Op een warme zomerse dag is het water van de zee vaak op goede temperatuur, maar het zand daarentegen kan behoorlijk heet zijn. Je kent het gevoel vast wel, dat je je voeten bijna verbrand op dat stukje dat je naar de zee loopt vanuit je handdoek. Als het zand zo het is kan dat gevaarlijk zijn voor je gezondheid.
Zand bestaat uit zeer kleine stukjes steen; zandkorrels, die in grootte variëren tussen 63 micrometer en 2 millimeter. Als de korrels kleiner dan 63 micrometer zijn noem je de grondsoort silt; bij korrels groter dan 2 millimeter spreek je van grind. Het ontstaan van een zand is een proces van miljoenen jaren.
Zand op het strand
Het zand in de zee en op onze stranden is grotendeels door rivieren naar de zee meegevoerd vanuit de bergen. De zandkorreltjes zijn vergruisde rotsen. Het zand wordt uiteindelijk door zeestromingen meegevoerd richting strand. Daar blijft het achter als de zee zich bij eb terugtrekt.
Zand wordt gemaakt van stenen, die uit elkaar vallen door verwering. Dat verweren duurt heel erg lang: het duurt miljoenen jaren voordat een rots uiteindelijk als zand op het strand ligt.
Zand is niet magnetisch!
Zandsteen is eigenlijk niet veel anders dan versteend zand. In de Heimansgroeve bij Epen in Zuid-Limburg komt een 318-332 miljoen jaar oude zandsteen aan het oppervlak. Het is daarmee in Nederland het oudste gesteente aan het oppervlak. Deze zandsteen is tijdens het Carboon in zee afgezet.
Net als de sterren aan de hemel zijn de zandkorrels op aarde onmogelijk stuk voor stuk te tellen. Maar als je een ruwe schatting doet van het aantal zandkorrels op alle stranden en in alle woestijnen op aarde, kom je uit op ongeveer honderd triljoen - een één met twintig nullen.
Als zandkorrels precies uit kubusjes zouden bestaan, gaan er minimaal 125 korrels in één kubieke centimeter (korrelgrootte 2 mm) en maximaal 8 miljoen korrels (korrelgrootte 0,05 mm). Bij gemiddelde korrelgrootte (0,5 mm) zijn het er 8000. Zandwoestijnen zijn er op 1,3 miljoen km2 van het aardoppervlak.
Als de bliksem in zandbodems inslaat worden temperaturen bereikt tot wel 4000 graden Celsius. Ruim voldoende om de kwartskorrels, waaruit het grootste deel van het zand bestaat, te laten smelten: daarvoor is een temperatuur van ongeveer 1500 graden Celsius al voldoende.
Het rode mineraal granaat wordt aangevoerd door de Rijn. De Kyzylkumwoestijn van Oezbekistan bestaat uit zand en grind. Het zand kleurt rood bij zonsondergang. Het is daaraan dat de woestijn zijn naam dankt, aangezien Kyzylkum zoveel betekent als "rood zand".
Het strand vanaf de zee tot aan de duinvoet is in Nederland eigendom van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB).
Wanneer je aan een strand denkt, denk je vast aan hagelwit of goudkleurig zand. Veel stranden zien er inderdaad zo uit, maar er zijn ook verschillende stranden met zwart zand. Dit zwarte zand krijgt zijn kleur door vulkanisch lava. Wil je weten waar je moet zijn wanneer je op een zwart strand wilt relaxen?
Het diepste punt van de Noordzee bevindt zich bij Noorwegen en ligt op 700 meter onder de waterspiegel. Het Nederlandse deel van de Noordzee heeft een gemiddelde diepte van slechts zo'n 30 meter.
Zand is steenstof. Het woord is mogelijk afgeleid van het Germaanse woorddeel "sund-" wat 'uiteen, stuk' betekent. De oorspronkelijke betekenis zou dan 'wat kleingemaakt/verbrijzeld is' kunnen zijn.
Toepassingen met Drainzand
Het laat zeer goed water door, blijft los maar is toch relatief voordelig in vergelijking met drainagegrind of andere materialen. Drainzand wordt ook gebruikt om kleigronden en andere zware grondsoorten te verschralen (luchtiger / losser te maken).
Zwart zand, ook wel tuinaarde of zwarte grond genoemd, is ongemengde grond dat vrij van puin is. Het wordt gebruikt voor ophoging en voor structuurverbetering.
In het bezoekerscentrum naast het Glazen Huis te Lommel Centrum vindt men de grootste verzameling zandsoorten ter wereld, met meer dan 13.000 zandmonsters.... Zand is ongeconsolideerd (los), korrelig materiaal en een van de meest voorkomende natuurlijke stoffen op aarde.
2300 graden: Glas bestaat namelijk voor een heel groot deel uit zand (70%). Behalve zand, zit er ook soda en kalk in.
Bliksem kan een temperatuur bereiken van 30.000 graden Celcius. Hierdoor wordt de lucht uitgezet, hetgeen sneller gaat dan de geluidssnelheid van 343 meter per seconde. Als gevolg hiervan ontstaat een enorme knal: de donder. De volgende keer met onweer dus wel uitkijken.
Als je aan de Sahara denkt, zien de meeste mensen enorme zandvlaktes en grote zandduinen voor zich. In praktijk is echter maar 20% van deze woestijn zand. De rest is rots, steenpuin en grind.
Maar hoeveel zandkorrels zijn er op alle stranden op aarde? Wel, er passen ongeveer 20 zandkorrels in een centimeter. Voor een kubieke centimeter heb je er 8000 nodig! Als je tien triljard zandkorrels in een bal zou willen stoppen, dan zou deze bal een diameter van 21,2 kilometer moeten hebben.
Straatzand – Wit Zand
Veelal wordt met Wit Zand de term Straatzand bedoeld. De term wit zand geeft dan de zuiverheid van het zand aan. Het zand is gezeefd en daardoor vrij van vervuilingen als steentjes of schelpen. Door de samenstelling is het zand daarnaast voldoende waterdoorlatend en stabiliserend.
Met hun sterke bek schrapen zij algen van koraalrotsen af, waarbij soms ook brokken koraal worden verorberd. De vermalen, onverteerbare kalkskeletten zinken als fijn wit zand naar de bodem. Dat zand spoelt aan op stranden en voilà: je krijgt de prachtige, witte zandstranden die je in reisgidsen voorbij ziet komen.
Eén milligram past 1000 keer in een gram. Hoeveel zal dan 1 milligram zijn? (1 zandkorrel).
Drainagezand is een grove, natuurlijke zandsoort die goede waterdoorlatende eigenschappen heeft. Het zand is vrij grof van structuur. Drainagezand laat zich niet verdichten en is daarom niet geschikt voor normaal gebruik onder bestrating (kies hiervoor straatzand).