Nee, u kunt niet zelf afstand doen van het gezag over uw kind. Het is wel mogelijk om het ouderlijk gezag aan te passen naar eenhoofdig gezag van de andere ouder. De andere ouder heeft dan alleen het gezag. U kunt dit samen met de andere ouder vragen bij de rechter.
Het is een misverstand dat vaders volgens de wet minder voor het kind mogen zorgen dan moeders. De wet zegt niet bij welke ouder het kind het hoofdverblijf moet hebben en hoe de regeling voor de andere ouder eruit ziet. Daarover beslissen de ouders. Als zij er niet uitkomen beslist de rechter.
Als een vader zijn kind (nog) niet heeft erkend, maar wel betrokken is bij de verzorging en opvoeding, kan hij aanspraak maken op bepaalde rechten, zoals het recht op contact met zijn kind. Er is in dat geval namelijk sprake van “family life”. Dit is vastgelegd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
Ouders kunnen u als voogd aanwijzen door registratie in het gezagsregister. Ouders kunnen in een testament bij de notaris laten vastleggen dat zij u aanwijzen als voogd. Na hun overlijden krijgt u dan als voogd het gezag over hun kind indien u daarmee instemt.
Gezag andere ouder stoppen
De rechter stopt het gezamenlijk gezag alleen als het in het belang is van het kind. De rechter bepaalt ook wie van u het gezag dan krijgt. Heeft u meer kinderen, dan bepaalt de rechter voor ieder kind apart wie het ouderlijk gezag krijgt.
Rechten van vader bij een omgangsregeling
Juridisch gezien hebben zowel de biologische vader als de juridische vader (na erkenning) recht op omgang met het kind. Ook als je als biologische vader het kind niet hebt erkend heb je recht op omgang. Dit is wettelijk vastgelegd.
Het staat je vrij om co-ouderschap te weigeren, al ben je de vader of de moeder. Als je denkt dat co-ouderschap in jullie situatie niet geschikt is, dan is het altijd goed om dat uit te spreken. Het helpt als je met een ander voorstel komt waarvan je denkt iedereen tegemoet te komen.
Getrouwd of geregistreerd partnerschap: automatisch gezag
Dan krijgt u automatisch ouderlijk gezag over de kinderen die u krijgt of adopteert. Als man bent u voor de wet ook automatisch de vader. U hoeft het kind niet te erkennen. Ook als u niet de biologische vader bent van het kind.
Ontzetting uit het ouderlijk gezag
Als ouders zich verwijtbaar misdragen tegenover hun kind, kunnen zij uit het ouderlijk gezag ontzet worden. Het gezag over het kind wordt dan meestal overgedragen aan het Bureau Jeugdzorg. Dit bureau oefent dan de voogdij over het kind uit. Het kind gaat naar een pleeggezin of tehuis.
Als ouder heb je het recht – én de plicht – om je kind op te voeden en te verzorgen. Jij beslist over de schoolkeuze en vertegenwoordigt je kind in het ziekenhuis en bij de politie. Kortom, je beoefent het ouderlijk gezag. Als moeder krijg je dit ouderlijke gezag bijna automatisch toegewezen.
Op het moment dat jij de ouder bent waar het kind niet meer naar toe wil gaan, zoek dan contact met de andere ouder. Probeer samen tot een oplossing te komen, eventueel met een mediator erbij. In bijna alle gevallen heb je recht op omgang met je kind!
Een kind van 12 jaar of ouder mag niet kiezen bij welke ouder het wil wonen. Ouders blijven totdat een kind 18 jaar is verantwoordelijk voor de hoofdverblijfplaats en de zorgregeling.
Kinderen van afwezige vaders zijn bijvoorbeeld vaak rationeel en helder. Ze hebben leiderschapskwaliteiten en zijn zich erg bewust dat anderen ondersteuning en goedkeuring nodig hebben, juist omdat ze het zelf niet kregen. Ze kunnen opkomen voor zichzelf en voor anderen. Ze houden vast aan hun verantwoordelijkheden.
De ouder die wil dat de andere ouder de regeling nakomt, kan ervoor kiezen om een kort geding aan te spannen tegen de andere ouder waarin je nakoming vordert van de omgangsregeling op straffe van een dwangsom. Een dwangsom wordt opgelegd voor iedere dag dat de regeling niet wordt nagekomen.
Omvang omgangsregeling in de praktijk
Anders dan eens wordt gedacht, bestaat er in de praktijk in principe geen 'minimale omgangsregeling'. Dit komt omdat de omvang van de omgang afhangt van alle omstandigheden van het geval.
Co-ouderschap na een scheiding regelt u in een ouderschapsplan. Hierin spreekt u af dat u allebei evenveel voor de kinderen zorgt. Soms moet u dit plan naar de rechtbank sturen.
Plichten van de juridisch ouder zonder ouderlijk gezag
Plicht tot omgang met het kind (artikel 1:377a lid 1 BW). Plicht om het recht op familieleven van het kind te respecteren (artikel 8 EVRM). Plicht tot betalen van kinderalimentatie, naar draagkracht (artikel 1:392 lid 1 BW).
Afhankelijk van de complexiteit van de zaak neemt een aanvraag tot wijziging van het gezag in eenhoofdig gezag tussen de 5 en 10 uur in beslag. Dat betekent dat de totale kosten voor het wijzigen naar eenhoofdig gezag tussen de circa €800,- en €2000,- bedraagt.
Van ouderverstoting is sprake als een kind een ouder, waarmee het kind voorheen een goede relatie had niet meer wil zien. Ouderverstoting is onderdeel van het beëindigen van de relatie tussen ouders. Soms manifesteert ouderverstoting zich pas jaren na de feitelijke scheiding.
Ouders met gezag zijn verplicht om bij te dragen in de zorg en opvoeding over hun kinderen. In veel gevallen is het zo dat de moeder het eenhoofdig gezag heeft. Geeft de moeder geen toestemming voor het gezamenlijk gezag, dan moet de vader het gezag aanvragen via de rechtbank. Dit verloopt via een advocaat.
Voogdij en gezag
Gezag betekent dat er zorg wordt gedragen voor de verzorging en opvoeding van een minderjarig kind. Gezag, uitgeoefend door een ouder, heet ouderlijk gezag. Voogdij is gezag dat wordt uitgeoefend door een ander dan de ouders.
Uittreksel gezagsregister
In het gezagsregister worden beslissingen over het gezag geregistreerd. Het gezagsregister is openbaar. Dit betekent dat iedereen een uittreksel uit het gezagsregister kan opvragen. U kunt het uittreksel uit het gezagsregister aanvragen bij alle rechtbanken in Nederland.
Zo is de vader die ouderlijk gezag heeft verplicht om bij te dragen in de zorg en opvoeding over het kind. Hij mag ook meebeslissen bij belangrijke aangelegenheden, zoals het verlenen van toestemming voor het aanvragen van een paspoort of het ondergaan van medische behandelingen.
Wanneer er in algemene termen sprake is van een gelijke verdeling van zorg, opvoeding en omgang met het kind, oftewel een 50-50 verdeling, spreken we van co-ouderschap.