Maar zonder oorschelp zou je gehoor een stuk minder goed functioneren. Om een exceptioneel gehoor staan mensen niet bekend. Maar er is één aspect dat we als geen ander beheersen: richtinghoren. Tot op een paar graden nauwkeurig kunnen we de herkomst van een geluid bepalen.
Jawel: met botgeleiding. Want wat niet veel mensen weten, is dat we niet alleen met onze oren, maar ook met onze botten horen. En dan bedoelen we niet de bovengenoemde hamer, aambeeld en stijgbeugel: door trillingen via het kaakbeen door te geven, bereikt het signaal het slakkenhuis zonder het trommelvlies te belasten.
De oorschelp en de gehoorgang geleiden het geluid naar het trommelvlies. De oorschelp heeft een esthetische functie. De gehoorgang heeft een beschermende functie en vormt tevens een barrière naar het trommelvlies en het middenoor.
Mensen kunnen tonen horen van 20 tot 20.000 Hz. Dat is een enorm bereik, maar daarbinnen is het gehoor niet overal even gevoelig. Het beste horen we tussen 100 en 5.000 Hz. Dat is precies het spraakgebied.
Gevolgen van gehoorschade, zoals tinnitus, is niet te genezen. Daarom is het heel belangrijk om gehoorschade zoveel mogelijk te voorkomen. Simpelweg gezegd kunt u dit doen door uw oren te beschermen. Hou rekening met de geluiden waar u uw oren aan blootstelt, investeer in gehoorbescherming en gun uw oren rust.
Horen met je botten
Want wat niet veel mensen weten, is dat we niet alleen met onze oren, maar ook met onze botten horen. En dan bedoelen we niet de bovengenoemde hamer, aambeeld en stijgbeugel: door trillingen via het kaakbeen door te geven, bereikt het signaal het slakkenhuis zonder het trommelvlies te belasten.
Het continu horen van een piep of ruis heet tinnitus. Andere vormen van gehoorschade zijn overgevoeligheid voor geluid (hyperacusis), vervorming van geluid (distortie) en geluiden links en rechts verschillend waarnemen (diplacusis).
Het menselijk gehoor is in staat om geluiden te horen met een frequentie van 20 tot 20 000 Hz, wat over- eenkomt met een golflengte van respectievelijk 17 m en 1,7 cm.
Mensen kunnen ultrageluid niet horen, maar veel dieren wel. Dat geldt bijvoorbeeld voor honden en dolfijnen. Sommige dieren brengen geluiden met dezelfde hoge frequenties voort om te communiceren en zich te oriënteren. Vleermuizen, walvissen en muizen gebruiken bijvoorbeeld dagelijks ultrageluid.
Naarmate we ouder worden, kunnen we steeds moeilijker hoge tonen onderscheiden. Vanaf 30 jaar zouden tonen hoger dan 17 000 Hz niet meer te horen zijn.
Ook het bindweefsel en kraakbeen kunnen gekwetst zijn. Meestal is er een vrij hevige bloeding. Het kan zelfs zijn dat een stukje van de oorschelp ontbreekt. Bij stompe verwondingen is er doorgaans alleen sprake van een bloeduitstorting tussen het kraakbeen en de bindweefsellaag in het bovenste deel van het oor.
En hoe ontstaat zoiets? Een bloemkooloor is een oor wat ontstaat bij voornamelijk mannen, die doen aan contactsporten en dan moet je denken aan rugby, worstelen, judo. Wat er gebeurt is dat zo'n oorschelp bloot staat aan klappen erop of wrijving en daarmee kun je bloedingen krijgen in je oorschelp.
Oorspronkelijk was de oorlel onderdeel van de oorschelp. Door je oorlel kon je oor geluid beter opvangen, bijvoorbeeld om snel te kunnen vluchten voor gevaar. Door de evolutie is deze functie verloren gegaan. Wel loopt er nog steeds een zenuw vanuit je hals naar je oorlel, hierdoor hebben we gevoel in onze oorlel.
Een kussenduivel (chondrodermatitis nodularis helices) is een pijnlijke ontsteking aan de oorschelp. Het ziet er uit als een rode, vaak iets zwerende, kleine zwelling op de rand van de oorschelp: vaak zijn er ook kleine korstjes en schilfering aanwezig.
Iedereen, van jong tot oud, kan door plotselinge doofheid worden getroffen. In Nederland komt éénzijdige plotselinge doofheid jaarlijks bij ongeveer 8 op de 100.000 mensen voor.
Na het beluisteren van harde muziek bij bijvoorbeeld een festival of iets dergelijks zonder oordoppen is het oorsuizen heftiger. Dat duurt meestal een dag of 3 à 4 en dan wordt het weer minder.
Geluiden met een frequentie van 20 kHz en hoger worden ultrageluid (of ultrasoon geluid) genoemd. Onder hoogfrequent geluid verstaat men geluid waarvan de frequentie tussen 8 en 20 kHz ligt. Hoogfrequent geluid met een frequentie boven 16 kHz is slecht hoorbaar, maar helemaal onhoorbaar is het niet.
Op papier kan de mens toonhoogtes horen van 20 tot 20.000 Herz. Maar het bereik van je oren begint al snel af te nemen als je ouder wordt, zeker boven je twintigste. Als gehoorschade hebt opgelopen komen je oren ook minder ver. Tot welke toon kun jij nog horen?
Ultrasoon geluid is niet direct schadelijk voor mensen. Wel kunnen sommige tonen gezondheidseffecten bij mensen teweeg brengen. Zo kan hoogfrequent geluid bij voldoende sterkte en langdurige blootstelling leiden tot gehoorverlies. Geluidshinder kan al optreden vanaf een geluidsniveau van 75 decibel (dB).
Categorieën van gehoorverlies:
0-20 decibel: normaal gehoor. Verlies van 20-40 decibel: licht gehoorverlies. Verlies van 40-60 decibel: matig gehoorverlies. Verlies van 60-90 decibel: ernstig gehoorverlies.
Maar wat ook nog eens een prijsverschil teweegbrengt is de mate van kwaliteitscontrole en R&D. Bij 'goedkopere' merken heb je minder kwaliteitscontrole en minder of geen R&D. Dit zijn allemaal kosten die je moet doorberekenen in je product, waardoor het vanzelfsprekend duurder wordt.
Voor stereogeluid koop je logischerwijs een stereo versterker. De ingebouwde voeding levert aan slecht twee weergevers vermogen, waardoor de audio versterker het beste in je luidsprekers naar boven haalt. Hoe krachtiger de voeding, hoe beter doorgaans het geluid.
Tekenen dat u mogelijk gehoorverlies hebt
U hoort niet goed wat mensen zeggen. U gaat akkoord of knikt tijdens gesprekken wanneer u niet zeker weet wat er wordt gezegd. U trekt zich terug uit gesprekken, omdat het te moeilijk is om te horen. U gebruikt liplezen om te begrijpen wat mensen zeggen.
Anders dan vogels en vissen kunnen zoogdieren deze haarcellen niet zelf herstellen. Bij de nieuwe aanpak worden cellen in het oor geherprogrammeerd door het blokkeren van 'Notch', een proteïne dat voorkomt dat stamcellen in het slakkenhuis zich omzetten in sensorische haartjes.
Al vanaf het dertigste levensjaar gaat het gehoor heel langzaam achteruit. De kans is groot dat u daar niets van merkt en dat de mensen in uw omgeving degene zijn die uw gehoorverlies als eerste opmerken. De hersenen passen zich namelijk steeds aan uw 'nieuwe' situatie aan.