebouwen.
Wat te doen als je de zuurheid kent? Indien je grond zuurder wil maken om sommige planten een juiste bodem te geven, vul de grond dan aan met turf of afgemaaid gras. Is de grond te zuur om planten te kweken, voeg dan kalk toe of compost. De grond meer of minder zuur maken, doe je niet in één seizoen.
Wat kost een fundering per m2? Dat ligt eraan wat voor soort fundering er geplaatst wordt. Een fundering op staal zal rond de €225,- per m2 kunnen kosten de een fundering op palen ongeveer €1250,- per m2. Maar dit hangt natuurlijk af van de afmetingen en bouwmaterialen die gebruikt worden.
De kosten voor 120 centimeter grondverbetering bedragen 28 euro per vierkante meter. Voor 50 centimeter grondverbetering en heien van spanten is dit 14 euro. 50 centimeter grondverbetering in combinatie met spanten op de grondverbetering kost 16 euro per vierkante meter.
1000 kilo per poer (die in het midden dragen natuurlijk iets meer t.o.v. de buitenste).
Kleigronden houden water lang vast, en hebben minder last van uitspoeling dan zandgronden. Ze zijn daardoor meestal voedselrijk. Klei komt voor in de kuststreken (zeeklei) en langs rivieren (rivierklei). Kleigronden zijn over het algemeen slecht waterdoorlatend.
Niet elke plant groeit even goed op kleigrond, zelfs niet met de allerbeste voorbereiding. Andere planten zullen het juist heel goed doen. Maar om je gerust te stellen: tachtig procent van de planten kan prima groeien op kleigrond.
Een gazon op een klei- of leemondergrond
Een klei- of leem ondergrond bevat veel voedingsstoffen, maar heeft wel een ander nadeel. Een dergelijke ondergrond laat het water immers moeilijk wegstromen. Dit is niet goed voor het gras. Als gras last krijgt van een teveel aan water dan verzuipt het gras als het ware.
Kleigrond bevat voor een deel schelpen waardoor deze grond van zichzelf kalkhoudend is en dus een hogere zuurgraad heeft. Extra toevoegen van kalk is meestal niet noodzakelijk. Voor zandgrond is dat wezenlijk anders. Zandgronden zijn van zichzelf vaak zuurdere gronden.
Voor zand- en veengronden geldt bijvoorbeeld dat deze over het algemeen wat zuurder zijn, met een pH-waarde tussen de 4,5 en 5,5. Kleigronden daarentegen zijn minder zuur met een pH-waarde vanaf ongeveer 6,7 en hoger.
Bij kleigrond zie je onderin het glas een laagje met grove delen. Daarboven zit een laag met kleine, fijne slibdeeltjes. Dat geeft duidelijk aan dat je een klei- of leemgrond hebt. Als je een grote laag met slibdeeltjes hebt, betekent dit dat je een zware kleigrond hebt.
De vorstgrens is de minimale aanlegdiepte van de fundering op staal, zodat men er zeker van kan zijn dat de grond onder het gebouw niet zal bevriezen; minimaal 600 mm onder maaiveld, maar vaak wordt 800 mm gehanteerd.
Het is erg lastig om een gemiddelde prijs van een fundering te geven. Het maken van een stevig fundament is namelijk een zeer complexe klus die per situatie kan verschillen. Grofweg liggen de prijzen tussen de € 1.000,- en € 30.000,-. Uiteraard kan de vakman wel voor hij met de klus begint een prijsvoorstel maken.