Sprinten, verspringen, roeien of hoogspringen: een dier gaat harder, hoger of springt verder. Dat zegt boswachter en dierenkenner Arjan Postma. "Usain Bolt legt het in de sprint af tegen een koe, zeker weten!"
Ze rennen, springen en gooien de poten in de lucht. De koeien dansen, zeggen de mensen die het zien. In het landelijke nieuws heet het dat ze dat doen omdat ze uitgelaten van vreugde zijn. De opgewektheid schijnt inderdaad meetbaar te zijn in het bloed, de concentratie aan bepaalde 'geluksstoffen' is dan verhoogd.
Blijf uit de buurt van koeien met kalveren en probeer vooral niet om zo'n schattig kalf te aaien. Mocht een koe toch aanvallen, geef dan met een stok een gerichte tik op de neus. Een speciale waarschuwing geldt voor mensen met honden. Koeien zien namelijk weinig verschil tussen hond en wolf.
Onderzoek toont aan dat aan uiterlijke kenmerken af te lezen is hoe dieren zich voelen. Koeien kunnen inderdaad blij zijn om in menselijke termen te spreken. Ze steken elkaar als het ware aan. Als een koe gaat rennen en springen dan gaan andere koeien dat vaak ook doen.
Stap 3: Koeien, varkens, schapen en kippen zijn intelligent en hebben een rijk gevoelsleven. Dit is de stap die de meeste mensen niet zetten, maar waar het wetenschappelijk bewijs zich voor opstapelt. Kippen kunnen tellen en zich inleven in de pijn van anderen.
Het bespringen van andere koei en is ook een duidelijk teken, zeker als dit op de kopse kant gebeurt. Dat doet een koe ook als ze als enige in het koppel tochtig is. Hoe meer van de andere signalen zichtbaar zijn, des te zekerder dat de koe tochtig is. Gemiddeld geeft een koe gedurende 12 uur tochtig heidssignalen af.
Koeien zijn weliswaar normaliter niet agressief, maar kunnen dat wel worden wanneer ze menen dat hun jongen bedreigd worden. En jonge dieren die in een groep bij elkaar staan kunnen ineens de kolder in de kop krijgen en in hun enthousiasme of ballorigheid wandelaars onder de voet lopen.
Het soort tanden waarmee gebeten wordt speelt een grote rol. Een koe heeft botte tanden om het gras te malen. Deze beet zorgt voor kneuzingen.
Het gezichtsvermogen van koeien verschilt sterk van dat van mensen. Zo zien de dieren ongeveer 30 procent van wat wij zien. Dit komt onder andere omdat hun gezichtsveld beperkt is tot 330 graden en het beeld aan de randen hiervan onscherp is.
Koeien die tegen elkaar aan worden gedreven, ervaren dus stress. De oren gaan naar achteren, de koppen omhoog. „In hun nood lopen ze zelfs achteruit; iets wat een koe normaal nooit zal doen omdat ze ▶ „Boeren jagen de koeien op, ze roepen en schreeuwen tegen ze omdat ze niet snel genoeg de melkstal in of uit gaan.
Vergeleken met paarden zijn runderen (ossen) beter in het zwaardere trekwerk. Bijvoorbeeld van een kar of een ploeg. Ze hebben een krachtige nek en sterke schouders, en hun gespleten hoeven geeft ze een betere grip op een modderige ondergrond. Het zijn dus sterke trekdieren, maar geen goede rijdieren.
Veilig langs koeien wandelen
Koeien zullen je niets doen zolang ze niet van je schrikken of je als bedreigend ervaren. Door te schreeuwen of met je armen te zwaaien, kun je de dieren laten schrikken, waardoor ze zich zullen willen verdedigen. Koeien zullen je met hun hoorns aanvallen of achteruit trappen.
In het bos of de wei
In topsnelheid halen die namelijk 'slechts' 20 kilometer per uur. Maar als je langs de wei loopt en een koe komt achter je aan, dan kun je het vergeten. Die kunnen 27 kilometer per uur halen, dus dat verlies je.
Een koe zal niet zomaar een mens aanvallen. De dieren worden vooral zenuwachtig van honden die rondrennen en aan hun poten komen snuffelen. Honden zijn vaak de aanleiding van incidenten tussen koeien en wandelaars. Houd je huisdier daarom aan de lijn.
Een koe kan je goed benaderen als je dat rustig doet als ze ligt. Als ze staat kan het ook, eventueel op je hurken heel erg rustig benaderen. Als ze in de groep staat is het lastiger als ze je niet kent. Koeien wennen aan aandacht, dus als ze het gewend zijn gaat het steeds makkelijker.
De gevaarlijkste dieren van Nederland zijn:
Adder. Grote pieterman. Wolf. Wild zwijn.
Janskruid, rode klaver, stinkende gouwe, veldzuring, vingerhoedskruid, waterscheerling, wolfsmelk en zwarte nachtschade kunnen gezondheidsklachten bij runderen veroorzaken. Overigens eten koeien niet of nauwelijks giftige planten. Alleen als er te weinig voer is, gaan ze ervan eten.
Met loeien zegt een koe eigenlijk: 'Hier ben ik'. Dat is belangrijk bij moeder en kalf, bij stieren en bij dieren die van de koppel zijn afgedwaald of weggehaald. Ook tochtige koeien loeien om de aandacht op zichzelf te vestigen, net als hongerig rundvee.
Koeien die een goede voeding en verzorging krijgen, kunnen zo'n 15 tot 25 jaar oud worden. Meestal halen ze die leeftijd echter niet. De gemiddelde Nederlandse melkkoe wordt slechts vijf jaar oud, de gemiddelde zoogkoe (voor vleesvee) tien jaar oud.
De aankoopprijzen van runderen lopen sterk uiteen. Reken op meer dan 500 euro voor een koe. Jonge stieren zijn vaak goedkoper, reken hier de castratiekosten nog bij. Daarnaast zijn er uiteraard nog heel wat andere kosten: een weide, een stal, het stro, het voer en de dierenarts kosten geld.
De meeste koeien hebben van nature hoorns. In de biologische dynamische melkveehouderij houden koeien hun hoorns. Ze vormen een wezenlijk onderdeel van de koe. De koeienhoorn is meer dan alleen de dode buitenste hoornlaag.
De mestproductie ligt op zo'n 29 kuub per jaar plus 43,5 kilo fosfaat, waardoor een koe per dag zo'n €1,37 kost aan mest. – De overige kosten, zoals ziektekosten, water en de kosten van het melken (exclusief de arbeid), bedragen zo'n 41 cent per dag.
Goed geheugen. Koeien hebben bovendien een heel goed geheugen. Zo herkennen ze gezichten; boeren maken het vaak genoeg mee dat een koe vrolijk op hen af loopt voor een begroeting. Ook hun ruimtelijk geheugen is prima ontwikkeld.
Koeien zijn zeker slim en kunnen veel dingen leren. Ze leren bijvoorbeeld dat ze naar de melkput moeten om gemolken te worden of dat ze niet tegen schrikdraad moeten lopen om een schok te voorkomen. Koeien zijn kuddedieren en ze leren ook van elkaar.