Non-melanoma huidkanker komt zelden voor bij kinderen en jongvolwassenen en wordt dan veroorzaakt door predisponerende erfelijke en aangeboren aandoeningen. Predisponerend betekent dat je verhoogd gevoelig bent voor een bepaalde aandoening.
Huidkanker komt vooral voor bij oudere mensen. Maar het aantal gevallen neemt in elke leeftijdsklasse toe, ook bij jongeren. In België was het melanoom – de agressiefste vorm van huidkanker – met 78 gevallen de op een na meest vastgestelde kanker bij vrouwen tussen 15 en 29 jaar in 2008.
Een melanoom op kinderleeftijd presenteert zich vaak 'als een wolf in schaapskleren'. Deze melanomen hebben andere kenmerken dan melanomen bij volwassenen. Zo worden de 'ABCDE'-karakteristieken van het volwassen melanoom bij maximaal 40% (van de jonge kinderen) tot 60% (van de adolescenten) gezien.
Steeds meer Nederlanders krijgen huidkanker: inmiddels één op de vijf. En de kans op de gevaarlijkste vorm van huidkanker, een melanoom, is sinds Wereldoorlog II met 2000 procent toegenomen. “Breng minder tijd door in de zon”, adviseert dermatoloog Vigfús Sigurdsson.
ABCDE-regel voor melanoom
Border/rand: de vlek of moedervlek heeft een onregelmatige grillige rand. Color/kleur: de vlek of moedervlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren. Diameter: de vlek of moedervlek is groter dan 5 millimeter. Evolving/evolutie: de vlek of moedervlek jeukt, bloedt of verandert.
Controleer op ruwe bultjes, wondjes en bruine plekken
nieuw ontstane rood-roze bultjes, soms met een ruwe korst erop. wondjes die niet goed genezen. bruine moedervlekken of bultjes die van vorm veranderen of meerdere kleuren krijgen (zoals bruin, zwart, rood, paars, blauw)
Om de kans op huidkanker te verkleinen is het belangrijk om je goed in te smeren met zonnebrandcrème. “Smeer zonnebrandcrème met minimaal factor 30 tijdens zonnige dagen en herhaal het insmeren meerdere keren per dag”, aldus Goedkoop.
De meeste moedervlekken ontstaan tussen uw 3e en 20ste jaar. Hoeveel u in uw leven met onbeschermde huid in de zon heeft gezeten heeft invloed op het aantal moedervlekken dat u heeft of krijgt. Ook vanaf welke leeftijd u veel in de zon zat heeft er invloed op.
Aangeboren moedervlekken treden bij ongeveer 1% van de baby's op. De oorzaak voor het ontstaan is niet duidelijk, erfelijkheid lijkt geen grote rol te spelen. Meestal zijn ze klein (millimeters tot enkele centimeters), maar ze kunnen bij sommige baby's ook zeer groot zijn en grote delen van de huid bedekken.
Een melanoom op tijd herkennen is belangrijk. Meestal verschijnt er plotseling een lichtbruine, donkerbruine of rode vlek op je huid die snel groeit. Deze vlek lijkt in het begin vaak op een moedervlek, maar valt vaak op door een snelle groei, een grillige vorm of meerdere kleuren.
Minder dan één procent van alle kankers doet zich voor op kinder- of adolescentenleeftijd (van 0 tot 19 jaar). Kanker bij kinderen blijft daarmee een extreem zeldzame ziekte.
Wat is de overleving van melanoom? Gemiddeld zijn 10 jaar na de diagnose nog 90 van de 100 mensen in leven. Let op: dit zijn gemiddelde cijfers voor alle mensen met deze soort kanker. Jouw vooruitzichten kunnen anders zijn dan het gemiddelde.
Per jaar krijgen bijna 4.000 jongvolwassenen in de leeftijd van 18 tot en met 39 jaar de diagnose kanker.
Hoe ziet een onrustige moedervlek eruit ? Een onrustige moedervlek is wat onregelmatiger van vorm en kleurverdeling (d.w.z. verschillende tinten bruin tot zwart naast elkaar in dezelfde moedervlek) en vaak is er ook sprake van een roodachtige verkleuring.
Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat uit pigmentcellen (melanocyten). Pigmentcellen komen vooral voor in de huid. In groepjes bij elkaar vormen zij een moedervlek. Bij een melanoom verandert een groep pigmentcellen in kankercellen.
Onrustige moedervlekken Een onrustige moedervlek is onregelmatiger van vorm en kleur, dat wil zeggen verschillende tinten bruin naast elkaar in dezelfde moedervlek. Vaak is er ook sprake van een roodachtige verkleuring, meestal in de rand.
als een moedervlek verandert; groeit, of verandert van kleur of van vorm; als een moedervlek jeukt; als een moedervlek bloedt; als er een zweertje of korstje op de moedervlek zit.
Een gezonde moedervlek heeft gelijkmatige grenzen. Dit betekent dat de randen schoon zijn en cirkelvormig of ovaal. Gezonde moedervlekken hebben allemaal dezelfde kleur, meestal bruin. Een ongezonde moedervlek kan zwart zijn of veel verschillende kleuren hebben.
Als een moedervlek uitdroogt ten gevolge van een droge huid kan deze ook jeuk geven of zelfs wat gaan steken. Is er geen duidelijke oorzaak voor de jeuk- en/of pijnklachten dan is het altijd raadzaam om de moedervlek aan uw dermatoloog te laten zien.
Vervellen is dus heel normaal en gebeurt langzaam, maar altijd. Als je sneller vervelt, betekent het dat de buitenste laag van je huid is beschadigd door bijvoorbeeld de zon. Je huid maakt dan sneller dan normaal nieuwe huidcellen aan om de beschadigde cellen te vervangen.
Door de zon sterven alle bacteriën op je huid. Heb je dus last van acne of eczeem? Dan is de zon een goed middeltje om een zuivere huid te krijgen. Jouw lichaam heeft vitamine D nodig om calcium op te kunnen nemen.
Dit worden ook wel zonnevlekken of levervlekken genoemd. In medische termen 'zonne-lentigo', pigmentaties veroorzaakt door een combinatie van genetische en blootstelling aan de zon. Ze verschijnen vaak op de rug van de handen en het gezicht, maar nooit op zon-beschermde gebieden zoals de billen.
Ook een snelle verandering op de huid, een donkergrijs of donkerblauw 'bobbeltje' in de moedervlek, een nieuwe gepigmenteerde band onder de nagel of iets wat onder de nagel groeit, is een reden om een arts te consulteren.
Per jaar worden zo'n 3.900 adolescenten en jongvolwassenen in de leeftijd van 18 tot en met 39 jaar, in het kort AYA's (adolescents and young adults) genoemd, geconfronteerd met de diagnose kanker. Samen vormen zij 3,5% van het totaal aantal patiënten met kanker.