Hoewel het einde zich aankondigt kan de boom nog vele jaren voortleven. En ook dood kan de boom nog een tiental jaren een bijdrage leveren aan de natuur. De levenscyclus is pas weer rond als de boom ter plekke tot humus is vergaan.
Bomen lijden niet aan fysiologische veroudering. Met andere woorden: bomen gaan niet dood van ouderdom. Ze gaan dood als gevolg van omgevingsomstandigheden. Dat kan windworp door wortelschade zijn, gebrek aan de benodigde mineralen en alles daartussenin.
De leeftijdsverwachting van een boom is net zoals bij dieren per soort verschillend. Zo wordt de Nederlandse beuk 100 tot 150 jaar oud, terwijl de eik de 200 jaar kan halen. Vaak halen ze die leeftijd niet, zegt Henk Siebel, bossenspecialist bij Natuurmonumenten.
Bomen in Nederland kunnen heel oud worden. Wel honderd tot tweehonderd jaar! Hoe oud een boom precies kan worden, is afhankelijk van verschillende dingen. Zoals de boomsoort en de plek waar de boom staat.
Bomen kunnen extreme weersomstandigheden weerstaan, hoewel ze na windkracht 11 kunnen omvallen en breken. Bomen groeien vrijwel overal op de wereld, door zich aan te passen aan klimaatomstandigheden. Zo zijn er bomen die in het brakke water (zoutig water) van Mangrovebossen kunnen overleven.
Planten hebben geen gevoel en óók geen bewustzijn, dat zegt een groep internationale wetenschappers. Volgens hen moeten we af van het idee dat planten pijn kunnen voelen als ze bijvoorbeeld worden geoogst of platgetrapt. Planten hebben geen hersenen of de nodige zenuwcellen en kunnen daarom niets 'voelen'.
De oudste boom ter wereld staat in Zweden, om exact te zijn in het Fulufjället National Park. De boom in kwestie is een spar. Op het eerste gezicht ziet de boom er weinig indrukwekkend uit, maar onderzoekers zijn erachter gekomen dat de wortels van de boom minstens 9.500 jaar oud zijn!
De boom hol is van binnen en het is dus niet mogelijk is om de jaarringen te tellen. De leeftijd blijft een schatting: sommigen beweren dat de boom wel meer dan 1000 jaar oud kan zijn, maar deskundigen houden het op 400 tot 500 jaar.
De grootste en vermoedelijk oudste eik van Ivenack is waarschijnlijk 750 tot 800 jaar oud. Eerder werd aan 1000 tot 1200 jaar gedacht, maar dit is gezien de jaarringbreedte bij deze en andere eiken niet waarschijnlijk.
Met de naam Hyperion is deze mammoetboom (Sequoia sempervirens) met ruim 115 meter hoog de hoogste boom ter wereld. Hij staat langs de kust in het Redwood National Park in het Noordwesten van Californië.
De oudste boom is volgens hen metingen de Marialinde in Oisterwijk. Deze staat op het plein De Lind achter het gemeentehuis en telt 632 jaren.
Het zijn onze laatste 'oerbomen'. Het gaat om soorten als de laurierwilg, de ruwe iep en de egelantier. Van veel van deze boomsoorten bestaan ook gecultiveerde exemplaren. Maar die zijn veel minder klimaatbestendig dan de oorspronkelijke bomen en struiken, en veel minder van belang voor de biodiversiteit.
Onder schors zit de bast, daar lopen de bastvaten. Dit zijn een soort buisjes waarmee het voedsel uit bladeren over de hele boom wordt verdeeld. Onder de bast zit laagje dat cambium wordt genoemd, vanuit dat laagje groeit de boom elk jaar stukje dikker en zo ontstaan de jaarringen.
Bomen zijn vaak erg sterk, waardoor een boom zelf dood laten gaan over het algemeen geen optie is. Het kan jaren tot zelfs tientallen jaren duren! Pas wanneer de boom heel oud is of ziek wordt, bestaat de kans dat deze zelf dood gaat.
Schimmels en dieren hebben een prachtige invalsbasis en zorgen voor afbraak van het restant van de boom. Hoewel het einde zich aankondigt kan de boom nog vele jaren voortleven. En ook dood kan de boom nog een tiental jaren een bijdrage leveren aan de natuur.
De oudste grove den van Nederland groeide in Gelderland, in Wofheze. toen hij tussen de 355 en 405 jaar oud was (hoe oud is niet precies bekend) viel hij om. Maar in het waddengebied worden grove dennen meestal al na 80-120 jaar omgehakt. Ze hebben teveel last van de zoute zeewind om veel ouder te kunnen worden.
Middeleeuwse en oudste eiken
De Nederlandse botanicus Aljos Farjon ontdekte een groepje eiken van bijna 1000 jaar oud bij Blenheim Palace, Engeland. De bomen hebben een omtrek van bijna 9 meter!
Eikenboom kopen: vanaf slechts € 1,35 – Kwekerij Online.
De fijnspar (Picea abies, synoniem: Picea excelsa) komt voor in Noord- en Oost-Europa en in grote delen van Azië. De fijnspar kan 40 m hoog worden en wordt doorgaans 100 tot 150 jaar oud. Er zijn bomen bekend die 220 jaar oud zijn. De schors van de Fijnspar heeft een roodachtige kleur.
Methuselah. De oudste nog levende boom in de wereld is pas onlangs ontdekt en heeft daarom nog geen naam gekregen. Uit onderzoek van de ringen en stamcellen is gebleken dat deze boom 5.062 jaar oud is!
De Groenlandse walvis is het oudste zoogdier met een maximaal vastgestelde leeftijd van 211 jaar. Enkel de Groenlandse haai, het oudste gewervelde dier, en de diepzee-oester Neopycnodonte zibrowii met naar schatting zo'n 500 kaarsjes op zijn verjaardagstaart, strijden mee voor de titel.
De ginkgo is een sinds mensenheugenis voorkomende boom die makkelijk 2000 jaar oud kan worden. In China staat een exemplaar die naar schatting al 3500 jaar oud is. Al eeuwenlang komt de Ginkgo voor in allerlei verhalen en onderzoeken.
Zwaargewichten in de Achterhoek
Een voorbeeld van zo'n boom die zeldzaam is vanwege zijn omvang is de mammoetboom bij Huize Veldzicht in Brummen. Met een stamomtrek van 8 meter en 54 centimeter mag deze woudreus zich de dikste boom van Nederland noemen.
1: Douglasspar – Kroondomein Het Loo
Met een totale hoogte van 50,45 meter, laat dit exemplaar de andere hoogste bomen van Nederland ruim achter zich. Hiermee is dit exemplaar ook de enige Nederlandse boom die boven de 50 meter komt.
De wurgende vijgen: Ta Prohm, Angkor Wat
De beroemdste boom van allemaal is de boom die Ta Prohm heeft opgeslokt.