Wanneer bij je kind een stressvolle situatie te lang duurt of als meerdere stressmomenten elkaar te snel opvolgen, heeft het lichaam van je kind niet genoeg tijd om zich te herstellen. Er kunnen dan stress- en spanningsklachten ontstaan bij je kind. Als stress langdurig aanhoudt dan kan er een burn-out ontstaan.
De gemiddelde leeftijd waarop mensen een burn-out krijgen is gekelderd van 50 naar 32 jaar. Wat is er gebeurd met de jongeren van nu? 30 is het nieuwe 20, wordt wel eens gezegd. Maar als het om carrières gaat, lijkt 30 het nieuwe 50 te zijn.
Burn-out bij jongeren komt steeds vaker voor. Steeds meer middelbare scholen zien scholieren die uitvallen onder prestatiedruk of stress. Stress betekent spanning of druk en is niet per definitie ongezond.
Sommige kinderen ervaren lichamelijke klachten bij stress: buikpijn, overgeven of hoofdpijn. Anderen trekken zich terug, brengen veel tijd alleen door of reageren juist explosief! Andere kinderen beginnen op hun nagels te bijten of vertonen tics. Een kind met stress is overgevoelig voor de kleinste veranderingen.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Spanningsklachten, zoals: lichamelijke vermoeidheid, concentratieproblemen, geheugenproblemen, onrustig slapen, piekeren en/of een gejaagd gevoel. Verliezen van grip op de situatie en een gevoel van machteloosheid. Verlies van controle op het leven en de problemen in je leven.
Tips om een burn-out bij kinderen en jongeren te voorkomen
Zet je kinderen niet onder druk om steeds maar meer en beter te presteren. Houd zicht op de (hoeveelheid) activiteiten van je kinderen en grijp in als dat nodig is. Zorg dat je kinderen voldoende rustmomenten hebben. Zorg voor een stabiele thuissituatie.
Wat wij kunnen zien als 'moeilijk' of 'vervelend' gedrag is vaak een signaal van stress. Bijvoorbeeld als je kind boos of geïrriteerd is, of agressief. Eigenlijk zijn dit signalen dat je kind jouw hulp nodig heeft. Maar ook gedrag zoals somber zijn, zich terugtrekken of huilerig zijn kunnen signalen van stress zijn.
Dit kan leiden tot allerlei stressklachten, zoals gevoelens van onrust, prikkelbaarheid, slechte concentratie en slecht slapen. Kinderen kunnen door het hoge stressniveau ook klachten krijgen als hoofdpijn, een gespannen buik, jeuk of bultjes of eczeem.
Het verschil is dat een burn-out het gevolg is van langdurige overbelasting, terwijl een depressie ook kan ontstaan zonder dat er sprake is van overbelasting. Verder speelt aanleg bij het ontstaan van een depressie een grotere rol dan bij burn-out.
Ook over hun toekomst maken veel jongeren zich weleens druk. Tieners hebben naar verhouding vaker stress van school of studie, jongvolwassenen vaker van een te druk leven en hun toekomst. Het zoeken naar werk maar bijvoorbeeld ook sociale media zijn voor jongeren minder belangrijke stressoren.
Van alle stressfactoren ervaren 1 op de 4 jongeren het vaakst stress door school. 1 op de 3 scholieren kampt met druk om te voldoen aan verwachtingen van zichzelf of van anderen. Ook zegt 1 op de 10 jongeren onvoldoende vrije tijd te hebben. Slechts 2 procent ondervindt stress door social media.
Vertel hem of haar bijvoorbeeld dat papa of mama erg moe is en daarom veel rust en meer slaap nodig heeft, maar dat hij of zij wel weer beter wordt. Maak ook duidelijke afspraken met jouw kind, zodat hij of zij zich niet gepasseerd voelt als papa of mama even geen aandacht voor hem of haar heeft.
Enkele mogelijke oorzaken van stress:
Wel is er veel veranderd met de komst van social media. Het continu in contact staan met de rest van de wereld gaat ten koste van tijd voor jezelf. Veel jongeren ervaren een sociale druk om te voldoen aan de verwachting; ze willen aan het 'perfecte' plaatje voldoen.
Kenmerkend gedrag strong-willed kind
Is behoorlijk aanwezig: je kunt moeilijk om hem / haar heen. Is energiek. Is erg nieuwsgierig: wil graag nieuwe dingen ontdekken en leren. Is ondernemend: wil graag nieuwe dingen doen.
Neem contact op met het wijkteam, je huisarts of de jeugdgezondheidszorg in jouw buurt als je je zorgen maakt. Samen kunnen jullie bekijken wat er wel en niet goed gaat in het gedrag van je kind. Ook kunnen jullie er met elkaar achter komen waar het lastige gedrag vandaan komt en waardoor het blijft bestaan.
Burnout duurt het langst van alle werkgerelateerde psychische klachten. Opvallend is ook de grote spreiding in duur van burnout: van drie maanden tot meer dan een jaar.
Een burn-out kan dus zowel leiden tot afvallen als ook aankomen in gewicht. Een stressreactie zorgt ervoor dat het lichaam kiest om in leven te blijven.
Een burn-out gaat niet vanzelf over. Vaak is professionele hulp noodzakelijk. Zoek tijdig hulp anders kunnen klachten verergeren.
Bij fysieke oorzaken kun je denken aan te weinig slaap, een ongezond voedingspatroon, of misschien een gezondheidsprobleem. Mentale en emotionele problemen als onrust thuis, moeite op werk, veel piekeren of sub-assertiviteit kunnen ook erg veel energie kosten die jou op termijn lusteloos maken.
Spanningshoofdpijn voelt aan als een lichte tot matige hoofdpijn die vaak begint aan de zijkanten van het hoofd en is eerder zeurend en dof. Sommige mensen ervaren ook een druk op het voorhoofd door stress. Spanningshoofdpijn veroorzaakt inderdaad eerder een drukkende pijn, die aanvoelt als een soort band om het hoofd.
Te lang te veel stress, of spanning, zorgt ervoor dat je hersenen minder goed functioneren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld vaker dingen gaan vergeten, snel afgeleid zijn en gevoeliger zijn voor negatieve emoties. Dit is te voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven.
Burn-out: Fysieke en/of mentale instorting (fase 12)
Er komt helaas niets meer uit je. Al je plannen zijn omgevallen. Het leven dat je hebt opgebouwd stelt niets meer voor. Je ziet de zin en het nut van het leven niet meer in en je kunt zelfs zelfmoordgedachten hebben.