Psychotische verschijnselen verschillen van persoon tot persoon en van moment tot moment. De belevingen tijdens een psychose worden onder meer bepaald door karakter, achtergrond en cultuur. Ook recente gebeurtenissen kunnen van invloed zijn. Een psychose kan enkele uren duren, maar ook weken of maanden.
Hoelang duurt een psychose? Een psychotische periode duurt meestal weken tot maanden. Sommige mensen krijgen één keer een psychose terwijl anderen vaker een psychotische periode doormaken. Een psychose komt het meest voor bij mensen tussen de 16 en 30 jaar.
Een psychose kan dagen tot vele maanden duren. Wanneer je vaker psychoses hebt en in de tussentijd slecht functioneert, is er sprake van schizofrenie. Ook bij een bipolaire stoornis en bij depressie kunnen psychoses voorkomen.
Een psychose duurt meestal een paar dagen tot een paar maanden.
Een psychose begint vaak met niet-specifieke klachten. Iemand verandert bijvoorbeeld in zijn gedrag, lijkt niet langer geïnteresseerd in sociale contacten en wordt minder actief. Vervolgens wordt hij bijvoorbeeld achterdochtig, hoort stemmen, hallucineert en kan niet meer helder denken.
Een psychose kan zich op allerlei manieren voordoen, de ene psychose is licht en wordt zwaarder, terwijl een andere psychose licht blijft. Vaak heb je bij een lichte psychose wel door dat er iets niet klopt.
Een opeenstapeling van ingrijpende en stressvolle gebeurtenissen kan een psychose uitlokken als je hier gevoelig voor bent. Denk aan een traumatische ervaring uit je kindertijd, seksueel misbruik, geweld en acute stressvolle gebeurtenissen. Ook drugsgebruik kan een oorzaak van een psychose zijn.
Stress, zoals langdurig prestatiedruk in werk en studie, stress door een opstapeling van persoonlijke problemen waardoor iemand de regie verliest; Drugsgebruik; Alcohol(verslaving); Langdurig geen contact hebben met andere mensen (isolatie).
Iemand met een psychose heeft last van één of meerdere symptomen. Deze symptomen kunnen we onderverdelen in positieve symptomen en negatieve symptomen. Positieve symptomen gaan over verschijnselen die als het ware bij iemands manier van denken en doen komen, zoals hallucinaties, wanen en verward denken en handelen.
U neemt grote risico's: u geeft bijvoorbeeld veel geld uit of heeft zonder na te denken seks. Daardoor kunt u in de problemen komen. Tijdens een manie kunt u ook dingen zien of horen die er niet zijn (hallucinaties) of dingen denken die niet kloppen (wanen). U heeft dan een manische psychose.
Iemand met een psychose ziet of hoort soms dingen die er niet zijn (hallucinaties) en heeft bepaalde ideeën die niet kloppen (wanen). Iemand kan bijvoorbeeld stemmen horen of erg achterdochtig zijn. Een psychose heeft veel invloed op het dagelijks leven, bijvoorbeeld in relaties, sociale contacten, werk of studie.
Iemand kan in een psychose de meest kwetsende en choquerende dingen roepen, neem dit niet persoonlijk. Neem op het moment dat iemand herhaaldelijk negatief op jou reageert (bijvoorbeeld met agressie of waanideeën) actief afstand. Dit betekent niet dat je hem of haar in de steek laat, maar dat je rust creëert.
Een psychose zonder medicatie kan binnen een week weg zijn of een jaar of langer aanhouden. Er is geen precies antwoord op te geven, behalve dat je ook zonder medicatie uit de psychose kan komen. Het is over het algemeen niet zinvol om iemand te proberen overtuigen dat anderen zijn ideeën niet hebben.
In ons land krijgt/heeft meer dan 90% medicatie en een derde is aan het werk of volgt een opleiding. Het is onzin dat psychosen schade aanrichten aan het brein. Een deel van de mensen met psychosen doet het op langere termijn (> 2 jaar) beter zonder medicatie dan met, op mate van herstel.
Bij psychoses kan het slaapritme ernstig verstoord raken.Meestal slapen deze mensen te kort omdat ze moeilijk in slaap vallen of te vroeg wakker worden. Ook worden ze tijdens de slaap vaker wakker. Dranken met cafeïne erin en alcohol zijn vaak voorkomende oorzaken van slaapstoornissen.
2.1 Wat is een psychose
De belangrijkste symptomen zijn wanen, hallucinaties, problemen met samenhangend spreken, gedesorganiseerd gedrag en motivatieproblemen.
Als je een psychose hebt, verwerken je hersenen de prikkels anders, het netwerk in je hersenen is verstoord en uit zijn evenwicht. Ook neurotransmitters (zoals dopamine, glutamaat en GABA) zijn uit hun evenwicht, het dopaminesysteem is bijvoorbeeld heel actief.
Wanen of waanbeelden zijn verkeerde gedachten of ideeën over gebeurtenissen in de realiteit. Deze wanen komen niet overeen met de werkelijkheid, maar iemand met een psychose gelooft hier heel sterk in. Voor die persoon is die waan werkelijkheid geworden, hoe vergezocht ook.
Iemand die een psychose doormaakt, heeft zijn gedachten, gevoelens en gedrag niet onder controle. Voor hem of haar zijn de wanen en hallucinaties werkelijkheid. Het heeft vaak geen zin om te zeggen: “De stemmen die je hoort zijn niet echt” of “Je wordt niet achtervolgd!”.
Schizofrenie ontwikkelt zich bij mannen gemiddeld 5 jaar eerder dan bij vrouwen. Bij mannen heeft de eerste psychose meestal plaats tussen het 16e en 35e levensjaar; bij vrouwen is dit meer variabel. In de menopauze hebben vrouwen een verhoogde kans op schizofrenie.
Bij wanen komen de gedachten van iemand niet overeen met de werkelijkheid. Mensen met wanen kunnen het besef van realiteit helemaal verliezen en allerlei ideeën 'in hun hoofd halen'. Zo kunnen ze denken dat ze een belangrijke historische figuur of Jezus zijn en zijn ze niet van dit idee af te brengen.
Antwoord. Vroeger dacht men wel dat psychose schadelijk was voor de hersenen – maar inmiddels is duidelijk dat dit niet het geval is. Wel kun je na een psychose last blijven houden van een reeks van verschijnselen zoals vage psychotische gedachten, motivatieproblemen en problemen met aandacht en geheugen.
Veelvoorkomende symptomen van schizofrenie zijn wanen, hallucinaties, verward denken, zichzelf terugtrekken, sociale omgeving verwaarlozen. Schizofrenie komt voor bij bijna 1% van de Nederlandse bevolking. Meestal openbaart de ziekte zich op een leeftijd tussen de 16 en 30 jaar.