In box 3 wordt het voordeel uit sparen en beleggen belast. Al je bezittingen zoals spaartegoeden, beleggingen en onroerend goed (dat niet je hoofdwoning is) en schulden zoals consumptieve leningen en een hypotheek op een tweede woning vallen in box 3.
Woning in box 1 en hypotheek in box 3
De woning blijft in box 1 zitten. Hier betaal je net als in de andere situatie belasting over via het eigenwoningforfait. Het voordeel van je hypotheek in box 3 zetten is dat je vermogen in box 3 daalt doordat je de hypotheek mee mag nemen als schuld.
Per belastingplichtige geldt in box 3 ook een vrijstelling. Dit noemen we het heffingsvrije vermogen. In 2022 is dit een bedrag van € 50.650 (in 2021 € 50.000, in 2020 € 30.846 / in 2019: € 30.360). Deze vrijstelling houdt in dat u pas belasting gaat betalen als uw vermogen in box 3 boven dit bedrag uitkomt.
Is de rente van je aflossingsvrije hypotheek niet aftrekbaar? Dan mag je de aflossingsvrije hypotheek in mindering brengen op je vermogen in box 3. Hierdoor betaal je mogelijk minder belasting over je vermogen. Deze belasting heet vermogensrendementsheffing.
Hebt u vermogen, zoals spaargeld, aandelen of een tweede woning? Dan hoeft u de werkelijke inkomsten, bijvoorbeeld de rente op uw spaargeld, het dividend op uw aandelen of de huuropbrengst, niet aan te geven. Uw kosten, zoals betaalde rente, mag u niet aftrekken.
De Eigen woning en eigenwoningschuld behoren volledig tot vermogen box 3. Er is GEEN teruggaaf in box 3. De overwaarde van de eigen woning (WOZ waarde -/- alle schulden box 3) is extra vrijgesteld tot maximaal 300.000 euro. De Eigen woning en eigenwoningschuld behoren volledig tot vermogen box 3.
Sluit je een hypotheek af om een huis te kopen, dan valt deze standaard in box 1. Maar in sommige gevallen kan de waarde van een eigen woning ook in box 3 vallen. Dat is bijvoorbeeld het geval als je een tweede woning of een vakantiewoning hebt.
Als u een aflossingsvrije hypotheek heeft, loopt u het risico dat de bank deze hypotheek aan het einde van de looptijd niet wil of kan verlengen. Dit risico is groter dan u denkt en zal voor veel huizenbezitters nare gevolgen hebben. Het is daarom verstandig om uw eigen situatie nu al in kaart te brengen.
Maar een aflossingsvrije hypotheek heeft ook nadelen. Bij een aflossingsvrije hypotheek betaal je alleen rente en – dus – geen aflossing. Daardoor wordt je schuld tijdens de looptijd niet minder. Maar die schuld moet je aan het einde van de looptijd of bij tussentijdse verkoop wel volledig aflossen.
Bij de aflossingsvrije hypotheek betaalt u maandelijks alleen de rente en – de naam zegt het al – u bent tijdens de looptijd niet verplicht iets af te lossen. Wanneer u in 2021 een nieuwe aflossingsvrije hypotheek wilt afsluiten, kunt u maximaal 50% van de marktwaarde van uw huis aflossingsvrij lenen.
In 2022 wordt het rendement voor sparen (rendementsklasse I) -0,01%. Het rendement voor beleggen (rendementsklasse II) wordt 5,53%. Elk jaar worden de rendementen voor sparen en beleggen voor de heffing van box 3 herijkt. Dit gebeurt op basis van de rekenformules die in de Wet inkomstenbelasting 2001 zijn opgenomen.
In box 3 bepaal je je netto vermogen. Je telt je bezittingen, zoals spaargeld, beleggingen en een tweede (vakantie)woning bij elkaar op. Hiervan trek je de schulden af, zoals een persoonlijke lening, doorlopend krediet en roodstand op je betaalrekeningen.
Tot €50.000 geen belasting
Bij de belastingaangifte over 2021 is de vrijstelling € 50.000. In 2020 was dit nog € 30.846. Voor partners geldt een dubbele vrijstelling: €100.000 in 2021. Boven deze bedragen ga je belasting over je vermogen betalen.
Hoe zit dat? In box 3 worden de bezittingen zoals spaargeld, beleggingen of een tweede woning belast. De waarde van de bezittingen verminderd met de schulden is je vermogen. Een hypotheekschuld in box 3 mag in mindering gebracht worden op de bezittingen, waardoor het belastbare vermogen lager wordt.
Heb je overwaarde op je huis gekregen? Mooi nieuws, want dat betekent dat jouw huis een goede investering was. Je hoeft van dit bedrag gelukkig geen geld af te dragen aan de belasting. Wel betaal je er, vanaf een bepaald bedrag, vermogensbelasting over omdat het in box 3 komt.
Heeft uw klant een hypotheek afgesloten na 1 januari 2013 waarop hij moet aflossen, dan kan je de hypotheekschuld wel naar box 3 verplaatsen. Dat doe je door het aflossingsschema niet meer te volgen. Sinds 1 januari 2013 is de rente voor nieuwe hypotheken die aflossingsvrij zijn, fiscaal niet aftrekbaar.
Als je naar de maandlasten kijkt is een aflossingsvrije hypotheek zeker aantrekkelijk: je betaalt namelijk geen aflossing. Maar op de langere termijn ben je vaak duurder uit, omdat je niet aflost op je hypotheekschuld en daardoor steeds hetzelfde bedrag aan rente blijft betalen.
Wat is het voordeel van een deels aflossingsvrije hypotheek? De maandlasten voor een annuïteitenhypotheek van 100.000 euro (looptijd 30 jaar) zijn: Uitgaande van een hypotheekrente van 1,5 procent betaal je na het afsluiten van de hypotheek: 345 euro. Het geeft dus een verschil van 220 euro per maand.
Je hypotheek helemaal aflossen is dus in veel gevallen een prima idee. Het levert je direct lagere maandlasten op. Het geeft je zekerheid voor de toekomst en je kunt de komende jaren nog gebruik maken van de voordelen van de Wet Hillen.
De looptijd voor een hypotheek bedraagt in de regel 30 jaar en als de bank deze looptijd niet verlengt, dan hebt u een probleem. De bank kan uw woning opeisen, bovendien bestaat er na dertig jaar geen recht meer op hypotheekrenteaftrek.
De aflossingsvrije hypotheek heeft geen einddatum en loopt dus ongewijzigd door. Dit is het meest gunstig. De aflossingsvrije hypotheek kan worden verlengd. Er moet een nieuwe hypotheek worden afgesloten.
Door een lager inkomen (na pensioen) of strengere inkomensnormen is het verlengen van de aflossingsvrije hypotheek (ondanks de overwaarde) niet altijd mogelijk. Toezichthouder AFM heeft daarom bepaald dat de nieuwe aflossingsvrije hypotheek, onder voorwaarden, getoetst mag worden aan de werkelijke hypotheeklast.
Ook de eigen woning valt in deze box. De hypotheekrente die u heeft betaald, trekt u af van uw inkomen. Het eigenwoningforfait, een percentage van de WOZ-waarde van uw woning, wordt erbij opgeteld. In box 3 belast de overheid vermogen.
Vooralsnog (dit kan altijd veranderen, natuurlijk) zal je afgeloste huis niet tot je vermogen gerekend worden. Over vermogen betaal je in Nederland vanaf een bepaald bedrag belasting. Dat is wel zo voor bijvoorbeeld spaargeld en beleggingen, maar niet voor geld dat in je woning zit.