De diagnose kan op verschillende leeftijden gesteld worden. In de meeste gevallen gebeurt dit bij kinderen tussen de 6 en 10 jaar of bij volwassenen tussen de 20 en 40 jaar. Het is nog onduidelijk of deze tweede groep mogelijk al langere tijd coeliakie heeft of dat de aandoening zelf op latere leeftijd ontstaat.
Als een van je ouders coeliakie heeft, dan heb jij een verhoogde kans op coeliakie met ongeveer 10 tot 15 procent. Maar daarbij zijn er ook veel mensen die geen aanwijsbare erfelijke verbanden hebben met deze ziekte. Bij hen kan het dus inderdaad 'zomaar' ontstaan.
Direct na het eten van een product met gluten, waaronder brood, kunnen klachten ontstaan zoals misselijkheid, een opgezette buik, buikpijn, energietekort, diarree of juist verstopping. Wanneer je elke keer nadat je iets met gluten eet, last hebt van buikpijn of een andere klacht, dan kan dit duiden op coeliakie.
Mensen met glutensensitiviteit krijgen klachten zoals buikpijn en vermoeidheid na het eten van graanproducten. Hoewel deze mensen geen aantoonbare coeliakie hebben, leidt het vermijden van glutenbevattende producten wel tot vermindering van de klachten.
De symptomen bij een glutenintolerantie lopen erg uiteen en verschillen per persoon en qua intensiteit. Sommige mensen hebben slechts last van lichte, vage klachten, terwijl anderen krom liggen van de buikpijn of heftig overgeven en diarree hebben. Slechts één op de acht mensen met coeliakie weet het.
Sommige personen krijgen direct klachten, bij anderen komen de klachten na een aantal dagen opzetten. Iemand met glutensensitiviteit zal waarschijnlijk minder heftig reageren op het binnenkrijgen van gluten dan iemand met coeliakie die per ongeluk gluten gegeten heeft.
Gluten is een mengsel van eiwitten dat van nature voorkomt in bepaalde granen. Voorheen werd coeliakie ook wel glutenintolerantie genoemd. Dit is een verkeerde benaming omdat coeliakie dus een auto-immuunziekte is en geen glutenallergie of -intolerantie. Een tarwe-allergie bestaat wel.
Coeliakie en kans op overlijden
Mensen met gediagnosticeerde coeliakie hebben géén verhoogd overlijdensrisico. Met andere woorden: coeliakiepatiënten sterven niet vroeger of later dan niet-patiënten. Dit wordt bevestigd door onderzoek.
De gluten veroorzaken bij mensen met coeliakie een overgevoeligheidsreactie in de darm. Door die overgevoeligheidsreactie raakt het slijmvlies aan de binnenkant van de darm beschadigd. Voedingsstoffen kunnen dan minder goed worden opgenomen. Er ontstaan darmklachten, zoals buikpijn en diarree.
Een opgeblazen gevoel is een heel belangrijk waarschuwingssignaal. 87% (3) van de mensen met glutenintolerantie heeft last van een opgeblazen gevoel nadat zij gluten hebben binnengekregen. Je buik is opgezet, je hebt een vol gevoel en dat kan erg vervelend en pijnlijk zijn.
Wat zijn de klachten bij coeliakie? Door de reactie van het afweersysteem op de inname van gluten kunnen klachten ontstaan zoals diarree, buikpijn, vermoeidheid, depressie en gewichtsverlies.
Roomboter, melk, naturel yoghurt of kwark, room, verse kaas zoals ricotta, mascarpone, mozzarella, Parmezaanse kaas, Nederlandse harde kazen van koe, geit of schaap zijn glutenvrij.
26% van de mensen met coeliakie hebben voor de diagnose migraine-achtige hoofdpijn aanvallen. Door middel van een glutenvrij dieet kan dit bij 75% van de patiënten over gaan. Ook wordt hoofdpijn gerapporteerd als veel voorkomende klacht na een glutenfout.
In rijst zit géén gluten. Alle soorten rijst, en ook veel andere producten van Lassie, zoals quinoa en peulvruchten, geven dus geen problemen als je niet tegen gluten kan. Twijfel je?
Meestal worden glutenvrije pasta's gemaakt van mais, rijst of boekweit. In deze grondstoffen zijn van nature geen gluten aanwezig en hierdoor is de pasta glutenvrij. Glutenvrije pasta's zijn er in verschillende soorten zoals spaghetti, penne of fusilli.
Haver is van nature glutenvrij. Maar in de Europese wetgeving via de Verordening EG Nr. 828/2014 staat dat haver een glutenbevattende graansoort is. Dat is opmerkelijk omdat haver van nature geen gluten bevat.
Zilvervliesrijst en aardappelen zijn van nature glutenvrij en kun je gewoon eten. Ook glutenvrije granen, zoals gierst, teff, quinoa en boekweit zijn geschikt.
Alle verse groenten en fruit zijn van nature glutenvrij! Hoera! Genoeg lekker fruit om te nuttigen zoals banaan, appel, mango, perziken en mandarijntjes.
#3: verlichting van darmklachten
Het is logisch om glutenvrij te eten bij glutensensitiviteit en coeliakie. Maar ook bij een opgeblazen gevoel, obstipatie of winderigheid kan een glutenvrij dieet uitkomst bieden. Deze soms onverklaarbare klachten worden vaak bestempeld als prikkelbaar darm syndroom (PDS).
Glutenvrij dieet
voor nodig. Elk spoortje van gluten beschadigt de darm opnieuw. De meeste mensen die coeliakie hebben, voelen zich al beter na enkele dagen glutenvrij dieet. Klachten zoals misselijkheid, diarree, moeheid en een opgeblazen gevoel verdwijnen binnen enkele weken.
Ja, pindakaas is normaal gesproken een glutenvrij product. We moeten wel een kanttekening maken: sommige andere soorten of merken pindakaas bevatten mogelijk (sporen van) gluten. Door zogeheten 'kruisbestuiving' is het namelijk mogelijk dat er in sommige soorten pindakaas gluten zitten verstopt.