Voor woonsten ligt het anders. Volgens de grondwet is de woning onschendbaar, maar er zijn uitzonderingen.Een eerste is wanneer de bewoner zelf toestemming geeft. Ten tweede kan een onderzoeksrechter toestemming geven, in het kader van een gerechtelijk onderzoek.
Ook mag de politie een woning binnen gaan om directe hulp te verlenen. Bijvoorbeeld als iemand gereanimeerd moet worden. De politie moet wel aan veel regels voldoen als ze een woning zonder uw toestemming binnen gaat. Zo moeten de agenten zich legitimeren en uitleggen waarom ze uw woning in willen.
Een huiszoeking met bevel van de onderzoeksrechter kan enkel tussen 05.00 uur 's morgens en 21.00 uur 's avonds.
Voor het binnentreden in een woning zonder toestemming van de bewoner is steeds een schriftelijke machtiging vereist. In de praktijk is het meestal de hulpofficier van justitie die de machtiging afgeeft, maar ook een officier van justitie of een advocaat-generaal kan een machtiging afgeven.
Strenge regels rond bevoegdheid
Sommige bevoegdheden mag de politieagent zelf toepassen. Zwaardere opsporingsbevoegdheden, zoals een telefoon tappen, iemand observeren of een woning doorzoeken (huiszoeking) mogen pas worden toegepast na toestemming van de officier van justitie of de rechter-commissaris.
Tegenwoordig heerst er enige verwarring over wat men nou wel of niet mag zeggen tegen een agent. Een agent is een ambtenaar in functie en in beginsel is het strafbaar om deze te beledigen. Burgers mogen elkaar overigens ook niet beledigen, maar voor het beledigen van een agent geldt een hogere straf.
Verdachte zijn betekent dat er een redelijk vermoeden aanwezig is dat u een strafbaar feit heeft gepleegd, zoals vermeld in artikel 27 van het Wetboek van Strafvordering. Het feit dat de politie een onderzoek tegen u is begonnen kan betekenen dat u al verdachte bent, maar dat hoeft niet.
Ben je verplicht de agenten binnen te laten? Neen. Je mag bijvoorbeeld voorstellen jouw medewerking aan het onderzoek te verlenen door naar het politiebureau te komen. De politieagent mag wél jouw woning binnen als hij een huiszoekingsbevel op zak heeft van de onderzoeksrechter.
De huiszoeking kan gebeuren op de plaats van het misdrijf, in de woning van de verdachte en op alle andere plaatsen waarvan de onderzoeksrechter vermoed dat er voorwerpen zijn verstopt die bijdragen tot het ontdekken van de waarheid. Op al deze plaatsen kan de onderzoeksrechter ook overgaan tot inbeslagname.
Als de politie u dus dringend vraagt of zij even binnen mogen komen, hoeft u hier dus niet aan mee te werken. De politie kan – ook in tijden van COVID – niet (zomaar) zonder machtiging een woning of uw tuin binnengaan.
Wanneer een politieteam een inval doet bij een verdachte om bewijs te verzamelen, gaat dit vaak gepaard met het inbeuken van de voordeur. Maar wie draait er vervolgens op voor de schade die hierdoor ontstaat? Volgens de Hoge Raad moet de Staat deze schade vergoeden.
Doorzoeking. Doorzoeking betreft elke vorm van onderzoek die verder gaat dan het zoekend rondkijken (Kamerstukken II, 23251, nr. 3 en Kamerstukken II, 25403, nr. 3), zoals het openen van (al dan niet) afgesloten kasten.
Nadat een smartphone (rechtmatig) is ontgrendeld heeft de politie in beginsel toegang tot alle informatie op het apparaat. De gemiddelde smartphone bevat informatie over locaties en bezigheden van een verdachte. Op die manier kan er een enorme hoeveelheid privégegevens worden uitgelezen.
U heeft het recht om te weten van welk strafbaar feit u wordt verdacht. U hoeft de vragen niet te beantwoorden (zwijgrecht). U heeft het recht om vóór het (eerste) verhoor vertrouwelijk met een advocaat te praten. U heeft recht op de aanwezigheid van een advocaat tijdens het verhoor om u bij te staan.
Doorzoeking woning zonder toestemming
In artikel 97 Sv wordt de bevoegdheid tot het doorzoeken van een woning zonder toestemming of een kantoor van een verschoningsgerechtigde voor spoedeisende gevallen gedelegeerd aan de officier van justitie. Hij behoeft hiervoor een machtiging van de rechter-commissaris.
De meest bekende zijn het aftappen van iemands telefoon of observeren. Daarnaast wordt er ook direct afgeluisterd. Dat kan door richtmicrofoons of afluisterapparatuur in alledaagse voorwerpen te verstoppen. Verder kan de politie ook gegevens verkrijgen van een telecomaanbieder of bank.
De politie mag alleen gegevens vorderen in situaties die in het Wetboek van Strafvordering staan. Bijvoorbeeld om bepaalde soorten misdrijven op te lossen. Als de politie gegevens vordert, bent u verplicht om mee te werken. In deze situatie vervalt een aantal eisen uit de AVG.
'Strafbare' ochtendaanbeller heeft mogelijk hulp nodig, politie roept op: 'Bel direct als je hem ziet' Of hij nu oplichter is of slechts onruststoker: de mysterieuze 'ochtendaanbeller' die Nijmegen lastigvalt, doet sowieso iets strafbaars. De politie vraagt iedereen die de man ziet om direct contact op te nemen.
Tijdens de rellen van gisteren heeft de politie zogenaamde Romeo's ingezet: undercoveragenten in burger die zich tussen de menigte bewegen en ingrijpen waar nodig. Veel beelden van deze Romeo's verschijnen nu online en dat kan hun werkzaamheden in gevaar brengen.
Bijvoorbeeld om uw vingerafdrukken af te nemen of foto's te maken. De tijd tussen 0.00 uur en 9.00 uur telt hierbij niet mee. In totaal kan de politie u dus maximaal 18 uur vasthouden voor onderzoek. De (hulp)officier van justitie kan bepalen dat u langer op het bureau moet blijven voor verhoor.
Wanneer je naar het verhoor gaat vertel je jouw kant van het verhaal. Je vertelt wat je gezien, gehoord en ervaren hebt. Niets meer, niets minder. De politie zal dit opschrijven en jou vragen om de verklaring te ondertekenen.
De politie besluit onderzoek te doen
De politie doet sporenonderzoek en verhoort getuigen en verdachte(n). Is het onderzoek afgerond en de verdachte opgepakt? Dan gaat de zaak door naar de officier van justitie. Je krijgt hierover een brief van de politie.
Beledigen is het opzettelijk aanranden van iemands eer en goede naam. Het doel moet zijn om daar ruchtbaarheid aan te geven. Dat was hier het geval omdat het in het openbaar, waar anderen bij waren, geroepen werd. De maximumstraf is zes maanden of een boete die kan oplopen tot 8.300 euro.