Stress is niet per definitie ongezond. Je hebt een bepaalde mate van stress nodig om goed te kunnen functioneren. Als de stress te lang duurt of heel heftig is, dan is er sprake van ongezonde stress.
Met stress presteren we beter
Handig als een cognitieve prestatie geleverd moet worden. Een snellere hartslag zorgt voor meer voeding en zuurstof naar onze spieren en dat is weer handig bij een fysieke prestatie, bijvoorbeeld een sportwedstrijd. Kortom, met stress presteren we op een hoger niveau.
Als we over gezonde stress praten dan hebben we het over de mate van spanning die nodig is om een prestatie te leveren, maar waarbij onze gezondheid er niet onder gaat leiden. Gezonde stress bestaat uit zowel positieve stress als negatieve stress.
Fysiologisch is er geen verschil tussen gezonde en ongezonde stress, ook wel positieve en negatieve stress genoemd, of eustress en distress. De verschillen die worden bedoeld, zoals in de figuur, gaan over hoe je de stress ervaart. Lichamelijk gezien is stress namelijk gewoon stress, de reactie is precies hetzelfde.
Spanningen hoeven niet altijd ongezond te zijn. Spanning is namelijk een gezonde vorm van stress en is een natuurlijke reactie van het lichaam. Op momenten waarop je jezelf van je beste kant wilt laten zien, komen deze spanningen goed van pas. Ze zorgen ervoor dat je extra alert bent en daardoor goed bij de les blijft.
Je spieren spannen zich constant aan, je bent vermoeid, kan je moeilijk concentreren of hebt last van veel (spannings)hoofdpijn. Door chronische stress verhoog je de kans op overprikkeling, hartritmestoornissen of hartkloppingen en andere psychische klachten, zoals een burn-out, angststoornis en depressie.
Als chronische stress heeft geleid tot overspannenheid, kan je hiervan meestal binnen enkele weken herstellen. Als chronische stress tot burn-out heeft geleid, is jouw lichaam uitgeput. Bij uitputting duurt herstel meestal een halfjaar, een jaar of zelfs langer.
Wanneer je acute stress (bijvoorbeeld een auto-ongeluk) of onveiligheid ervaart , geeft ons zenuwstelsel hormonen af die ons een boost geven, deze hormonen triggeren de vecht- of vluchtreactie. Het versnelt onder andere de hartslag en ademhaling, spant spieren aan en brengt je in een staat van paraatheid.
Stress kan leiden tot psychische klachten zoals slaapproblemen en moeheid, somberheid en psychose. Ook kan je last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel, een hoge bloeddruk en veel zweten. Dit zijn signalen dat de stress te veel wordt of te lang duurt.
Stress is dus heel belangrijk en nuttig. Het zorgt voor energie, focus en prikkelt je lichaam en geest. Zolang je hersenen voldoende rust en ruimte krijgen om te herstellen, is er niks aan de hand.
Bij teveel stress raakt de hippocampus dus overwerkt.Een overwerkte hippocampus uit zich ook in geheugenproblemen, depressie en angststoornissen. Dit is dan ook de reden dat veel mensen die last hebben van bijvoorbeeld langdurige stress of burn-out geheugen- en concentratieproblemen hebben.
Naast dat de gespannen buik door stress invloed kan hebben op de maag, kan deze spanning ook invloed hebben op de darmen. Spanning bij de darmen kan zorgen voor een onrustig en ongemakkelijk gevoel. Je krijgt bijvoorbeeld last van diarree en darmkrampen. De meeste mensen herkennen deze spanning op de darmen.
Bij stress kan geruststellen, overnemen of richting geven erg helpend zijn. Bij spanning kan vertrouwen uitstralen, stimuleren en samen succeservaringen opdoen erg helpend zijn om spanning te reduceren en competenties te ontwikkelen.
Je hart klopt sneller en je bloeddruk verhoogt. Doordat je bloed naar spieren, hart en andere vitale organen gaat, wordt je huid bleek. Je longblaasjes verbreden zich voor extra zuurstof naar je hersenen. Ondertussen verkrampen de bloedvaten naar je darmen en nieren.
Na een stresssituatie moet er weer ontspanning komen, om het effect op je lichaam uit te balanceren. Je spieren moeten zich weer ontspannen, je ademhaling moet zich weer verplaatsen van je borst naar je buik en je hartslag moet weer naar beneden gaan.
Er zijn verschillende manieren om het zenuwstelsel te kalmeren, bijvoorbeeld met ademhalingsoefeningen, de natuur in gaan, sporten, yoga, mindfulness en meditatie. Ook preventief prikkels uit de omgeving verminderen kan helpen. Mensen hebben ook een natuurlijk mechanisme om spanning en stress los te laten.
De spanning kan zich ook uiten in je oogspieren. Door de druk in je oogspieren kun je last krijgen van de volgende klachten: Wazig zicht. Trillende oogleden.
De essentie van functionele neurologie is het inzetten van de plasticiteit (aanpassingsvermogen) van het brein om herstel op te laten treden. Neuroplasticiteit is dus essentieel voor het herstel van hersenen en zenuwen. Door het brein op de juiste wijze te stimuleren, kan het brein zichzelf herstellen.
Mineralen zoals jodium, zink en ijzer zijn belangrijk voor de ontwikkeling van de hersenen. Als je te weinig mineralen binnenkrijgt tijdens de groei van de hersenen, kan dat zorgen voor problemen bij de mentale ontwikkeling van een kind. Mineralen vind je in groenten, fruit, zuivel, noten en volkoren producten.